Phần I: Kỹ Thuật Phân Tích Rủi Ro Định Lượng - Phân Tích Nhạy Cảm (Sensitivity Analysis)

[Son.Tran]

1. Phân tích nhạy cảm (Sensitivity Analysis) là gì

Phân tích nhạy cảm (Sensitivity Analysis) là một phương pháp được sử dụng trong nhiều lĩnh vực, bao gồm tài chính, kỹ thuật, kinh tế học, và khoa học, để đánh giá làm thế nào sự thay đổi trong các biến đầu vào hoặc tham số ảnh hưởng đến kết quả của một mô hình, một mô phỏng, hoặc quyết định. Mục tiêu của phân tích nhạy cảm là hiểu rõ tác động của sự không chắc chắn hoặc biến động trong các yếu tố đầu vào đối với kết quả.

Nói một cách khác, phân tích nhạy cảm giúp xác định biến đầu vào nào có ảnh hưởng lớn nhất đến kết quả của một mô hình hoặc hệ thống. Thông tin này quan trọng cho người ra quyết định vì nó cho phép họ ưu tiên và tập trung vào những yếu tố quan trọng nhất định sự biến động trong kết quả.

Có nhiều phương pháp khác nhau để thực hiện phân tích nhạy cảm, và chúng có thể được phân loại thành hai loại chính:

• Phân tích theo từng biến (One-at-a-time - OAT) hoặc phân tích nhạy cảm đơn biến: Điều này liên quan đến việc thay đổi một biến đầu vào mỗi lần trong khi giữ các biến khác không đổi. Mục tiêu là quan sát ảnh hưởng cá nhân của mỗi biến đối với kết quả.
• Phân tích nhạy cảm đa biến: Nó xem xét tương tác giữa nhiều biến đầu vào cùng một lúc. Các kỹ thuật như mô phỏng Monte Carlo hoặc thiết kế theo yếu tố là ví dụ về các phương pháp phân tích nhạy cảm đa biến.

Phân tích nhạy cảm đặc biệt hữu ích trong quá trình ra quyết định, đánh giá rủi ro, và tối ưu hóa. Bằng cách hiểu làm thế nào sự thay đổi trong các tham số đầu vào ảnh hưởng đến kết quả, những người ra quyết định có thể đưa ra quyết định có thông tin hơn, đánh giá tính mạnh mẽ của mô hình của họ, và xác định những lĩnh vực nơi cần thêm dữ liệu hoặc nghiên cứu để giảm thiểu sự không chắc chắn.

2. Quy trình phân tích Phân tích nhạy cảm (Sensitivity Analysis) trong doanh nghiệp

Quy trình phân tích nhạy cảm (Sensitivity Analysis) trong doanh nghiệp thường bao gồm các bước sau:

• Xác định Mục Tiêu Phân Tích: Xác định mục tiêu cụ thể của phân tích nhạy cảm. Điều này có thể liên quan đến dự đoán tài chính, đánh giá dự án, hoặc quyết định chiến lược.
• Xác Định Các Biến Đầu Vào: Xác định các biến đầu vào (thường là các yếu tố không chắc chắn) mà bạn muốn đánh giá ảnh hưởng của chúng đối với mục tiêu của bạn.
• Xây Dựng Mô Hình Hoặc Hệ Thống: Xây dựng một mô hình hoặc hệ thống phản ánh mối quan hệ giữa các biến đầu vào và kết quả mong muốn. Điều này có thể là mô hình tài chính, mô hình kinh doanh, hoặc bất kỳ công cụ mô phỏng nào phù hợp.
• Xác Định Phương Pháp Phân Tích: Chọn phương pháp phân tích nhạy cảm phù hợp. Điều này có thể bao gồm phân tích theo từng biến (OAT), phương pháp đạo hàm, hoặc các kỹ thuật mô phỏng như Monte Carlo.
• Thực Hiện Phân Tích: Thực hiện phân tích nhạy cảm theo phương pháp đã chọn. Điều này có thể bao gồm việc thay đổi giá trị của các biến đầu vào và quan sát sự ảnh hưởng tương ứng trên kết quả.
• Đánh Giá Kết Quả: Đánh giá và hiểu kết quả của phân tích. Xác định biến đầu vào nào ảnh hưởng lớn nhất và lớn nhất đến mục tiêu của bạn. Đồng thời, đánh giá mức độ không chắc chắn và biến động trong kết quả.
• Đưa Ra Quyết Định: Dựa trên thông tin từ phân tích nhạy cảm, đưa ra quyết định và điều chỉnh chiến lược, kế hoạch, hoặc dự án nếu cần thiết.
• Giám Sát và Cập Nhật: Liên tục giám sát các biến đầu vào và kết quả, cập nhật phân tích nhạy cảm khi có thêm thông tin mới hoặc khi điều kiện thị trường thay đổi.

