Just-in-time (JIT) và just-in-case (JIC) nằm ở hai đầu đối lập của triết lý quản trị hàng tồn kho: Một bên hướng đến hoạt động tinh gọn, bên kia ưu tiên dự trữ. Cả hai thường được sử dụng trong sản xuất và phân phối, nhưng bất kỳ doanh nghiệp nào cung cấp các sản phẩm hữu hình, chẳng hạn như bán lẻ hoặc thực phẩm và đồ uống, đều nằm ở đâu đó trên đường cong JIT so với JIC.
Bất kể ngành nào, việc tận dụng tối đa hàng tồn kho đều đòi hỏi phải lập kế hoạch và nắm vững nhu cầu của khách hàng hiện tại và tương lai. Có một số điểm về quản lý hàng tồn kho JIT và JIC mà các công ty nên hiểu để thực hiện thành công các mục tiêu học tập hàng tồn kho chỉ trong trường hợp hoặc chỉ trong thời gian hoặc kết hợp cả hai.
I. Lựa chọn giữa hai chiến lược quản lý hàng tồn kho
Các công ty cam kết cung cấp hàng tồn kho đúng lúc tập trung vào việc làm cho chuỗi cung ứng trở nên tinh gọn nhất có thể. Đó là một chiến lược phản ứng, trong đó các quyết định mua hàng tồn kho dựa trên các điều kiện hiện tại.
Ngược lại, những người thích phương pháp kiểm kê dự phòng là chủ động. Việc mua hàng được thực hiện để duy trì kho dự trữ lành mạnh và tránh hết nguyên liệu thô hoặc sản phẩm dở dang và làm chậm hoặc ngừng sản xuất.
Một mô hình JIT là điều đáng khao khát vì nó hướng đến một quy trình bền vững, với các nhà cung cấp đáng tin cậy và nhu cầu ổn định. JIC phù hợp với những trường hợp không thể thương lượng được việc có đủ hàng tồn kho. Các công ty JIC thường nhanh nhẹn hơn và có khả năng đáp ứng nhu cầu tăng đột ngột. Đối với cả JIT và JIC, thuật ngữ " hàng tồn kho " đề cập đến nguyên liệu thô và vật tư được sử dụng trong sản xuất, các mặt hàng dở dang trong các giai đoạn khác nhau của quy trình sản xuất và sản phẩm cuối cùng.
1. Just-in-time (JIT) là gì?
Trong quản lý hàng tồn kho, "đúng lúc" có nghĩa là hàng tồn kho đến đúng lúc cần thiết, không sớm hơn. Một cách khác để đề cập đến quản lý hàng tồn kho JIT là một hệ thống "kéo". Hệ thống kéo có nghĩa là nguồn cung cấp được thay thế khi hàng hóa được tiêu thụ thay vì chủ động. Quản lý hàng tồn kho đúng lúc bao gồm hai nguyên tắc cốt lõi:
Just-in-Sequence (JIS) so với Just-in-Time (JIT) là gì?
Quản lý hàng tồn kho theo trình tự (JIS) là một biến thể của JIT. Điểm khác biệt chính giữa just-in-time và just-in-sequence (JIS) là JIS đảm bảo hàng tồn kho đến theo thứ tự cụ thể mà hàng tồn kho được sử dụng trong sản xuất. JIS được liên kết với các dây chuyền lắp ráp, chẳng hạn như sản xuất ô tô hoặc thiết bị lớn, nơi các mặt hàng đến vị trí dây chuyền vào thời điểm cần thiết.
