Tính giá thành theo phương pháp tỷ lệ.

[Son.Tran]

I. Tính giá thành theo phương pháp tỷ lệ.
Phương pháp tính giá thành theo tỷ lệ ở Việt Nam tương tự như các phương pháp tính giá thành theo tỷ lệ được áp dụng trong các quốc gia khác, nhưng có thể có những điều chỉnh phù hợp với đặc thù của thị trường và quy định kế toán tại Việt Nam. Dưới đây là một số điểm cơ bản về phương pháp tính giá thành theo tỷ lệ và cách nó được áp dụng tại Việt Nam:

1. Xác định yếu tố phân bổ và tỷ lệ:
   • Đầu tiên, công ty cần xác định các yếu tố phân bổ phù hợp để tính toán giá thành sản phẩm. Các yếu tố này có thể là số giờ lao động trực tiếp, số lượng sản phẩm, giá trị tiền lương, hoặc các chỉ số khác phù hợp với quy trình sản xuất của họ.
   • Việc lựa chọn và áp dụng các tỷ lệ phân bổ phù hợp là điều quan trọng để đảm bảo tính chính xác và công bằng trong việc tính toán giá thành.
2. Phân tích chi phí trực tiếp:
   • Các chi phí trực tiếp bao gồm các khoản chi phí có thể được gán trực tiếp cho sản phẩm như nguyên liệu, vật liệu, lao động trực tiếp và các chi phí máy móc, thiết bị trực tiếp được sử dụng trong quá trình sản xuất.
3. Phân tích chi phí gián tiếp và phân bổ theo tỷ lệ:
   • Chi phí gián tiếp là các chi phí không thể được phân bổ trực tiếp cho từng sản phẩm một cách rõ ràng. Chúng có thể bao gồm chi phí quản lý, chi phí bảo trì, chi phí vận hành xưởng, và các chi phí khác liên quan đến sản xuất như chi phí điện nước.
   • Các chi phí gián tiếp này sẽ được phân bổ cho từng sản phẩm dựa trên tỷ lệ hoặc phần trăm của các yếu tố đã xác định, ví dụ như số giờ lao động trực tiếp, số lượng sản phẩm, hoặc giá trị tiền lương.
4. Tính toán tổng chi phí và giá thành sản phẩm:
   • Tổng hợp các chi phí trực tiếp và gián tiếp đã phân bổ để tính toán tổng chi phí của từng sản phẩm.
   • Sau đó, công ty sẽ tính toán giá thành sản phẩm bằng cách cộng thêm một khoản lợi nhuận mong muốn hoặc theo chiến lược giá cụ thể.
5. Áp dụng các quy định kế toán và pháp lý tại Việt Nam:
   • Khi áp dụng phương pháp tính giá thành theo tỷ lệ ở Việt Nam, công ty cần tuân thủ các quy định kế toán và pháp lý định sẵn của Nhà nước, đảm bảo tính hợp pháp và phù hợp với quy chuẩn kế toán hiện hành tại Việt Nam.

Phương pháp tính giá thành theo tỷ lệ là một trong những cách tiếp cận phổ biến để quản lý chi phí và tính toán giá thành sản phẩm, giúp cho các doanh nghiệp có thể đánh giá và quản lý chi phí một cách hiệu quả, từ đó tối ưu hóa lợi nhuận và cạnh tranh trên thị trường.

II. Ví dụ minh hoạ phương pháp tính giá thành theo tỷ lệ.
Phương pháp tính giá thành theo tỷ lệ là một phương pháp phân bổ chi phí sản xuất cho các sản phẩm khác nhau dựa trên tỷ lệ phần trăm của chi phí. Dưới đây là một ví dụ cụ thể với các số liệu giả định để minh họa cách áp dụng phương pháp này ở Việt Nam.

Ví dụ:​

Công ty XYZ sản xuất hai loại sản phẩm: Sản phẩm A và Sản phẩm B. Tổng chi phí sản xuất trong tháng 6 được xác định như sau:

1. Chi phí trực tiếp:
   • Chi phí nguyên liệu trực tiếp: 100,000,000 VND
   • Chi phí lao động trực tiếp: 50,000,000 VND
   • Chi phí máy móc thiết bị trực tiếp: 20,000,000 VND
2. Chi phí gián tiếp:
   • Chi phí điện nước: 10,000,000 VND
   • Chi phí bảo trì xưởng: 5,000,000 VND
   • Chi phí quản lý chung: 15,000,000 VND

Tổng chi phí gián tiếp: 30,000,000 VND

Sản lượng sản xuất và doanh thu:​

• Sản phẩm A:
  • Sản lượng: 1,000 đơn vị
  • Doanh thu: 300,000,000 VND
• Sản phẩm B:
  • Sản lượng: 500 đơn vị
  • Doanh thu: 200,000,000 VND

