Ví dụ stress test trong doanh nghiệp sản xuất vđi kèm phân tích tác động và đề xuất giải pháp khắc phục

[Son.Tran]

Dưới đây là ví dụ stress test trong doanh nghiệp sản xuất với số liệu minh hoạ cụ thể, đi kèm phân tích tác động và đề xuất giải pháp khắc phục. Mục tiêu là giúp CFO hoặc bộ phận tài chính kiểm tra khả năng chống chịu của doanh nghiệp khi gặp các rủi ro thực tế.

THÔNG TIN DOANH NGHIỆP GIẢ ĐỊNH

• Ngành nghề: Sản xuất hàng tiêu dùng
• Doanh thu trung bình tháng: 20 tỷ VND
• Tỷ suất lợi nhuận gộp: 30%
• Chi phí cố định tháng: 3 tỷ VND
• Chi phí tài chính: 500 triệu/tháng
• Vốn lưu động ròng hiện tại: 5 tỷ VND
• Nợ vay ngắn hạn đến hạn: 6 tỷ VND trong 3 tháng tới

STRESS TEST – 3 KỊCH BẢN CHÍNH​

❶ Kịch bản 1: Doanh thu giảm 40% do thị trường suy thoái

• Doanh thu giảm còn: 12 tỷ/tháng
• Tác động:
  
  • Lợi nhuận gộp = 12 × 30% = 3.6 tỷ
  • Chi phí cố định + tài chính = 3 + 0.5 = 3.5 tỷ
  • Lợi nhuận trước thuế = 0.1 tỷ (chỉ còn 100 triệu)
  • Dòng tiền hoạt động gần như bằng 0, không còn dư ra để trả nợ hoặc đầu tư

➡ Rủi ro:

• Không đủ dòng tiền trả nợ trong 3 tháng tới
• Dễ mất cân đối dòng tiền và khả năng thanh toán
• Tỷ lệ ROE, ROA giảm mạnh – ảnh hưởng đánh giá tín dụng và nhà đầu tư

➡ Giải pháp đề xuất:

1. Tạm ngưng đầu tư mở rộng – dừng CAPEX không cấp thiết
2. Rà soát và giảm 10–20% chi phí cố định (thương lượng lại mặt bằng, outsourcing...)
3. Chuyển 1 phần chi phí cố định thành biến phí (hợp đồng thuê thiết bị thay vì mua)
4. Đàm phán giãn nợ vay 3–6 tháng với ngân hàng
5. Đẩy mạnh kênh bán hàng trực tuyến và xuất khẩu để bù doanh thu

❷ Kịch bản 2: Giá nguyên vật liệu đầu vào tăng 25%

• Tỷ suất lợi nhuận gộp giảm: từ 30% → còn 20%
• Doanh thu giữ nguyên: 20 tỷ
• Lợi nhuận gộp mới = 20 × 20% = 4 tỷ
• Trừ chi phí cố định + tài chính: 3.5 tỷ
• Lợi nhuận trước thuế = 0.5 tỷ (giảm 67%)

➡ Rủi ro:

• Giảm đáng kể biên lợi nhuận → ảnh hưởng đến khả năng tái đầu tư
• Nếu giá bán không tăng kịp theo giá nguyên vật liệu, sẽ lỗ

➡ Giải pháp đề xuất:

1. Đàm phán lại với nhà cung cấp nguyên liệu hoặc tìm nguồn thay thế nội địa
2. Áp dụng chi phí tiêu chuẩn + phân tích biến động giá nguyên vật liệu
3. Cập nhật lại định mức sản xuất & BOM (Bill of Materials)
4. Tăng giá bán có kiểm soát đối với các phân khúc ít nhạy cảm giá
5. Đẩy mạnh sản xuất dòng sản phẩm có biên lợi nhuận cao

❸ Kịch bản 3: Đứt gãy chuỗi cung ứng – thiếu nguyên vật liệu trong 2 tháng

• Sản xuất gián đoạn: chỉ vận hành 40% công suất
• Doanh thu giảm còn: 8 tỷ/tháng
• Lợi nhuận gộp (giữ tỷ lệ 30%): 2.4 tỷ
• Chi phí cố định vẫn 3 tỷ + tài chính 0.5 tỷ = 3.5 tỷ
• Lỗ 1.1 tỷ mỗi tháng

➡ Rủi ro:

• Khoản lỗ liên tục → âm dòng tiền → đe dọa tồn tại
• Mất hợp đồng khách hàng do không giao hàng đúng hạn
• Tăng hàng tồn bán thành phẩm – chiếm dụng vốn

➡ Giải pháp đề xuất:

1. Dự trữ nguyên vật liệu chiến lược đủ cho ít nhất 2 tháng sản xuất
2. Ký hợp đồng dự phòng với 2–3 nhà cung cấp thay vì phụ thuộc 1 bên
3. Ứng dụng phần mềm hoạch định MRP/ERP để dự báo và lên kế hoạch nguyên vật liệu
4. Tăng cường cơ cấu "sản xuất theo đơn hàng" (Make to Order) để giảm tồn kho
5. Bồi đắp nguồn thu từ dịch vụ hậu mãi, bảo trì, sản phẩm phụ trợ

TỔNG HỢP TÁC ĐỘNG & GIẢI PHÁP

Kịch bản stress	Tác động tài chính	Giải pháp khuyến nghị

Doanh thu giảm 40%

Lợi nhuận sát điểm hoà vốn

Cắt chi phí, tối ưu vận hành, giãn nợ

Giá NVL tăng 25%

Lợi nhuận giảm 67%

Đàm phán, cập nhật định mức, tăng giá

Thiếu NVL 2 tháng

Lỗ liên tục, mất dòng tiền

Dự phòng cung ứng, MRP, đa dạng hóa

Hiểu giúp chúng ta khác biệt và làm tốt hơn.

Các bạn có thể tham gia cùng chúng tôi tại các khoá học của CLEVERCFO:
Khóa CFO: https://clevercfo.com/khoa-hoc-cfo
Khóa kế toán trưởng: https://clevercfo.com/ke-toan-truong
Khóa online: http://clevercfo.com/online