Gắn kết lợi ích của ban quản lý và các cổ đông bằng EVA (Economic Value Added - Giá trị gia tăng kinh tế).

Son.Tran

Member
Hội viên mới
EVA (Economic Value Added - Giá trị gia tăng kinh tế) là một công cụ quan trọng giúp các doanh nghiệp và nhà đầu tư đánh giá mức độ hiệu quả tài chính của một công ty. EVA được sử dụng trong nhiều lĩnh vực và mục đích khác nhau, Công thức cơ bản:
EVA = NOPAT - (WACC x V)
Trong đó:

  • NOPAT (Net Operating Profit After Taxes): Lợi nhuận sau thuế từ hoạt động kinh doanh, là lợi nhuận hoạt động của doanh nghiệp sau khi trừ thuế.
  • WACC (Weighted Average Cost of Capital): Chi phí vốn bình quân gia quyền, phản ánh tỷ lệ chi phí của các nguồn vốn (vốn chủ sở hữu và vốn vay) mà doanh nghiệp sử dụng.
  • V (Value of Capital): Giá trị tổng của vốn (bao gồm cả vốn chủ sở hữu và nợ vay) mà doanh nghiệp sử dụng.
EVA (Economic Value Added - Giá trị gia tăng kinh tế) được gã khổng lồ General Electric của Mỹ nghĩ ra và áp dụng lần đầu tiên vào những năm 1950. Vào thời điểm đó, nó được gọi là “thu nhập còn lại”. Các nhà điều hành thấy rằng thu nhập trên mỗi cổ phiếu, lợi nhuận trên vốn chủ sở hữu và thu nhập hoạt động không giúp ích gì cho họ và EVA là thứ gần nhất với giá trị cổ đông . Điều trớ trêu là các thước đo truyền thống như dòng tiền chiết khấu dự kiến hoặc giá trị hiện tại ròng sẽ mang lại kết quả tương tự như EVA khi đánh giá các dự án đầu tư. Họ cho biết: “Vấn đề là NPV không hoạt động như một hệ thống quản lý”. “Không có bản ghi nào về lợi nhuận dự kiến cho khoản đầu tư của năm nay cho đến những năm sau, vì vậy chúng ta phải rút tiền mặt ngay bây giờ và kỳ vọng lợi nhuận tiền mặt vào một thời điểm nào đó trong tương lai. Đó không phải là thước đo hiệu suất hiện tại”. Mặt khác, EVA có một bộ nhớ: tất cả các quyết định đầu tư trong lịch sử vẫn còn ở đó trong dòng vốn và được tính vào tài khoản lãi lỗ theo tỷ lệ chi phí vốn. Theo cách đó, nó kết hợp bảng cân đối kế toán và tài khoản lãi lỗ. "Nếu bạn đã chi tiền, chúng tôi sẽ bắt bạn phải chịu trách nhiệm về điều đó". Chủ tịch Coca-Cola Roberto Goizueta nói: "Nếu bạn tính phí mọi người cho việc sử dụng vốn, bạn sẽ ngạc nhiên về cách họ tiết kiệm được khi sử dụng nó".

Lợi tức đầu tư (ROI) không phải là cơ sở cho một chương trình khuyến khích vì nó có thể rất dễ khuyến khích các nhà quản lý làm điều sai trái. Ví dụ, nếu một bộ phận hiện đang kiếm được 20% ROI trong khi chi phí vốn của nó là 12%, bất kỳ nhà quản lý nào muốn tối đa hóa ROI sẽ từ chối bất kỳ dự án đầu tư nào có ROI dự kiến dưới 20% - ngay cả khi dự kiến sẽ kiếm được nhiều hơn chi phí vốn cần thiết để tài trợ cho nó. Tuy nhiên, nếu hướng dẫn về ROI của nhà quản lý được thay đổi thành "duy trì ở mức trên 12%", thì đó là sự khuyến khích ít ỏi để tối đa hóa lợi nhuận.

