EXPENDITURE ADMINISTRATIVE ACCOUNTING
FOR TOURISM BUSINESS ACTIVITIES
[FONT="]NGUYỄN ĐĂNG QUỐC HƯNG[/FONT]
[FONT="]Trường TH Kinh tế Kỹ thuật ********, Đà Nẵng[/FONT]
TÓM TẮT
Các đơn vị kinh doanh du lịch đã và đang vận dụng kế toán quản trị chi phí nhằm hoàn chỉnh hệ thống thông tin kế toán phục vụ yêu cầu quản lý kinh doanh trong nền kinh tế thị trường. Việc nghiên cứu kế toán quản trị chi phí trong hoạt động kinh doanh du lịch là rất quan trọng nhằm tăng cường kiểm soát chi phí và nâng cao hiệu quả hoạt động kinh doanh ở các đơn vị kinh doanh du lịch.
Bài viết này giới thiệu đặc điểm kế toán quản trị chi phí và nội dung kế toán quản trị chi phí trong các đơn vị kinh doanh du lịch hiện nay.
ABSTRACT
Expenditure Administrative Accounting is applied to Tourism Business Units to systematize accounting information to serve the demands of business management. This study is very important in strengthening the expenditure control and raising the results of business activities in Tourism Business Units.
In this article, we would like to introduce the Characteristics of Expenditure Administrative Accounting and its content in the current Tourism Business Units.
[FONT="]1. Đặt vấn đề[/FONT]
[FONT="]Kế toán quản trị chi phí là công cụ hữu hiệu đáp ứng nhu cầu thông tin chi phí cho các nhà quản trị để đưa ra các quyết định kinh doanh. Bởi lẻ, hầu hết các quyết định của nhà quản trị đều liên quan đến chi phí. Do vậy, việc nghiên cứu đặc điểm và nội dung của kế toán quản trị chi phí với nhiệm vụ chủ yếu là cung cấp thông tin toàn diện và đầy đủ về chi phí cho các nhà quản trị trong quá trình thực hiện các chức năng quản trị là việc làm rất cần thiết trong giai đoạn hiện nay.[/FONT]
[FONT="]Kinh doanh dịch vụ du lịch, một lĩnh vực kinh doanh khá nhạy bén với sản phẩm mang những nét đặc thù vốn có đã đặt ra yêu cầu tổ chức kế toán quản trị chi phí nhằm hoàn chỉnh hệ thống thông tin kế toán đáp ứng mục tiêu kiểm soát chi phí và nâng cao hiệu quả kinh doanh của các đơn vị kinh doanh du lịch. [/FONT]
[FONT="] 2. Đặc điểm kế toán quản trị chi phí trong hoạt động kinh doanh du lịch[/FONT]
[FONT="] 2.1. Du lịch và đặc điểm sản phẩm dịch vụ du lịch[/FONT]
[FONT="] Du lịch là hoạt động của con người ngoài nơi cư trú thường xuyên của mình nhằm thõa mãn nhu cầu tham quan, giải trí và nghỉ dưỡng trong một khoảng thời gian nhất định. [/FONT]
[FONT="] Sản phẩm dịch vụ du lịch là sự kết hợp các dịch vụ và các phương tiện vật chất trên cơ sở khai thác các tiềm năng du lịch nhằm cung cấp cho du khách một thời gian thú vị, một kinh nghiệm du lịch trọn vẹn và hài lòng. [/FONT]
[FONT="] Sản phẩm dịch vụ du lịch mang những đặc điểm cơ bản: [/FONT]
[FONT="] - Thỏa mãn nhu cầu tiêu dùng đặc biệt như tìm hiểu kho tàng văn hóa lịch sử, nhu cầu thưởng thức cảnh đẹp thiên nhiên... Nhu cầu đối với sản phẩm du lịch không ổn định, dễ thay đổi bởi sự bất ổn của tình hình kinh tế và chính trị. [/FONT]
[FONT="] - Sản phẩm du lịch không cụ thể, đồng thời quá trình sản xuất và tiêu dùng sản phẩm thường diễn ra cùng một thời gian và không gian nên sản phẩm du lịch về cơ bản là không thể lưu kho được. [/FONT]