Ưu điểm của Just-in-Time
Hàng tồn kho đúng lúc mang lại lợi ích cho những người hoạt động hiệu quả và có lợi cho lợi nhuận. Chiến lược này cũng ngăn ngừa sản xuất thừa và giảm thiểu chi phí vận chuyển. Ngoài ra nó còn mang lại:
Quản lý hàng tồn kho đúng lúc có thể làm gia tăng các vấn đề trong một số lĩnh vực chính. Ví dụ: khi sử dụng JIT, các công ty đặt hàng tối thiểu các mặt hàng dựa trên các dự đoán. Tuy nhiên, nếu nhu cầu tăng đột ngột, ngoài dự kiến, thì có thể không có đủ sản phẩm hoặc nguồn cung cấp. Ngoài ra nó còn những nhược điểm khác:
2. Just-in-case (JIC) là gì?
Chiến lược hàng tồn kho dự phòng dựa trên doanh số bán hàng dự kiến và yêu cầu các công ty chủ động mua nguồn cung cấp để đáp ứng bất kỳ mức nhu cầu nào, trong các thông số xác định. Các doanh nghiệp sử dụng JIC có thể tránh được tác động của những thách thức quản lý hàng tồn kho phổ biến như sự chậm trễ của nhà cung cấp, nhu cầu tăng bất ngờ hoặc chi phí vật liệu hoặc thành phần tăng đột biến.
Hàng tồn kho đề phòng ưu tiên sự chuẩn bị sẵn sàng hơn chi phí và ý nghĩa dòng tiền của việc dự trữ hàng tồn kho. Nó bảo vệ các doanh nghiệp không bị tụt hậu trong sản xuất hoặc mất doanh thu do không đáp ứng được nhu cầu. Chiến lược quản lý hàng tồn kho này mang lại hiệu quả khi nhu cầu khó dự đoán hoặc nguyên liệu thô hoặc bộ phận có thể tăng giá đột ngột hoặc hết hàng. Nó cũng hữu ích trong môi trường mà các nhà cung cấp không đáng tin cậy.
Ưu điểm của Just-in-case
Quản lý hàng tồn kho phù hợp có thể tạo điều kiện tăng trưởng và lợi nhuận theo một số cách.
Just-in-case không giải quyết được tất cả các vấn đề về hàng tồn kho và tạo ra một số vấn đề của riêng nó.
Có nhiều nhược điểm hơn là ưu điểm từ việc chặt chẽ với chiến lược quản lý hàng tồn kho của JIC hoặc JIT. Trong thực tế chúng hoạt động song song tốt nhất. Các công ty phát triển mô hình quản lý hàng tồn kho kết hợp kết hợp bộ đệm của hàng tồn kho dự phòng với việc sử dụng vốn thận trọng đúng lúc có thể đạt được điều tốt nhất của cả hai.
1. Sử dụng hệ thống kéo-đẩy
Một phương pháp tiêu chuẩn để sử dụng hệ thống tồn kho kéo-đẩy kết hợp là để một số giai đoạn của chuỗi cung ứng hoạt động như hệ thống kéo trong khi những giai đoạn khác hoạt động theo mô hình đẩy. Chiến lược này yêu cầu dự báo nhu cầu chính xác hơn hệ thống JIC nhưng không nhằm mục đích giữ hàng tồn kho ở mức 0, như trong hệ thống JIT.
Mục tiêu chính là giải quyết nhu cầu sản xuất và bán hàng dài hạn và ngắn hạn bằng cách giữ mức tồn kho đủ thấp để tiết kiệm chi phí nhưng đủ cao để chịu được sự chậm trễ của nhà cung cấp hoặc sản xuất hoặc đáp ứng nhu cầu gia tăng.
Bước đầu tiên là phân tích hàng tồn kho, trong đó bạn phân loại các mặt hàng, chẳng hạn như quan trọng, thiết yếu hoặc mong muốn và sau đó xem xét mức độ khan hiếm của một mặt hàng và mức độ dễ dàng bạn có được, cũng như khả năng hư hỏng hoặc lỗi thời.
Các công ty có thể sử dụng hàng tồn kho của JIC cho các mặt hàng quan trọng, quay vòng nhanh, đảm bảo hàng luôn có sẵn nhưng được tiêu thụ liên tục. JIC cũng có thể hữu ích đối với các mặt hàng khan hiếm chỉ có từ các nhà cung cấp không đáng tin cậy hoặc thường xuyên hết hàng hoặc có thời gian giao hàng lâu. Tất nhiên, bạn cũng có thể tìm kiếm một nhà cung cấp dự phòng hoặc đáng tin cậy hơn.
