Đánh Giá Rủi Ro và Cơ Hội Khi Phân Tích Báo Cáo Tài Chính Doanh Nghiệp Việt Nam qua Cách nhìn của Các Nhà Đầu Tư, Ngân Hàng và Cơ Quan Thuế

[Son.Tran]

Báo cáo tài chính (BCTC) là cơ sở quan trọng giúp các nhà đầu tư, ngân hàng và cơ quan thuế đánh giá tình hình tài chính, rủi ro và cơ hội của doanh nghiệp. Tại Việt Nam, do những đặc thù của môi trường kinh doanh và quy định kế toán, việc phân tích các BCTC yêu cầu những tiêu chí đánh giá riêng biệt. Bài viết dưới đây sẽ làm rõ cách ba nhóm đối tượng chính tiếp cận và phân tích BCTC doanh nghiệp cũng như cách một kế toán trưởng hoặc giám đốc tài chính có thể vận dụng để tối ưu hoạt động tài chính và giảm thiểu rủi ro.

1. Nhà Đầu Tư: Tìm Kiếm Cơ Hội và Giám Sát Rủi Ro​

a) Các Tiêu Chí Đánh Giá​

Nhà đầu tư (NĐT) tìm kiếm doanh nghiệp có tốc độ tăng trưởng cao, định giá hợp lý và rủi ro chấp nhận được. Họ thường xem xét:

• Tăng trưởng doanh thu và lợi nhuận: Xem xét tốc độ tăng trưởng doanh thu và lợi nhuận qua các năm.
• Hàng tồn kho và dòng tiền: Tài sản và dòng tiền dành cho tái đầu tư.
• Năng lực sinh lợi: Chỉ số ROA, ROE và biên lợi nhuận.

b) Rủi Ro Tiềm Ẩn​

• Rủi ro gian lận kế toán: Các doanh nghiệp có thể điều chỉnh BCTC để tăng doanh thu hoặc giảm chi phí.
• Nợ xấu và đòn bẩy tài chính cao: Các doanh nghiệp có tỷ lệ nợ quá cao.

c) Cách Kế Toán Trưởng/Giám Đốc Tài Chính Vận Dụng​

• Minh bạch hóa báo cáo tài chính để tạo niềm tin với nhà đầu tư.
• Quản lý dòng tiền chặt chẽ để đảm bảo thanh khoản tốt.
• Cải thiện chỉ số sinh lợi thông qua tối ưu hóa chi phí và đầu tư hiệu quả.

2. Ngân Hàng: Đánh Giá Khả Năng Thanh Toán và Rủi Ro Tín Dụng​

a) Tiêu Chí Đánh Giá​

Ngân hàng quan tâm đến khả năng trả nợ của doanh nghiệp:

• Chỉ số thanh khoản: Khả năng doanh nghiệp trả nợ ngắn hạn.
• Tỷ lệ nợ / vốn chủ sở: Mức độ dùng đòn bẩy tài chính.
• Dòng tiền tự do: Dòng tiền sau khi trả các chi phí hoạt động.

b) Rủi Ro Tiềm Ẩn​

• Khả năng vỡ nợ: Nếu dòng tiền yếu và lãi suất tăng cao.
• Chất lượng tài sản đảm bảo: Rủi ro khi doanh nghiệp khó thanh lý tài sản.

c) Cách Kế Toán Trưởng/Giám Đốc Tài Chính Vận Dụng​

• Duy trì tỷ lệ nợ hợp lý và quản lý nợ hiệu quả.
• Cung cấp báo cáo tài chính chính xác để tăng cơ hội vay vốn.
• Theo dõi dòng tiền và xây dựng kế hoạch tài chính phù hợp.

3. Cơ Quan Thuế: Kiểm Soát Nghĩa Vụ Thuế và Gian Lận Thuế​

a) Tiêu Chí Đánh Giá​

• Tỷ lệ thuế thu nhập doanh nghiệp: Xem xét việc kê khai thuế có trung thực.
• Bảng cân đối kế toán: Để phát hiện các giao dịch đáng ngờ.

b) Rủi Ro Tiềm Ẩn​

• Gian lận thuế: Doanh nghiệp giảm doanh thu hoặc tăng chi phí để giảm thuế.
• Tránh thuế hợp pháp: Sử dụng các kế hoạch hợp luật như giao dịch liên kết.

c) Cách Kế Toán Trưởng/Giám Đốc Tài Chính Vận Dụng​

• Tuân thủ nghiêm ngặt các quy định về thuế để tránh phạt và tranh chấp.
• Lập kế hoạch thuế hợp lý để tối ưu hóa nghĩa vụ thuế mà vẫn tuân thủ luật pháp.
• Kiểm tra và rà soát lại các báo cáo tài chính để tránh sai sót.

Kết Luận​

Việc phân tích BCTC giúp các bên liên quan đánh giá chính xác tình trạng doanh nghiệp, nhận diện rủi ro và cơ hội. Một kế toán trưởng hoặc giám đốc tài chính có thể sử dụng những thông tin này để cải thiện quản trị tài chính, tối ưu hóa chiến lược kinh doanh và giảm thiểu rủi ro, đồng thời tăng cường niềm tin với nhà đầu tư, ngân hàng và cơ quan thuế.
Hiểu giúp chúng ta khác biệt và làm tốt hơn.

Các bạn có thể tham gia cùng chúng tôi tại các khoá học của CLEVERCFO:
Khóa CFO: https://clevercfo.com/khoa-hoc-cfo
Khóa kế toán trưởng: https://clevercfo.com/ke-toan-truong
Khóa online: http://clevercfo.com/online