[FONT="] - Lượng cung về du lịch khá ổn định trong một khoảng thời gian tương đối dài trong khi đó nhu cầu thường xuyên thay đổi đã làm nảy sinh độ chênh lệch thời vụ giữa cung và cầu, chính vì vậy đã làm xuất hiện thời vụ kinh doanh. [/FONT]
[FONT="] Các nhà quản trị cần nắm bắt đặc điểm sản phẩm du lịch để có thể tổ chức tốt hoạt động sản xuất kinh doanh nhằm đáp ứng tối đa nhu cầu của du khách và đảm bảo nâng cao hiệu quả kinh doanh trên cơ sở kiểm soát chặt chẽ chi phí. [/FONT]
[FONT="]2.2. Phân loại hoạt động kinh doanh dịch vụ du lịch[/FONT]
[FONT="]Các hoạt động kinh doanh của ngành du lịch khá đa dạng và mang tính chất tổng hợp của nhiều ngành. Mỗi loại hoạt động khác nhau tạo ra một hay một số các sản phẩm dịch vụ du lịch khác nhau. Để đáp ứng yêu cầu tổ chức kế toán quản trị chi phí trong các đơn vị kinh doanh du lịch có thể chia các hoạt động kinh doanh du lịch thành năm hoạt động đặc trưng sau: Hoạt động kinh doanh lữ hành, kinh doanh lưu trú, kinh doanh nhà hàng, kinh doanh vận chuyển du lịch và kinh doanh các dịch vụ du lịch khác.[/FONT]
[FONT="]2.3. Đặc điểm chi phí trong hoạt động kinh doanh dịch vụ du lịch[/FONT]
[FONT="]Chi phí kinh doanh dịch vụ du lịch là biểu hiện bằng tiền toàn bộ hao phí lao động sống, lao động vật hóa và các chi phí khác mà doanh nghiệp phải bỏ ra để thực hiện các quá trình tạo ra sản phẩm dịch vụ cung cấp cho khách trong một thời kì nhất định. Kế toán quản trị thường phân loại chi phí theo cách ứng xử của chi phí theo cách phân loại này thì chi phí kinh doanh dịch vụ du lịch được chia thành
/FONT]
[FONT="]Biến phí/FONT][FONT="] Thường là các chi phí liên quan trực tiếp đến việc tạo ra các sản phẩm dịch vụ. Trong kinh doanh lữ hành là chi phí cung cấp dịch vụ cho một tour, chương trình... Trong hoạt động kinh doanh lưu trú là chi phí vật liệu đặt phòng, lương của nhân viên phục vụ phòng… Trong kinh doanh nhà hàng là chi phí vật liệu chế biến, lương của đầu bếp… Trong hoạt động kinh doanh vận chuyển là chi phí nhiên liệu, lương của tài xế, vật liệu phụ,… [/FONT]
[FONT="]Định phí/FONT][FONT="] Thường là những chi phí mang tính phục vụ chung như: Khấu hao tài sản cố định, công cụ dụng cụ, thuế nhà đất, bảo hiểm, lãi vay, công tác phí, chi phí khác và chi phí quản lý hành chính[/FONT].
[FONT="]Chi phí hỗn hợp/FONT][FONT="] Gồm các chi phí điện nước, điện thoại, tiền lương của nhân viên vệ sinh…Kế toán quản trị chi phí phải bóc tách chi phí hỗn hợp thành biến phí và định phí bằng các phương pháp khác nhau để phục vụ số liệu cho kế toán quản trị chi phí.[/FONT]
[FONT="]Mỗi sản phẩm dịch vụ được tạo ra từ các hoạt động khác nhau lại có một kết cấu chi phí khác nhau. Do vậy, cần phải tổ chức tốt kế toán quản trị chi phí mới đảm bảo kiểm soát chặt chẽ chi phí để nâng cao hiệu quả hoạt động kinh doanh.[/FONT]
[FONT="] 2.4. Đặc điểm kế toán quản trị chi phí trong các đơn vị kinh doanh du lịch[/FONT]