Các công ty sử dụng hàng tồn kho JIT cho các mặt hàng ít phổ biến hơn hoặc những mặt hàng bán theo lô nhỏ. Ví dụ: giai đoạn in của đơn đặt hàng áo thun sẽ được hưởng lợi từ cách tiếp cận JIT vì không cần phải giữ kho dự trữ các mặt hàng được sản xuất theo đơn đặt hàng. Tuy nhiên, cách tiếp cận của JIC nên quản lý kho áo thun trơn đang chờ thiết kế in.
2. Số lượng đặt hàng kinh tế
Biết lượng hàng tồn kho cần mua là điều cần thiết để áp dụng hệ thống hàng tồn kho kéo đẩy một cách hiệu quả. Công thức số lượng đặt hàng kinh tế (EOQ) giúp phương pháp quản lý hàng tồn kho kết hợp này xác định số lượng hàng tồn kho tối ưu để mua.
Nó được tính:
EOQ = √KM/H
"K" đại diện cho chi phí của các đơn đặt hàng tồn kho, "M" đại diện cho lượng hàng tồn kho được sử dụng trong một khoảng thời gian nhất định và "H" đại diện cho tổng chi phí hàng tồn kho — bao gồm chi phí lưu kho, khấu hao và cơ hội — trong cùng khoảng thời gian.
Con số kết quả là số lượng hàng tồn kho mà một công ty nên đặt hàng.
Hiểu giúp chúng ta khác biệt và làm tốt hơn.
Dễ dàng hơn nữa các bạn có thể tham gia các khoá học của CLEVERCFO:
Khóa CFO: https://clevercfo.com/khoa-hoc-cfo
Khóa kế toán trưởng: https://clevercfo.com/ke-toan-truong
Khóa online: http://clevercfo.com/online
Bất kể ngành nào, việc tận dụng tối đa hàng tồn kho đều đòi hỏi phải lập kế hoạch và nắm vững nhu cầu của khách hàng hiện tại và tương lai. Có một số điểm về quản lý hàng tồn kho JIT và JIC mà các công ty nên hiểu để thực hiện thành công các mục tiêu học tập hàng tồn kho chỉ trong trường hợp hoặc chỉ trong thời gian hoặc kết hợp cả hai.
I. Lựa chọn giữa hai chiến lược quản lý hàng tồn kho
Các công ty cam kết cung cấp hàng tồn kho đúng lúc tập trung vào việc làm cho chuỗi cung ứng trở nên tinh gọn nhất có thể. Đó là một chiến lược phản ứng, trong đó các quyết định mua hàng tồn kho dựa trên các điều kiện hiện tại.
Ngược lại, những người thích phương pháp kiểm kê dự phòng là chủ động. Việc mua hàng được thực hiện để duy trì kho dự trữ lành mạnh và tránh hết nguyên liệu thô hoặc sản phẩm dở dang và làm chậm hoặc ngừng sản xuất.
Một mô hình JIT là điều đáng khao khát vì nó hướng đến một quy trình bền vững, với các nhà cung cấp đáng tin cậy và nhu cầu ổn định. JIC phù hợp với những trường hợp không thể thương lượng được việc có đủ hàng tồn kho. Các công ty JIC thường nhanh nhẹn hơn và có khả năng đáp ứng nhu cầu tăng đột ngột. Đối với cả JIT và JIC, thuật ngữ " hàng tồn kho " đề cập đến nguyên liệu thô và vật tư được sử dụng trong sản xuất, các mặt hàng dở dang trong các giai đoạn khác nhau của quy trình sản xuất và sản phẩm cuối cùng.
