Theo cách phân loại này toàn bộ chi phí được chia thành hai loại; chi phí sản xuất và chi phí ngoài sản xuất.
1. Chi phí sản xuất
Chi phí sản xuất là toàn bộ chi phí liên quan đến việc sản xuất sản phẩm trong một thời kỳ nhất định. Hoạt động của một doanh nghiệp sản xuất gắn lên với sự chuyển biến của nguyên liệu thành thành phẩm thông qua sự nỗ lực của công nhân và việc sử dụng thiết bị sản xuất, do đó chi phí sản xuất của một sản phẩm trong các doanh nghiệp sản xuất được tạo thành từ ba yếu tố cơ bản sau:
- Chi phí nguyên vật liệu trực tiếp
Chi phí nguyên vật liệu trực tiếp là biểu hiện bằng tiền của những nguyên vật liệu chủ yếu tạo thành thực thể vật chất của sản phẩm như: sắt thép, gỗ, sợi,... và của những loại nguyên vật liệu có tác dụng phụ, nó kết hợp với nguyên vật liệu chính để sản xuất ra sản phẩm hoặc làm tăng chất lượng của sản phẩm, hoặc tạo ra màu sắc, mùi vị của sản phẩm, hoặc làm rút ngắn chu kỳ sản xuất của sản phẩm.
Chi phí nguyên vật liệu trực tiếp được tính trực tiếp vào các đối tượng chịu chi phí.
- Chi phí nhân công trực tiếp
Nhân công trực tiếp là những người trực tiếp sản xuất ra sản phẩm, lao động của họ gắn liền với việc sản xuất sản phẩm, sức lao động của họ được hao phí trực tiếp cho sản phẩm do họ sản xuất ra. Khả năng và kỹ năng của lao động trực tiếp sẽ ảnh hưởng đến số lượng và chất lượng của sản phẩm.
Chi phí nhân công trực tiếp là tiền lương chính, lương phụ, các khoản trích theo lương và các khoản phải trả khác cho công nhân trực tiếp sản xuất.
Chi phí nhân công trực tiếp được tính trực tiếp vào các đối tượng chịu chi phí.
- Chi phí sản xuất chung
Chi phí sản xuất chung là những khoản chi phí liên quan đến việc quản lý sản xuất và phục vụ sản xuất tại phân xưởng. Chi phí sản xuất chung là những chi phí phát sinh ở phân xưởng sản xuất để sản xuất ra sản phẩm nhưng không kể chi phí nguyên vật liệu trực tiếp và chi phí nhân công trực tiếp, chi phí sản xuất chung bao gồm các khoản chi phí như: tiền lương và các khoản trích theo lương của nhân viên phân xưởng, chi phí nguyên vật liệu gián tiếp, chi phí công cụ dùng trong phân xưởng, chi phí khấu hao tài sản cố định tại phân xưởng, chỉ phí sửa chữa, bảo trì máy móc thiết bị, chi phí quản lý tại phân xưởng
Trong ba loại chi phí ở trên thì sự kết hợp giữa:
- Chi phí nguyên liệu trực tiếp và chi phí nhân công trực tiếp được gọi là chi phí ban đầu.
- Chi phí nhân công trực tiếp và chi phí sản xuất chung được gọi là chi phí chuyển đổi.
Mối quan hệ giữa các loại chi phí sản xuất theo cách phân loại dựa vào chức năng chi phí được minh họa theo sơ đồ sau:
2. Chi phí ngoài sản xuất
Chi phí ngoài sản xuất là những loại chi phí phát sinh ngoài quá trình sản xuất, là những chi phí liên quan đến quản lý chung toàn doanh nghiệp và tiêu thụ sản phẩm hàng hóa. Chi phí ngoài sản xuất được chia thành hai loại như sau:
- Chi phí bán hàng
Chi phí bán hàng là những chi phí phát sinh cần thiết để đảm bảo cho việc thực hiện các đơn đặt hàng, giao thành phẩm cho khách hàng, bao gồm các khoản chi phí như: chi phí vận chuyển, chi phí bốc vác, chi phí bao bị, chi phí lương nhân viên bán hàng, chi phí hoa hồng bán hàng, chi phí khấu hao tài sản cố định và những chi phí liên quan đến khâu dự trữ thành phẩm. Loại chi phí này xuất hiện ở tất cả các loại hình doanh nghiệp như sản xuất, thương mại, dịch vụ.
- Chi phí quản lý doanh nghiệp
Chi phí quản lý doanh nghiệp là toàn bộ những khoản chi phí của việc tổ chức và quản lý chung toàn doanh nghiệp. Đó là những chi phí như chi phí nguyên vật liệu, công cụ, đồ dùng quản lý, chi phí khấu hao tài sản cố định dùng chung trong toàn doanh nghiệp, chi phí dịch vụ mua ngoài như điện, nước, điện thoại, sửa chữa tài sản, các chi phí về văn phòng phẩm, tiếp tân, hội nghị đào tạo cán bộ… Tất cả các loại hình doanh nghiệp đều có phát sinh loại chi phí này.