I. Lợi ích áp dụng EVA (Economic Value Added - Giá trị gia tăng kinh tế.
EVA (Economic Value Added - Giá trị gia tăng kinh tế) là một công cụ quan trọng giúp các doanh nghiệp và nhà đầu tư đánh giá mức độ hiệu quả tài chính của một công ty. EVA được sử dụng trong nhiều lĩnh vực và mục đích khác nhau, bao gồm:
1. Đo lường hiệu quả tài chính
EVA giúp xác định liệu công ty có tạo ra giá trị gia tăng cho các cổ đông hay không. Nếu EVA là dương, có nghĩa là công ty đang tạo ra giá trị vượt qua chi phí vốn, và ngược lại, nếu EVA âm, công ty không thể tạo ra giá trị gia tăng cho các cổ đông.
2. Ra quyết định đầu tư
Các nhà đầu tư sử dụng EVA để quyết định có nên đầu tư vào một công ty hay không. Một EVA dương cho thấy công ty đang quản lý hiệu quả nguồn vốn và có khả năng sinh lời cao, trong khi EVA âm có thể là dấu hiệu cảnh báo về khả năng sinh lời và sự bền vững của công ty.
3. Đánh giá hiệu quả hoạt động của doanh nghiệp
EVA giúp các nhà quản lý đánh giá mức độ thành công của các chiến lược kinh doanh và hoạt động của công ty. EVA cho thấy liệu công ty có đang sử dụng vốn một cách hiệu quả hay không.
4. Định giá doanh nghiệp
EVA là một yếu tố quan trọng trong việc định giá doanh nghiệp, đặc biệt trong các giao dịch mua bán hoặc sáp nhập. Công ty có EVA dương thường được coi là có giá trị cao hơn, trong khi EVA âm có thể khiến giá trị của công ty giảm.
5. Khuyến khích tạo ra giá trị dài hạn
EVA giúp khuyến khích các nhà quản lý tập trung vào việc tạo ra giá trị dài hạn thay vì tối ưu ngắn hạn. Nếu công ty đạt được EVA dương trong thời gian dài, chứng tỏ công ty có chiến lược bền vững và hiệu quả.
6. Định hướng thưởng cho nhân viên
EVA có thể được sử dụng làm một cơ sở để đánh giá hiệu suất của các nhà quản lý và nhân viên trong công ty. Một số công ty áp dụng các chương trình thưởng hoặc chia sẻ lợi nhuận dựa trên mức EVA đạt được, khuyến khích họ tối ưu hóa việc sử dụng nguồn lực và tạo ra giá trị thực sự cho doanh nghiệp.
7. Quản lý chi phí và tối ưu hóa vốn
EVA giúp doanh nghiệp nhận diện các khoản chi phí không cần thiết hoặc các hoạt động không hiệu quả. Nếu EVA âm, công ty có thể cần phải tối ưu hóa việc sử dụng vốn hoặc cắt giảm chi phí để cải thiện hiệu quả kinh tế.

Tóm lại, EVA là một công cụ quan trọng giúp doanh nghiệp không chỉ đo lường và đánh giá hiệu quả tài chính, mà còn giúp các nhà đầu tư, quản lý, và cổ đông ra quyết định chiến lược và cải thiện hiệu quả hoạt động lâu dài.

II. Ví dụ minh hoạ
Dữ liệu ví dụ:

  • Lợi nhuận hoạt động (EBIT): 15 triệu USD
  • Thuế suất (Tax Rate): 25%
  • Chi phí vốn bình quân gia quyền (WACC): 10%
  • Tổng giá trị vốn (V): 120 triệu USD
  • Nợ vay dài hạn: 50 triệu USD
  • Vốn chủ sở hữu: 70 triệu USD

Bước 1: Tính NOPAT (Net Operating Profit After Taxes)

NOPAT là lợi nhuận sau thuế từ hoạt động kinh doanh, không tính đến lãi vay. Để tính NOPAT, ta sử dụng công thức sau: NOPAT = EBIT x (1 − Thuế suất)
Áp dụng dữ liệu từ ví dụ:
NOPAT = 15 triệu USD × (1−0.25) = 11.25triệu USD

Bước 2: Tính EVA

Bây giờ, ta sử dụng công thức EVA: EVA = NOPAT - (WACC x V)
Áp dụng các số liệu:
EVA = 11.25 triệu USD − (0.10 × 120 triệu USD) = −0.75 triệu USD

Kết quả:

EVA = -0.75 triệu USD.