1. Just-in-time (JIT) là gì?
Trong quản lý hàng tồn kho, "đúng lúc" có nghĩa là hàng tồn kho đến đúng lúc cần thiết, không sớm hơn. Một cách khác để đề cập đến quản lý hàng tồn kho JIT là một hệ thống "kéo". Hệ thống kéo có nghĩa là nguồn cung cấp được thay thế khi hàng hóa được tiêu thụ thay vì chủ động. Quản lý hàng tồn kho đúng lúc bao gồm hai nguyên tắc cốt lõi:
- Vật liệu phải đến khi dự kiến bắt đầu sản xuất.
- Vật liệu không nên đến trước khi dự kiến bắt đầu sản xuất.
Just-in-Sequence (JIS) so với Just-in-Time (JIT) là gì?
Quản lý hàng tồn kho theo trình tự (JIS) là một biến thể của JIT. Điểm khác biệt chính giữa just-in-time và just-in-sequence (JIS) là JIS đảm bảo hàng tồn kho đến theo thứ tự cụ thể mà hàng tồn kho được sử dụng trong sản xuất. JIS được liên kết với các dây chuyền lắp ráp, chẳng hạn như sản xuất ô tô hoặc thiết bị lớn, nơi các mặt hàng đến vị trí dây chuyền vào thời điểm cần thiết.
Ưu điểm của Just-in-Time
Hàng tồn kho đúng lúc mang lại lợi ích cho những người hoạt động hiệu quả và có lợi cho lợi nhuận. Chiến lược này cũng ngăn ngừa sản xuất thừa và giảm thiểu chi phí vận chuyển. Ngoài ra nó còn mang lại:
- Sử dụng hiệu quả các nguồn lực: Quản lý hàng tồn kho JIT giúp giảm nguy cơ đặt hàng quá mức và khiến nguồn cung cấp không hoạt động. Điều này cho phép công ty chuyển hướng nguồn lực từ hàng tồn kho đó sang các lĩnh vực kinh doanh khác.
- Ít lãng phí hơn: Ít lãng phí hơn vì các doanh nghiệp chỉ giữ lại lượng hàng họ cần cho sản xuất. Điều đó đặc biệt hữu ích cho các doanh nghiệp phụ thuộc vào nguồn cung cấp dễ hỏng.
- Giảm chi phí: Loại bỏ việc mua quá nhiều sẽ trực tiếp làm giảm chi phí cung cấp vì các công ty chỉ mua những gì họ sử dụng ngay lập tức. Loại bỏ hàng tồn kho trì trệ cũng cắt giảm chi phí lưu kho, bao gồm cả lao động và quản lý.
- Tăng tính linh hoạt: Sử dụng JIT giúp giảm lượng thời gian cần thiết để thay đổi hàng tồn kho khi xảy ra biến động về nhu cầu hoặc sản phẩm thay đổi.
Quản lý hàng tồn kho đúng lúc có thể làm gia tăng các vấn đề trong một số lĩnh vực chính. Ví dụ: khi sử dụng JIT, các công ty đặt hàng tối thiểu các mặt hàng dựa trên các dự đoán. Tuy nhiên, nếu nhu cầu tăng đột ngột, ngoài dự kiến, thì có thể không có đủ sản phẩm hoặc nguồn cung cấp. Ngoài ra nó còn những nhược điểm khác:
- Cần có sự ổn định của nhà cung cấp: Sự thành công của chiến lược tồn kho đúng lúc phụ thuộc vào tính kịp thời và nhất quán của các nhà cung cấp. Tuy nhiên, các công ty có ít quyền kiểm soát đối với hoạt động của nhà cung cấp và ngay cả những đối tác đáng tin cậy trước đây cũng có thể gặp phải sự gián đoạn mà cuối cùng gây ra sự chậm trễ cho công ty tiếp nhận. Sau đó, có sự chậm trễ vận chuyển không lường trước để xem xét.
- Không có khả năng đáp ứng nhu cầu bất ngờ: Phương pháp kiểm kê đúng lúc cũng yêu cầu ít hoặc không có biến động về nhu cầu. Một số biến thể có thể dự đoán và lên kế hoạch, chẳng hạn như xu hướng theo mùa, nhưng sự tăng đột biến hoặc sụt giảm bất ngờ khiến việc duy trì sự ổn định cần thiết của hàng tồn kho trở nên khó khăn.