Tổng doanh thu: 500,000,000 VND

Bước 1: Xác định tỷ lệ doanh thu của từng sản phẩm​

Tỷ lệ doanh thu của từng sản phẩm:

• Tỷ lệ doanh thu của sản phẩm A = Doanh thu của sản phẩm A / Tổng doanh thu
  • Tỷ lệ doanh thu của sản phẩm A = 300,000,000 / 500,000,000 = 0.6 (60%)
• Tỷ lệ doanh thu của sản phẩm B = Doanh thu của sản phẩm B / Tổng doanh thu
  • Tỷ lệ doanh thu của sản phẩm B = 200,000,000 / 500,000,000 = 0.4 (40%)

Bước 2: Phân bổ chi phí trực tiếp cho từng sản phẩm​

Chi phí trực tiếp:

• Sản phẩm A:
  • Chi phí nguyên liệu trực tiếp: 100,000,000 * 0.6 = 60,000,000 VND
  • Chi phí lao động trực tiếp: 50,000,000 * 0.6 = 30,000,000 VND
  • Chi phí máy móc thiết bị trực tiếp: 20,000,000 * 0.6 = 12,000,000 VND
  • Tổng chi phí trực tiếp: 60,000,000 + 30,000,000 + 12,000,000 = 102,000,000 VND
• Sản phẩm B:
  • Chi phí nguyên liệu trực tiếp: 100,000,000 * 0.4 = 40,000,000 VND
  • Chi phí lao động trực tiếp: 50,000,000 * 0.4 = 20,000,000 VND
  • Chi phí máy móc thiết bị trực tiếp: 20,000,000 * 0.4 = 8,000,000 VND
  • Tổng chi phí trực tiếp: 40,000,000 + 20,000,000 + 8,000,000 = 68,000,000 VND

Bước 3: Phân bổ chi phí gián tiếp cho từng sản phẩm​

Chi phí gián tiếp:

• Sản phẩm A:
  • Chi phí gián tiếp = Tổng chi phí gián tiếp * Tỷ lệ doanh thu của sản phẩm A
  • Chi phí gián tiếp của sản phẩm A = 30,000,000 * 0.6 = 18,000,000 VND
• Sản phẩm B:
  • Chi phí gián tiếp = Tổng chi phí gián tiếp * Tỷ lệ doanh thu của sản phẩm B
  • Chi phí gián tiếp của sản phẩm B = 30,000,000 * 0.4 = 12,000,000 VND

Bước 4: Tính tổng chi phí sản xuất cho từng sản phẩm​

Tổng chi phí sản xuất:

• Sản phẩm A:
  • Tổng chi phí sản xuất = Chi phí trực tiếp + Chi phí gián tiếp
  • Tổng chi phí sản xuất của sản phẩm A = 102,000,000 + 18,000,000 = 120,000,000 VND
• Sản phẩm B:
  • Tổng chi phí sản xuất = Chi phí trực tiếp + Chi phí gián tiếp
  • Tổng chi phí sản xuất của sản phẩm B = 68,000,000 + 12,000,000 = 80,000,000 VND

Bước 5: Tính giá thành đơn vị sản phẩm​

Giá thành đơn vị sản phẩm:

• Sản phẩm A:
  • Giá thành đơn vị = Tổng chi phí sản xuất / Sản lượng
  • Giá thành đơn vị của sản phẩm A = 120,000,000 / 1,000 = 120,000 VND/sản phẩm
• Sản phẩm B:
  • Giá thành đơn vị = Tổng chi phí sản xuất / Sản lượng
  • Giá thành đơn vị của sản phẩm B = 80,000,000 / 500 = 160,000 VND/sản phẩm

Kết quả:​

• Giá thành đơn vị sản phẩm A: 120,000 VND
• Giá thành đơn vị sản phẩm B: 160,000 VND

Tóm tắt:​

• Tổng chi phí trực tiếp: 170,000,000 VND
• Tổng chi phí gián tiếp: 30,000,000 VND
• Tổng chi phí sản xuất: 200,000,000 VND
• Tổng doanh thu: 500,000,000 VND

Tỷ lệ doanh thu:

• Sản phẩm A: 60%
• Sản phẩm B: 40%

Giá thành đơn vị sản phẩm:

• Sản phẩm A: 120,000 VND
• Sản phẩm B: 160,000 VND

Phương pháp tính giá thành theo tỷ lệ giúp doanh nghiệp phân bổ chi phí sản xuất một cách hợp lý dựa trên tỷ lệ doanh thu của từng sản phẩm, từ đó xác định giá thành đơn vị một cách rõ ràng và minh bạch.

Hiểu giúp chúng ta khác biệt và làm tốt hơn.

Dễ dàng hơn nữa các bạn có thể tham gia các khoá học của CLEVERCFO:
Khóa CFO: https://clevercfo.com/khoa-hoc-cfo
Khóa kế toán trưởng: https://clevercfo.com/ke-toan-truong
Khóa online: http://clevercfo.com/online