I. VAI TRÒ TRỌNG YẾU CỦA CFO/KẾ TOÁN TRƯỞNG
1. Người chịu trách nhiệm đảm bảo thanh khoản- Đảm bảo rằng doanh nghiệp luôn có đủ tiền mặt để:
- Trả lương
- Chi trả nhà cung cấp
- Nộp thuế
- Trả nợ và lãi vay
- Xử lý tình huống khẩn cấp
- Theo dõi dòng tiền vào – ra hàng ngày, hàng tuần, hàng tháng
- Lập ngân sách dòng tiền (Cash Budget)
- So sánh giữa dự báo và thực tế để điều chỉnh kịp thời
- Tính toán và duy trì mức tiền mặt an toàn tối thiểu (Minimum Cash Balance)
- Sử dụng các mô hình, dữ liệu và kinh nghiệm để đảm bảo dự báo có cơ sở
| Mục đích | Nội dung |
|---|---|
| Duy trì hoạt động liên tục | Tránh rủi ro thiếu tiền để chi trả các khoản bắt buộc |
| Hỗ trợ ra quyết định tài chính | Biết khi nào cần vay, khi nào nên đầu tư ngắn hạn |
| Tối ưu hóa hiệu quả sử dụng tiền | Không để tồn đọng quá nhiều tiền mặt gây lãng phí |
III. CÁC PHƯƠNG PHÁP DỰ BÁO TIỀN MẶT TỐI THIỂU
1. Phân tích dòng tiền quá khứ- Thu thập dữ liệu 6–12 tháng
- Tính toán:
- Dòng tiền ròng
- Độ lệch chuẩn dòng tiền
- Tháng có dòng tiền âm lớn nhất
- Kết hợp biên độ an toàn → Xác định mức tiền mặt tối thiểu
2. Mô hình EOQ tiền mặt (Baumol Model)
- Áp dụng khi:
- Dòng tiền ra đều đặn
- Doanh nghiệp cần rút tiền từ tài khoản đầu tư
- Tính số tiền rút mỗi lần để tối ưu chi phí
3. Mô hình Miller-Orr
- Áp dụng khi dòng tiền vào – ra biến động ngẫu nhiên
- Thiết lập:
- Giới hạn dưới (L)
- Mức mục tiêu (Z)
- Giới hạn trên (H)
IV. CÁC YẾU TỐ CFO/KẾ TOÁN TRƯỞNG CẦN XEM XÉT
| Nhóm yếu tố | Chi tiết |
|---|---|
 Hoạt động | Chu kỳ thu – chi, độ lệch thời gian giữa doanh thu và chi phí |
| Dòng tiền | Sự ổn định của dòng tiền, tính mùa vụ, sự chậm trễ trong thu nợ |
| Chiến lược tài chính | Có vay vốn ngắn hạn không? Có đầu tư chứng khoán ngắn hạn không? |
| Mức độ rủi ro chấp nhận | Doanh nghiệp có sẵn sàng chấp nhận thiếu hụt tạm thời? |
| Chính sách tín dụng | Các điều khoản với khách hàng và nhà cung cấp |
V. KẾT HỢP DỮ LIỆU VÀ TRỰC GIÁC
Dù các mô hình có thể cung cấp cơ sở định lượng, nhưng trực giác và kinh nghiệm của CFO/Kế toán trưởng cũng rất quan trọng:- Nhận biết xu hướng thị trường, tình hình nội tại DN
- Điều chỉnh mô hình theo thực tiễn kinh doanh
- Dự phòng cho các "cú sốc" như: dịch bệnh, khủng hoảng chuỗi cung ứng, phá sản khách hàng
VI. CÔNG CỤ HỖ TRỢ
| Công cụ | Mục đích |
|---|---|
| Excel / Google Sheets | Dự báo dòng tiền, mô phỏng các mô hình |
| Phần mềm ERP / Kế toán | Lấy dữ liệu chi tiết về chi phí, công nợ, đơn hàng |
| BI Tools (Power BI, Tableau...) | Trực quan hóa dòng tiền, xu hướng thu – chi |
| Tích hợp AI/Dự báo | Phân tích xu hướng dòng tiền dựa trên học máy (với DN lớn) |
VII. KẾT LUẬN
CFO/Kế toán trưởng không chỉ là người "ghi chép" sổ sách mà còn là "người giữ nhịp dòng máu tài chính" của doanh nghiệp.Dự báo lượng tiền mặt tối thiểu là một công việc chiến lược, không chỉ bảo vệ doanh nghiệp khỏi rủi ro tài chính mà còn giúp tối ưu nguồn lực và tạo nền tảng cho tăng trưởng bền vững.
Hiểu giúp chúng ta khác biệt và làm tốt hơn.
Các bạn có thể tham gia cùng chúng tôi tại các khoá học của CLEVERCFO:
Khóa CFO: https://clevercfo.com/khoa-hoc-cfo
Khóa kế toán trưởng: https://clevercfo.com/ke-toan-truong
Khóa online: http://clevercfo.com/online