- Rủi ro về giá: Chiến lược JIT có thể đắt hơn JIC nếu nguyên vật liệu có giá thấp hơn trong một số thời điểm nhất định của năm, nghĩa là nên cẩn trọng trong việc dự trữ. Các doanh nghiệp cũng có thể mất khoản tiết kiệm vì họ không tận dụng giảm giá khi mua số lượng lớn.
2. Just-in-case (JIC) là gì?
Chiến lược hàng tồn kho dự phòng dựa trên doanh số bán hàng dự kiến và yêu cầu các công ty chủ động mua nguồn cung cấp để đáp ứng bất kỳ mức nhu cầu nào, trong các thông số xác định. Các doanh nghiệp sử dụng JIC có thể tránh được tác động của những thách thức quản lý hàng tồn kho phổ biến như sự chậm trễ của nhà cung cấp, nhu cầu tăng bất ngờ hoặc chi phí vật liệu hoặc thành phần tăng đột biến.
Hàng tồn kho đề phòng ưu tiên sự chuẩn bị sẵn sàng hơn chi phí và ý nghĩa dòng tiền của việc dự trữ hàng tồn kho. Nó bảo vệ các doanh nghiệp không bị tụt hậu trong sản xuất hoặc mất doanh thu do không đáp ứng được nhu cầu. Chiến lược quản lý hàng tồn kho này mang lại hiệu quả khi nhu cầu khó dự đoán hoặc nguyên liệu thô hoặc bộ phận có thể tăng giá đột ngột hoặc hết hàng. Nó cũng hữu ích trong môi trường mà các nhà cung cấp không đáng tin cậy.
Ưu điểm của Just-in-case
Quản lý hàng tồn kho phù hợp có thể tạo điều kiện tăng trưởng và lợi nhuận theo một số cách.
- Tăng khả năng cạnh tranh: Các công ty có thể theo kịp hầu hết mọi mức độ nhu cầu, tăng lợi thế cạnh tranh và thậm chí tăng thị phần nếu họ có thể đáp ứng nhu cầu khi đối thủ cạnh tranh hết hàng.
- Giảm doanh số bán hàng bị mất: Với JIC, các công ty giảm nguy cơ mất doanh số do thiếu hàng tồn kho. Hàng tồn kho của JIC cho phép các công ty tiếp tục sản xuất trong khi chờ bổ sung hàng tồn kho.
- Nhiều khoảng trống hơn trong dự báo nhu cầu: Ít cần phải dự báo nhu cầu chính xác hơn vì mức tồn kho đủ cao để theo kịp nhu cầu.
- Tiết kiệm: Các công ty có thể tận dụng chiết khấu số lượng lớn hoặc mua số lượng lớn khi giá thấp nhất, giảm chi phí mua sắm trực tiếp.
Just-in-case không giải quyết được tất cả các vấn đề về hàng tồn kho và tạo ra một số vấn đề của riêng nó.
- Chi phí lưu trữ bổ sung: Các công ty phải chịu thêm chi phí vận chuyển để duy trì hàng tồn kho dư thừa. Các chi phí này có thể cao, bằng 20% đến 30% tổng giá trị hàng tồn kho .
- Chi phí cơ hội gia tăng: Vốn bị dồn vào hàng tồn kho. Điều đó làm mất tính linh hoạt khỏi các khía cạnh khác của doanh nghiệp và làm tăng chi phí cơ hội.
- Lãng phí hàng tồn kho: Có nguy cơ hàng tồn kho bị hư hỏng hoặc trở nên lỗi thời nếu các mặt hàng không bán được. Rủi ro này đặc biệt nghiêm trọng nếu hàng hóa dễ hỏng, theo mùa hoặc là một phần của xu hướng chớp nhoáng.