Giải thích kết quả:

  • EVA âm (-0.75 triệu USD) có nghĩa là công ty không tạo ra giá trị gia tăng vượt qua chi phí vốn. Công ty đang không tạo ra lợi nhuận vượt trội so với chi phí của nguồn vốn mà công ty phải sử dụng.
  • Ý nghĩa thực tế: Mặc dù công ty có lợi nhuận hoạt động sau thuế (NOPAT) là 11.25 triệu USD, nhưng chi phí sử dụng vốn là 12 triệu USD (10% của 120 triệu USD). Điều này cho thấy công ty đang không mang lại đủ lợi nhuận để bù đắp chi phí vốn, do đó không tạo ra giá trị cho các cổ đông.

Bước 3: Phân tích và hành động chi tiết

Trong bước này, chúng ta sẽ phân tích kỹ hơn về lý do vì sao EVA âm (đặc biệt là -0.75 triệu USD trong ví dụ) và các hành động mà công ty có thể thực hiện để cải thiện tình hình tài chính và nâng cao hiệu quả tạo giá trị gia tăng cho cổ đông.
1. Cải thiện NOPAT (Lợi nhuận sau thuế từ hoạt động kinh doanh)
NOPAT là một trong các yếu tố quyết định chính trong công thức EVA. Nếu NOPAT thấp, công ty sẽ gặp khó khăn trong việc vượt qua chi phí vốn, dẫn đến EVA âm. Dưới đây là một số cách công ty có thể cải thiện NOPAT:

  • Tăng trưởng doanh thu:
    • Mở rộng thị trường: Công ty có thể tìm cách mở rộng thị trường, tìm kiếm các đối tượng khách hàng mới hoặc phát triển các sản phẩm/dịch vụ mới để tăng doanh thu.
    • Cải thiện chiến lược giá: Điều chỉnh giá bán hợp lý hơn có thể giúp công ty tăng trưởng doanh thu mà không cần thay đổi nhiều chi phí.
    • Khuyến mãi và marketing hiệu quả: Tăng cường các chiến lược quảng cáo, khuyến mãi, hoặc xây dựng thương hiệu mạnh mẽ hơn để thu hút khách hàng mới.
  • Giảm chi phí hoạt động:
    • Tối ưu hóa quy trình sản xuất: Công ty có thể tìm cách giảm chi phí sản xuất bằng cách cải thiện quy trình công nghệ, giảm lãng phí, hoặc đầu tư vào công nghệ tự động hóa.
    • Cắt giảm chi phí không cần thiết: Kiểm tra các khoản chi phí hoạt động (như chi phí văn phòng, chi phí tiếp thị không hiệu quả) để cắt giảm hoặc tối ưu hóa các khoản chi này.
    • Đàm phán lại hợp đồng cung cấp: Đàm phán lại các hợp đồng cung cấp với đối tác hoặc nhà cung cấp để giảm giá nguyên vật liệu và chi phí đầu vào.
  • Tăng cường hiệu quả quản lý:
    • Đào tạo và phát triển nhân viên: Đảm bảo rằng đội ngũ nhân viên được đào tạo đầy đủ, có khả năng làm việc hiệu quả hơn, từ đó nâng cao năng suất và giảm chi phí lao động.
    • Quản lý tài chính chặt chẽ: Cải thiện quản lý dòng tiền, đảm bảo các khoản thu, chi và đầu tư được kiểm soát chặt chẽ, giảm thiểu các khoản chi phí lãng phí.

2. Giảm Chi phí Vốn (WACC)

Chi phí vốn (WACC) là yếu tố ảnh hưởng trực tiếp đến EVA. Nếu WACC quá cao, công ty sẽ phải trả một khoản chi phí lớn cho việc sử dụng vốn, điều này khiến EVA dễ dàng trở nên âm. Để giảm WACC, công ty có thể thực hiện các biện pháp sau:
  • Tái cấu trúc nợ và vốn chủ sở hữu:
    • Giảm nợ vay: Nếu công ty đang có tỷ lệ nợ vay cao, chi phí nợ sẽ lớn, làm tăng WACC. Công ty có thể giảm tỷ lệ nợ vay hoặc tái cơ cấu các khoản vay để có được các điều kiện vay với lãi suất thấp hơn.
    • Tăng vốn chủ sở hữu: Một lựa chọn khác là tăng vốn chủ sở hữu thông qua phát hành cổ phiếu mới. Việc này sẽ giảm tỷ lệ nợ trong cơ cấu vốn, từ đó làm giảm WACC.
    • Tìm kiếm nguồn vốn chi phí thấp hơn: Công ty có thể tìm cách huy động vốn từ các nguồn có chi phí thấp hơn (ví dụ, vốn chủ sở hữu thay vì nợ vay hoặc vay dài hạn thay vì vay ngắn hạn với lãi suất cao).
  • Tối ưu hóa cơ cấu vốn:
    • Tính toán hợp lý giữa vốn vay và vốn chủ sở hữu: Việc tối ưu hóa cơ cấu vốn, tức là duy trì một tỷ lệ hợp lý giữa vốn vay và vốn chủ sở hữu, giúp công ty tối đa hóa hiệu quả tài chính và giảm WACC.
  • Đánh giá lại chi phí vay và lãi suất:
    • Làm việc với ngân hàng hoặc tổ chức tài chính: Công ty có thể đàm phán lại các khoản vay với ngân hàng để có mức lãi suất thấp hơn hoặc kéo dài thời gian vay để giảm chi phí nợ.