[FONT="] Hoạt động du lịch vừa mang tính sản xuất vừa mang đặc điểm kinh doanh dịch vụ và mang tính chất văn hóa xã hội. Trong đó, mặt sản xuất kinh doanh dịch vụ là cơ bản và là một ngành đặc biệt mang tính chất pha trộn đặc điểm của nhiều ngành. Các hoạt động khác nhau đòi hỏi các doanh nghiệp phải tổ chức các đơn vị, bộ phận thực hiện từng loại hoạt động với các yếu tố vật chất đặc điểm kỹ thuật khác nhau nhằm phục vụ đầy đủ nhu cầu của khách du lịch trong thời gian lưu trú tại địa điểm du lịch. Điều này đã dẫn đến nhiều quan hệ chi phí phát sinh, về cung cấp dịch vụ lẫn nhau...Khi tổ chức kế toán quản trị chi phí, phải chú ý đến đặc điểm này thì mới có thể phản ánh đúng được chi phí, kết quả kinh doanh theo từng loại hoạt động cũng như kết quả hoạt động của từng đơn vị và bộ phận phục vụ cho hạch toán. [/FONT]
[FONT="] Hoạt động kinh doanh du lịch mang tính thời vụ rõ rệt trong khi đó sản phẩm du lịch lại không tồn kho. Đặc điểm này không những ảnh hưởng đến quá trình điều hành hoạt động kinh doanh, đến những quyết định trong kinh doanh để đạt được hiệu quả tối ưu mà ảnh hưởng đến tổ chức hạch toán kế toán, đòi hỏi hạch toán kế toán phải chú ý triển khai phần hành kế toán chi phí và giá thành. Cụ thể là phải chú ý đặc điểm kĩ thuật tính toán, phân bổ chi phí giữa các kỳ đặc để đảm bảo giá thành ổn định hợp lý. [/FONT]
[FONT="] Tính pha trộn phức tạp trong hoạt động kinh doanh du lịch dẫn đến sản phẩm du lịch biểu hiện rất đa dạng, đơn vị tính giá thành rất khó xác định một cách cụ thể. Chi phí cấu thành trong sản phẩm du lịch cũng rất phức tạp, điều này không những gây khó khăn cho việc xác định nội dung phạm vi của các khoản mục chi phí trong giá thành sản phẩm, mà trong nhiều trường hợp còn rất khó khăn trong việc phân định biến phí và định phí, cũng như việc tổ chức kế toán quản trị chi phí. [/FONT]
[FONT="] Quá trình sản xuất và tiêu thụ sản phẩm dịch du lịch diễn ra cùng lúc nên sản phẩm du lịch về cơ bản là không thể lưu kho được nên hầu như không phát sinh chi phí tồn kho thành phẩm. Sản phẩm du lịch có chu kỳ sản xuất rất ngắn và quá trình tiêu thụ đồng thời nên không xuất hiện sản phẩm dở dang. Vì vậy, tổng giá thành các sản phẩm dịch vụ du lịch bằng với tổng chi phí phát sinh liên quan đến từng hoạt động.[/FONT]
FOR TOURISM BUSINESS ACTIVITIES
[FONT="]NGUYỄN ĐĂNG QUỐC HƯNG[/FONT]
[FONT="]Trường TH Kinh tế Kỹ thuật ********, Đà Nẵng[/FONT]
TÓM TẮT
Các đơn vị kinh doanh du lịch đã và đang vận dụng kế toán quản trị chi phí nhằm hoàn chỉnh hệ thống thông tin kế toán phục vụ yêu cầu quản lý kinh doanh trong nền kinh tế thị trường. Việc nghiên cứu kế toán quản trị chi phí trong hoạt động kinh doanh du lịch là rất quan trọng nhằm tăng cường kiểm soát chi phí và nâng cao hiệu quả hoạt động kinh doanh ở các đơn vị kinh doanh du lịch.
Bài viết này giới thiệu đặc điểm kế toán quản trị chi phí và nội dung kế toán quản trị chi phí trong các đơn vị kinh doanh du lịch hiện nay.
ABSTRACT
Expenditure Administrative Accounting is applied to Tourism Business Units to systematize accounting information to serve the demands of business management. This study is very important in strengthening the expenditure control and raising the results of business activities in Tourism Business Units.
In this article, we would like to introduce the Characteristics of Expenditure Administrative Accounting and its content in the current Tourism Business Units.