1. Chi phí sản xuất
Chi phí sản xuất là toàn bộ chi phí liên quan đến việc sản xuất sản phẩm trong một thời kỳ nhất định. Hoạt động của một doanh nghiệp sản xuất gắn lên với sự chuyển biến của nguyên liệu thành thành phẩm thông qua sự nỗ lực của công nhân và việc sử dụng thiết bị sản xuất, do đó chi phí sản xuất của một sản phẩm trong các doanh nghiệp sản xuất được tạo thành từ ba yếu tố cơ bản sau:
- Chi phí nguyên vật liệu trực tiếp
Chi phí nguyên vật liệu trực tiếp là biểu hiện bằng tiền của những nguyên vật liệu chủ yếu tạo thành thực thể vật chất của sản phẩm như: sắt thép, gỗ, sợi,... và của những loại nguyên vật liệu có tác dụng phụ, nó kết hợp với nguyên vật liệu chính để sản xuất ra sản phẩm hoặc làm tăng chất lượng của sản phẩm, hoặc tạo ra màu sắc, mùi vị của sản phẩm, hoặc làm rút ngắn chu kỳ sản xuất của sản phẩm.
Chi phí nguyên vật liệu trực tiếp được tính trực tiếp vào các đối tượng chịu chi phí.
- Chi phí nhân công trực tiếp
Nhân công trực tiếp là những người trực tiếp sản xuất ra sản phẩm, lao động của họ gắn liền với việc sản xuất sản phẩm, sức lao động của họ được hao phí trực tiếp cho sản phẩm do họ sản xuất ra. Khả năng và kỹ năng của lao động trực tiếp sẽ ảnh hưởng đến số lượng và chất lượng của sản phẩm.
Chi phí nhân công trực tiếp là tiền lương chính, lương phụ, các khoản trích theo lương và các khoản phải trả khác cho công nhân trực tiếp sản xuất.
Chi phí nhân công trực tiếp được tính trực tiếp vào các đối tượng chịu chi phí.
- Chi phí sản xuất chung
Chi phí sản xuất chung là những khoản chi phí liên quan đến việc quản lý sản xuất và phục vụ sản xuất tại phân xưởng. Chi phí sản xuất chung là những chi phí phát sinh ở phân xưởng sản xuất để sản xuất ra sản phẩm nhưng không kể chi phí nguyên vật liệu trực tiếp và chi phí nhân công trực tiếp, chi phí sản xuất chung bao gồm các khoản chi phí như: tiền lương và các khoản trích theo lương của nhân viên phân xưởng, chi phí nguyên vật liệu gián tiếp, chi phí công cụ dùng trong phân xưởng, chi phí khấu hao tài sản cố định tại phân xưởng, chỉ phí sửa chữa, bảo trì máy móc thiết bị, chi phí quản lý tại phân xưởng
Trong ba loại chi phí ở trên thì sự kết hợp giữa:
- Chi phí nguyên liệu trực tiếp và chi phí nhân công trực tiếp được gọi là chi phí ban đầu.
- Chi phí nhân công trực tiếp và chi phí sản xuất chung được gọi là chi phí chuyển đổi.
Mối quan hệ giữa các loại chi phí sản xuất theo cách phân loại dựa vào chức năng chi phí được minh họa theo sơ đồ sau:
2. Chi phí ngoài sản xuất
Chi phí ngoài sản xuất là những loại chi phí phát sinh ngoài quá trình sản xuất, là những chi phí liên quan đến quản lý chung toàn doanh nghiệp và tiêu thụ sản phẩm hàng hóa. Chi phí ngoài sản xuất được chia thành hai loại như sau:
- Chi phí bán hàng
Chi phí bán hàng là những chi phí phát sinh cần thiết để đảm bảo cho việc thực hiện các đơn đặt hàng, giao thành phẩm cho khách hàng, bao gồm các khoản chi phí như: chi phí vận chuyển, chi phí bốc vác, chi phí bao bị, chi phí lương nhân viên bán hàng, chi phí hoa hồng bán hàng, chi phí khấu hao tài sản cố định và những chi phí liên quan đến khâu dự trữ thành phẩm. Loại chi phí này xuất hiện ở tất cả các loại hình doanh nghiệp như sản xuất, thương mại, dịch vụ.
- Chi phí quản lý doanh nghiệp
Chi phí quản lý doanh nghiệp là toàn bộ những khoản chi phí của việc tổ chức và quản lý chung toàn doanh nghiệp. Đó là những chi phí như chi phí nguyên vật liệu, công cụ, đồ dùng quản lý, chi phí khấu hao tài sản cố định dùng chung trong toàn doanh nghiệp, chi phí dịch vụ mua ngoài như điện, nước, điện thoại, sửa chữa tài sản, các chi phí về văn phòng phẩm, tiếp tân, hội nghị đào tạo cán bộ… Tất cả các loại hình doanh nghiệp đều có phát sinh loại chi phí này.