3. Quản lý Vốn Hiệu Quả (V)

Vốn (V) bao gồm cả nợ và vốn chủ sở hữu, và là một yếu tố quan trọng trong việc tính toán EVA. Mặc dù vốn có thể là yếu tố ngoài tầm kiểm soát trực tiếp của công ty, nhưng công ty có thể thực hiện các biện pháp tối ưu hóa để cải thiện hiệu quả sử dụng vốn:
  • Giảm thiểu tài sản không sinh lời: Công ty có thể đánh giá lại các tài sản không sinh lời (như kho hàng tồn đọng, tài sản không sử dụng) để bán hoặc chuyển nhượng chúng, giúp giảm tổng giá trị vốn mà không làm giảm năng lực sản xuất.
  • Tăng cường hiệu quả sử dụng vốn: Đảm bảo rằng tất cả các khoản đầu tư và tài sản trong công ty đều mang lại lợi ích kinh tế cụ thể. Công ty nên thực hiện các phân tích hiệu quả tài sản (ROI) để loại bỏ hoặc cải thiện các khoản đầu tư không hiệu quả.

4. Đổi mới và Tăng trưởng Bền vững

  • Đổi mới và sáng tạo trong sản phẩm/dịch vụ: Đầu tư vào nghiên cứu và phát triển (R&D) để tạo ra các sản phẩm/dịch vụ mới có thể mang lại lợi nhuận cao hơn, từ đó làm tăng NOPAT.
  • Mở rộng kinh doanh quốc tế: Nếu công ty đang chỉ hoạt động trong một thị trường địa phương, việc mở rộng ra quốc tế có thể giúp công ty đa dạng hóa nguồn doanh thu và giảm phụ thuộc vào một thị trường cụ thể, qua đó tăng trưởng bền vững và gia tăng lợi nhuận.

Tóm tắt các hành động:

  1. Tăng trưởng doanh thu thông qua mở rộng thị trường và cải thiện chiến lược giá.
  2. Giảm chi phí hoạt động thông qua tối ưu hóa quy trình và cắt giảm chi phí không cần thiết.
  3. Tái cấu trúc vốn để giảm chi phí vốn (WACC) và tìm kiếm các nguồn vốn chi phí thấp hơn.
  4. Tối ưu hóa sử dụng vốn để giảm tài sản không sinh lời và đảm bảo hiệu quả đầu tư.
  5. Đầu tư vào đổi mới để tạo ra các sản phẩm/dịch vụ mới và mở rộng thị trường quốc tế.
Những hành động này sẽ giúp công ty cải thiện khả năng sinh lời và tối ưu hóa các yếu tố tài chính quan trọng, từ đó cải thiện EVA và tạo ra giá trị lâu dài cho cổ đông.

Hiểu giúp chúng ta khác biệt và làm tốt hơn.

Các bạn có thể tham gia cùng chúng tôi tại các khoá học của CLEVERCFO:
Khóa CFO: https://clevercfo.com/khoa-hoc-cfo
Khóa kế toán trưởng: https://clevercfo.com/ke-toan-truong
Khóa online: http://clevercfo.com/online
 

CẨM NANG KẾ TOÁN TRƯỞNG


Liên hệ: 090.6969.247

KÊNH YOUTUBE DKT

Cách làm file Excel quản lý lãi vay

Đăng ký kênh nhé cả nhà

SÁCH QUYẾT TOÁN THUẾ


Liên hệ: 090.6969.247

Top