[FONT="]1. Đặt vấn đề[/FONT]
[FONT="]Kế toán quản trị chi phí là công cụ hữu hiệu đáp ứng nhu cầu thông tin chi phí cho các nhà quản trị để đưa ra các quyết định kinh doanh. Bởi lẻ, hầu hết các quyết định của nhà quản trị đều liên quan đến chi phí. Do vậy, việc nghiên cứu đặc điểm và nội dung của kế toán quản trị chi phí với nhiệm vụ chủ yếu là cung cấp thông tin toàn diện và đầy đủ về chi phí cho các nhà quản trị trong quá trình thực hiện các chức năng quản trị là việc làm rất cần thiết trong giai đoạn hiện nay.[/FONT]
[FONT="]Kinh doanh dịch vụ du lịch, một lĩnh vực kinh doanh khá nhạy bén với sản phẩm mang những nét đặc thù vốn có đã đặt ra yêu cầu tổ chức kế toán quản trị chi phí nhằm hoàn chỉnh hệ thống thông tin kế toán đáp ứng mục tiêu kiểm soát chi phí và nâng cao hiệu quả kinh doanh của các đơn vị kinh doanh du lịch. [/FONT]
[FONT="] 2. Đặc điểm kế toán quản trị chi phí trong hoạt động kinh doanh du lịch[/FONT]
[FONT="] 2.1. Du lịch và đặc điểm sản phẩm dịch vụ du lịch[/FONT]
[FONT="] Du lịch là hoạt động của con người ngoài nơi cư trú thường xuyên của mình nhằm thõa mãn nhu cầu tham quan, giải trí và nghỉ dưỡng trong một khoảng thời gian nhất định. [/FONT]
[FONT="] Sản phẩm dịch vụ du lịch là sự kết hợp các dịch vụ và các phương tiện vật chất trên cơ sở khai thác các tiềm năng du lịch nhằm cung cấp cho du khách một thời gian thú vị, một kinh nghiệm du lịch trọn vẹn và hài lòng. [/FONT]
[FONT="] Sản phẩm dịch vụ du lịch mang những đặc điểm cơ bản: [/FONT]
[FONT="] - Thỏa mãn nhu cầu tiêu dùng đặc biệt như tìm hiểu kho tàng văn hóa lịch sử, nhu cầu thưởng thức cảnh đẹp thiên nhiên... Nhu cầu đối với sản phẩm du lịch không ổn định, dễ thay đổi bởi sự bất ổn của tình hình kinh tế và chính trị. [/FONT]
[FONT="] - Sản phẩm du lịch không cụ thể, đồng thời quá trình sản xuất và tiêu dùng sản phẩm thường diễn ra cùng một thời gian và không gian nên sản phẩm du lịch về cơ bản là không thể lưu kho được. [/FONT]
[FONT="] - Lượng cung về du lịch khá ổn định trong một khoảng thời gian tương đối dài trong khi đó nhu cầu thường xuyên thay đổi đã làm nảy sinh độ chênh lệch thời vụ giữa cung và cầu, chính vì vậy đã làm xuất hiện thời vụ kinh doanh. [/FONT]
[FONT="] Các nhà quản trị cần nắm bắt đặc điểm sản phẩm du lịch để có thể tổ chức tốt hoạt động sản xuất kinh doanh nhằm đáp ứng tối đa nhu cầu của du khách và đảm bảo nâng cao hiệu quả kinh doanh trên cơ sở kiểm soát chặt chẽ chi phí. [/FONT]
[FONT="]2.2. Phân loại hoạt động kinh doanh dịch vụ du lịch[/FONT]
[FONT="]Các hoạt động kinh doanh của ngành du lịch khá đa dạng và mang tính chất tổng hợp của nhiều ngành. Mỗi loại hoạt động khác nhau tạo ra một hay một số các sản phẩm dịch vụ du lịch khác nhau. Để đáp ứng yêu cầu tổ chức kế toán quản trị chi phí trong các đơn vị kinh doanh du lịch có thể chia các hoạt động kinh doanh du lịch thành năm hoạt động đặc trưng sau: Hoạt động kinh doanh lữ hành, kinh doanh lưu trú, kinh doanh nhà hàng, kinh doanh vận chuyển du lịch và kinh doanh các dịch vụ du lịch khác.[/FONT]
[FONT="]2.3. Đặc điểm chi phí trong hoạt động kinh doanh dịch vụ du lịch[/FONT]
[FONT="]Chi phí kinh doanh dịch vụ du lịch là biểu hiện bằng tiền toàn bộ hao phí lao động sống, lao động vật hóa và các chi phí khác mà doanh nghiệp phải bỏ ra để thực hiện các quá trình tạo ra sản phẩm dịch vụ cung cấp cho khách trong một thời kì nhất định. Kế toán quản trị thường phân loại chi phí theo cách ứng xử của chi phí theo cách phân loại này thì chi phí kinh doanh dịch vụ du lịch được chia thành
/FONT][FONT="]Biến phí