Quy trình trên có thể được điều chỉnh tùy thuộc vào ngữ cảnh cụ thể của doanh nghiệp và mục tiêu của phân tích. Phương pháp phân tích nhạy cảm giúp doanh nghiệp hiểu rõ hơn về rủi ro và cơ hội, từ đó đưa ra quyết định thông tin và có lợi cho chiến lược kinh doanh.

3. Phân tích nhạy cảm (Sensitivity Analysis) nên áp dụng vào loai hình doanh nghiệp nào?

Phân tích nhạy cảm (Sensitivity Analysis) có thể được áp dụng vào nhiều loại hình doanh nghiệp khác nhau, đặc biệt là trong các tình huống có sự không chắc chắn về các yếu tố đầu vào và có ảnh hưởng đáng kể đến kết quả kinh doanh. Dưới đây là một số loại hình doanh nghiệp mà phân tích nhạy cảm thường được áp dụng:

• Tài Chính và Đầu Tư: Các doanh nghiệp tài chính, ngân hàng, và công ty chứng khoán thường áp dụng phân tích nhạy cảm để đánh giá tác động của biến động lãi suất, thị trường tài chính, và các yếu tố kinh tế khác đối với các quyết định đầu tư và chiến lược tài chính.
• Dự Án Xây Dựng và Bất Động Sản: Trong lĩnh vực xây dựng và bất động sản, phân tích nhạy cảm có thể được sử dụng để đánh giá tác động của biến động giá vật liệu, chi phí xây dựng, và thị trường bất động sản đến dự án xây dựng và lợi nhuận dự kiến.
• Kế Hoạch Kinh Doanh và Chiến Lược: Các doanh nghiệp muốn đánh giá chiến lược kinh doanh và kế hoạch chiến lược có thể sử dụng phân tích nhạy cảm để hiểu rõ tác động của biến động thị trường, chi phí, và các yếu tố chiến lược khác đối với doanh nghiệp của họ.
• Năng Lượng và Môi Trường: Trong lĩnh vực năng lượng và môi trường, phân tích nhạy cảm có thể giúp đánh giá tác động của biến động giá năng lượng, chính sách môi trường, và yếu tố khác đến các dự án và chiến lược năng lượng tái tạo.
• Sản Xuất và Chuỗi Cung Ứng: Doanh nghiệp trong lĩnh vực sản xuất và chuỗi cung ứng có thể sử dụng phân tích nhạy cảm để đánh giá tác động của biến động giá nguyên liệu, chi phí vận chuyển, và các yếu tố khác đến chi phí sản xuất và hiệu suất chuỗi cung ứng.
• Dịch Vụ Tài Chính và Bảo Hiểm: Trong lĩnh vực dịch vụ tài chính và bảo hiểm, phân tích nhạy cảm có thể được áp dụng để đánh giá rủi ro và tác động của biến động trong các yếu tố như số lượng khách hàng, tỷ lệ chi trả bảo hiểm, và thị trường tài chính.

Tóm lại, phân tích nhạy cảm là một công cụ mạnh mẽ và linh hoạt có thể được áp dụng vào nhiều loại hình doanh nghiệp để hiểu rõ hơn về tác động của sự không chắc chắn đối với quyết định và chiến lược kinh doanh.

Hiểu giúp chúng ta khác biệt và làm tốt hơn.

Dễ dàng hơn nữa các bạn có thể tham gia các khoá học của CLEVERCFO:
Khóa CFO: https://clevercfo.com/khoa-hoc-cfo
Khóa kế toán trưởng: https://clevercfo.com/ke-toan-truong
Khóa online: http://clevercfo.com/online