Có nhiều nhược điểm hơn là ưu điểm từ việc chặt chẽ với chiến lược quản lý hàng tồn kho của JIC hoặc JIT. Trong thực tế chúng hoạt động song song tốt nhất. Các công ty phát triển mô hình quản lý hàng tồn kho kết hợp kết hợp bộ đệm của hàng tồn kho dự phòng với việc sử dụng vốn thận trọng đúng lúc có thể đạt được điều tốt nhất của cả hai.
1. Sử dụng hệ thống kéo-đẩy
Một phương pháp tiêu chuẩn để sử dụng hệ thống tồn kho kéo-đẩy kết hợp là để một số giai đoạn của chuỗi cung ứng hoạt động như hệ thống kéo trong khi những giai đoạn khác hoạt động theo mô hình đẩy. Chiến lược này yêu cầu dự báo nhu cầu chính xác hơn hệ thống JIC nhưng không nhằm mục đích giữ hàng tồn kho ở mức 0, như trong hệ thống JIT.
Mục tiêu chính là giải quyết nhu cầu sản xuất và bán hàng dài hạn và ngắn hạn bằng cách giữ mức tồn kho đủ thấp để tiết kiệm chi phí nhưng đủ cao để chịu được sự chậm trễ của nhà cung cấp hoặc sản xuất hoặc đáp ứng nhu cầu gia tăng.
Bước đầu tiên là phân tích hàng tồn kho, trong đó bạn phân loại các mặt hàng, chẳng hạn như quan trọng, thiết yếu hoặc mong muốn và sau đó xem xét mức độ khan hiếm của một mặt hàng và mức độ dễ dàng bạn có được, cũng như khả năng hư hỏng hoặc lỗi thời.
Các công ty có thể sử dụng hàng tồn kho của JIC cho các mặt hàng quan trọng, quay vòng nhanh, đảm bảo hàng luôn có sẵn nhưng được tiêu thụ liên tục. JIC cũng có thể hữu ích đối với các mặt hàng khan hiếm chỉ có từ các nhà cung cấp không đáng tin cậy hoặc thường xuyên hết hàng hoặc có thời gian giao hàng lâu. Tất nhiên, bạn cũng có thể tìm kiếm một nhà cung cấp dự phòng hoặc đáng tin cậy hơn.
Các công ty sử dụng hàng tồn kho JIT cho các mặt hàng ít phổ biến hơn hoặc những mặt hàng bán theo lô nhỏ. Ví dụ: giai đoạn in của đơn đặt hàng áo thun sẽ được hưởng lợi từ cách tiếp cận JIT vì không cần phải giữ kho dự trữ các mặt hàng được sản xuất theo đơn đặt hàng. Tuy nhiên, cách tiếp cận của JIC nên quản lý kho áo thun trơn đang chờ thiết kế in.
2. Số lượng đặt hàng kinh tế
Biết lượng hàng tồn kho cần mua là điều cần thiết để áp dụng hệ thống hàng tồn kho kéo đẩy một cách hiệu quả. Công thức số lượng đặt hàng kinh tế (EOQ) giúp phương pháp quản lý hàng tồn kho kết hợp này xác định số lượng hàng tồn kho tối ưu để mua.
Nó được tính:
EOQ = √KM/H
"K" đại diện cho chi phí của các đơn đặt hàng tồn kho, "M" đại diện cho lượng hàng tồn kho được sử dụng trong một khoảng thời gian nhất định và "H" đại diện cho tổng chi phí hàng tồn kho — bao gồm chi phí lưu kho, khấu hao và cơ hội — trong cùng khoảng thời gian.
Con số kết quả là số lượng hàng tồn kho mà một công ty nên đặt hàng.
Hiểu giúp chúng ta khác biệt và làm tốt hơn.
Dễ dàng hơn nữa các bạn có thể tham gia các khoá học của CLEVERCFO:
Khóa CFO: https://clevercfo.com/khoa-hoc-cfo
Khóa kế toán trưởng: https://clevercfo.com/ke-toan-truong
Khóa online: http://clevercfo.com/online