/FONT][FONT="] Thường là các chi phí liên quan trực tiếp đến việc tạo ra các sản phẩm dịch vụ. Trong kinh doanh lữ hành là chi phí cung cấp dịch vụ cho một tour, chương trình... Trong hoạt động kinh doanh lưu trú là chi phí vật liệu đặt phòng, lương của nhân viên phục vụ phòng… Trong kinh doanh nhà hàng là chi phí vật liệu chế biến, lương của đầu bếp… Trong hoạt động kinh doanh vận chuyển là chi phí nhiên liệu, lương của tài xế, vật liệu phụ,… [/FONT][FONT="]Định phí
/FONT][FONT="] Thường là những chi phí mang tính phục vụ chung như: Khấu hao tài sản cố định, công cụ dụng cụ, thuế nhà đất, bảo hiểm, lãi vay, công tác phí, chi phí khác và chi phí quản lý hành chính[/FONT]. [FONT="]Chi phí hỗn hợp
/FONT][FONT="] Gồm các chi phí điện nước, điện thoại, tiền lương của nhân viên vệ sinh…Kế toán quản trị chi phí phải bóc tách chi phí hỗn hợp thành biến phí và định phí bằng các phương pháp khác nhau để phục vụ số liệu cho kế toán quản trị chi phí.[/FONT][FONT="]Mỗi sản phẩm dịch vụ được tạo ra từ các hoạt động khác nhau lại có một kết cấu chi phí khác nhau. Do vậy, cần phải tổ chức tốt kế toán quản trị chi phí mới đảm bảo kiểm soát chặt chẽ chi phí để nâng cao hiệu quả hoạt động kinh doanh.[/FONT]
[FONT="] 2.4. Đặc điểm kế toán quản trị chi phí trong các đơn vị kinh doanh du lịch[/FONT]
[FONT="] Hoạt động du lịch vừa mang tính sản xuất vừa mang đặc điểm kinh doanh dịch vụ và mang tính chất văn hóa xã hội. Trong đó, mặt sản xuất kinh doanh dịch vụ là cơ bản và là một ngành đặc biệt mang tính chất pha trộn đặc điểm của nhiều ngành. Các hoạt động khác nhau đòi hỏi các doanh nghiệp phải tổ chức các đơn vị, bộ phận thực hiện từng loại hoạt động với các yếu tố vật chất đặc điểm kỹ thuật khác nhau nhằm phục vụ đầy đủ nhu cầu của khách du lịch trong thời gian lưu trú tại địa điểm du lịch. Điều này đã dẫn đến nhiều quan hệ chi phí phát sinh, về cung cấp dịch vụ lẫn nhau...Khi tổ chức kế toán quản trị chi phí, phải chú ý đến đặc điểm này thì mới có thể phản ánh đúng được chi phí, kết quả kinh doanh theo từng loại hoạt động cũng như kết quả hoạt động của từng đơn vị và bộ phận phục vụ cho hạch toán. [/FONT]
[FONT="] Hoạt động kinh doanh du lịch mang tính thời vụ rõ rệt trong khi đó sản phẩm du lịch lại không tồn kho. Đặc điểm này không những ảnh hưởng đến quá trình điều hành hoạt động kinh doanh, đến những quyết định trong kinh doanh để đạt được hiệu quả tối ưu mà ảnh hưởng đến tổ chức hạch toán kế toán, đòi hỏi hạch toán kế toán phải chú ý triển khai phần hành kế toán chi phí và giá thành. Cụ thể là phải chú ý đặc điểm kĩ thuật tính toán, phân bổ chi phí giữa các kỳ đặc để đảm bảo giá thành ổn định hợp lý. [/FONT]
[FONT="] Tính pha trộn phức tạp trong hoạt động kinh doanh du lịch dẫn đến sản phẩm du lịch biểu hiện rất đa dạng, đơn vị tính giá thành rất khó xác định một cách cụ thể. Chi phí cấu thành trong sản phẩm du lịch cũng rất phức tạp, điều này không những gây khó khăn cho việc xác định nội dung phạm vi của các khoản mục chi phí trong giá thành sản phẩm, mà trong nhiều trường hợp còn rất khó khăn trong việc phân định biến phí và định phí, cũng như việc tổ chức kế toán quản trị chi phí. [/FONT]
[FONT="] Quá trình sản xuất và tiêu thụ sản phẩm dịch du lịch diễn ra cùng lúc nên sản phẩm du lịch về cơ bản là không thể lưu kho được nên hầu như không phát sinh chi phí tồn kho thành phẩm. Sản phẩm du lịch có chu kỳ sản xuất rất ngắn và quá trình tiêu thụ đồng thời nên không xuất hiện sản phẩm dở dang. Vì vậy, tổng giá thành các sản phẩm dịch vụ du lịch bằng với tổng chi phí phát sinh liên quan đến từng hoạt động.[/FONT]
