Phương pháp Percentage of Completion (POC) phù hợp với loại hình doanh nghiệp nào?

[Son.Tran]

Phương pháp Percentage of Completion (POC) thường được áp dụng cho các doanh nghiệp có hợp đồng dài hạn, nơi doanh thu và chi phí có thể được ghi nhận theo tiến độ thực hiện. Phương pháp này đặc biệt phù hợp với các ngành có thời gian thực hiện kéo dài từ vài tháng đến vài năm.

1. Các loại hình doanh nghiệp phù hợp với phương pháp POC​

1.1. Doanh nghiệp xây dựng và lắp đặt​

Đặc điểm:

• Thời gian hoàn thành hợp đồng thường kéo dài từ vài tháng đến vài năm.
• Doanh thu được ghi nhận dần theo tiến độ hoàn thành.
• Chi phí phát sinh theo từng giai đoạn và có thể ước tính hợp lý.

Ví dụ: Công ty Xây dựng ABC ký hợp đồng thi công một tòa nhà trong 3 năm với tổng giá trị 100 tỷ đồng.

• Năm 1: Hoàn thành 30% → Ghi nhận doanh thu 30 tỷ.
• Năm 2: Hoàn thành thêm 50% → Ghi nhận doanh thu 50 tỷ.
• Năm 3: Hoàn thành toàn bộ → Ghi nhận doanh thu 20 tỷ còn lại.

Tại sao phù hợp?

• Doanh thu có thể được đo lường theo phần trăm hoàn thành.
• Giúp phản ánh doanh thu và lợi nhuận hợp lý trong từng năm.
• Tuân thủ Chuẩn mực Kế toán Việt Nam (VAS 15) và quốc tế (IFRS 15).

1.2. Doanh nghiệp sản xuất thiết bị theo đơn hàng lớn​

Đặc điểm:

• Sản xuất các sản phẩm có giá trị cao theo đơn đặt hàng.
• Quá trình sản xuất kéo dài nhiều tháng hoặc năm.
• Chi phí và tiến độ có thể đo lường theo từng giai đoạn.

Ví dụ: Công ty SX Máy Công Nghiệp XYZ nhận hợp đồng sản xuất 10 bộ máy công nghiệp, mỗi bộ trị giá 10 tỷ đồng, hoàn thành trong 2 năm.

• Năm 1: Hoàn thành 6 bộ → Ghi nhận doanh thu 60 tỷ.
• Năm 2: Hoàn thành 4 bộ còn lại → Ghi nhận doanh thu 40 tỷ.

Tại sao phù hợp?

• Doanh thu có thể được tính theo tiến độ sản xuất.
• Ghi nhận doanh thu sớm giúp cân đối tài chính và lợi nhuận.

1.3. Doanh nghiệp hoạt động trong lĩnh vực phần mềm, công nghệ​

Đặc điểm:

• Các dự án phần mềm, hệ thống CNTT lớn thường kéo dài nhiều tháng đến vài năm.
• Chi phí nghiên cứu, phát triển và triển khai có thể được đo lường theo giai đoạn.
• Hợp đồng có điều khoản thanh toán theo tiến độ.

Ví dụ: Công ty Phần mềm ABC ký hợp đồng phát triển hệ thống ERP cho khách hàng trong 2 năm với giá trị 20 tỷ đồng.

• Năm 1: Hoàn thành giai đoạn 1 (50%) → Ghi nhận doanh thu 10 tỷ.
• Năm 2: Hoàn thành giai đoạn 2 (50%) → Ghi nhận doanh thu 10 tỷ.

Tại sao phù hợp?

• Doanh thu có thể được ghi nhận theo từng giai đoạn phát triển.
• Phù hợp với quy định kế toán quốc tế (IFRS) và chuẩn mực Việt Nam.

1.4. Doanh nghiệp cung cấp dịch vụ tư vấn, thiết kế, nghiên cứu​

Đặc điểm:

• Hợp đồng kéo dài nhiều tháng hoặc năm.
• Các dịch vụ có thể đo lường theo phần trăm hoàn thành.
• Thanh toán theo từng giai đoạn hoặc theo tiến độ công việc.

Ví dụ: Công ty Tư vấn Kiến trúc XYZ ký hợp đồng thiết kế một dự án đô thị trong 2 năm với giá trị 15 tỷ đồng.

• Năm 1: Hoàn thành bản vẽ sơ bộ (40%) → Ghi nhận doanh thu 6 tỷ.
• Năm 2: Hoàn thành bản vẽ chi tiết (60%) → Ghi nhận doanh thu 9 tỷ.

Tại sao phù hợp?

• Doanh thu có thể được ghi nhận theo mức độ hoàn thành.
• Phù hợp với mô hình dịch vụ dài hạn.

2. Doanh nghiệp nào không phù hợp với phương pháp POC?​

Loại hình doanh nghiệp	Lý do không phù hợp
Bán lẻ, phân phối sản phẩm	Doanh thu thường ghi nhận khi giao hàng hoàn tất.
Dịch vụ ngắn hạn (VD: quán ăn, khách sạn)	Dịch vụ hoàn thành ngay, không có tiến độ kéo dài.
Sản xuất hàng loạt, sản phẩm tiêu dùng	Không có đơn hàng riêng lẻ kéo dài nhiều tháng/năm.
Thương mại điện tử	Ghi nhận doanh thu khi đơn hàng được giao, không theo tiến độ.

---

3. Tổng kết​

Phương pháp POC phù hợp với các doanh nghiệp có hợp đồng dài hạn như:

• Xây dựng và lắp đặt.
• Sản xuất thiết bị theo đơn hàng lớn.
• Phát triển phần mềm, CNTT.
• Dịch vụ tư vấn, thiết kế, nghiên cứu.

Không phù hợp với doanh nghiệp có giao dịch ngắn hạn, như:

• Bán lẻ, phân phối hàng hóa.
• Dịch vụ tiêu dùng nhanh.
• Thương mại điện tử.

Nếu doanh nghiệp có hợp đồng dài hạn, phương pháp POC giúp phản ánh doanh thu chính xác và hợp lý hơn so với phương pháp Completed Contract (ghi nhận doanh thu khi hoàn thành toàn bộ hợp đồng).

Hiểu giúp chúng ta khác biệt và làm tốt hơn.

Dễ dàng hơn nữa các bạn có thể tham gia các khoá học của CLEVERCFO:
Khóa CFO: https://clevercfo.com/khoa-hoc-cfo
Khóa kế toán trưởng: https://clevercfo.com/ke-toan-truong
Khóa online: http://clevercfo.com/online