Hiện tại, có nhiều doanh nghiệp gặp vướng mắc: công ty mình trả lương theo KPI (hiệu quả công việc), mức lương đóng BHXH được thỏa thuận và ghi trên HĐLĐ, do đó, nếu hiệu quả không đạt thì lương sẽ thấp hơn mức đóng ghi trên HĐLĐ. Vậy trường hợp này doanh nghiệp sẽ phải thực hiện đóng bảo hiểm (BHXH, BHYT, BHTN, BHTNLĐ-BNN) như thế nào?
1. KPI là gì?
KPI (Key Performance Indicator) được hiểu là chỉ số đo lường hiệu quả công việc. Nó là một hệ thống bao gồm các mục tiêu tương ứng với các chức danh trong một tổ chức và chương trình hành động cụ thể cho từng bộ phận, từng lĩnh vực (về nhân sự: về tuyển dụng, về đào tạo, về năng suất của nguồn nhân lực, về an toàn lao động, về giờ làm việc, về lương, về đánh giá công việc, về hoạt động cải tiến, về lòng trung thành…; về tài chính, về sản xuất chất lượng, về quảng cáo…) và từng cá nhân.
Kèm với nó là hệ thống các chỉ tiêu đánh giá người giữ vị trí, chức năng đó có hoàn thiện mục tiêu đề ra hay không; và có thể có hệ thống mức thưởng, phạt tương ứng với hiệu suất đánh giá được.
Mỗi doanh nghiệp sẽ có hệ thống KPI riêng biệt, ngay cả mỗi bộ phận cũng sẽ có một KPI khác nhau (Sales, Marketing, Product, …) và ngay cả mỗi người trong một bộ phận cũng có KPI khác nhau (SEO KPIs, Email KPIs, Social KPIs, …). Vì lẽ đó, KPI vừa mang tính nguyên tắc lại vừa đa dạng, linh hoạt.
2. Doanh nghiệp trả lương theo KPI đóng các bảo hiểm (BHXH, BHYT, BHTN, BHTNLĐ-BNN) như thế nào?
Căn cứ theo quy định tại Điều 23 Bộ luật Lao động 2012 thì:
Một trong những nội dung chủ yếu phải có trong HĐLĐ là mức lương, hình thức trả lương, thời hạn trả lương, phụ cấp lương và các khoản bổ sung khác.
Căn cứ theo quy định tại Điều 30 Thông tư 59/2015/TT-BLĐTBXH và Điều 4 của Thông tư 47/2015/TT-BLĐTBXH về tiền lương tháng làm căn cứ đóng BHXH bao gồm:
- Mức lương: định mức số tiền chi trả cho người lao động theo công việc hoặc chức danh được ghi trong thang lương, bảng lương do người sử dụng lao động xây dựng theo quy định của pháp luật lao động mà hai bên đã thỏa thuận. Đối với người lao động hưởng lương theo sản phẩm hoặc lương khoán thì ghi mức lương tính theo thời gian để xác định đơn giá sản phẩm hoặc lương khoán. Mức lương không bao gồm phụ cấp lương và các khoản bổ sung khác.
- Phụ cấp lương: các khoản phụ cấp để bù đắp yếu tố về điều kiện lao động, tính chất phức tạp công việc, điều kiện sinh hoạt, mức độ thu hút lao động mà mức lương thỏa thuận trong HĐLĐ chưa được tính đến hoặc tính chưa đầy đủ. Ví dụ như phụ cấp chức vụ, chức danh; phụ cấp trách nhiệm; phụ cấp nặng nhọc, độc hại, nguy hiểm; phụ cấp thâm niên; phụ cấp khu vực; phụ cấp lưu động; phụ cấp thu hút và các phụ cấp có tính chất tương tự...
- Các khoản bổ sung khác: các khoản bổ sung mà hai bên đã thỏa thuận, bao gồm các khoản bổ sung xác định được mức tiền cụ thể cùng với mức lương thỏa thuận trong HĐLĐ và trả thường xuyên trong mỗi kỳ trả lương.
Theo đó, các khoản không tính làm căn cứ đóng BHXH bao gồm:
- Các khoản bổ sung không xác định được mức tiền cụ thể cùng với mức lương thỏa thuận trong hợp đồng lao động, trả thường xuyên hoặc không thường xuyên trong mỗi kỳ trả lương gắn với quá trình làm việc, kết quả thực hiện công việc của người lao động.
- Các chế độ và phúc lợi khác như: tiền thưởng theo quy định tại Điều 103 của Bộ luật lao động, tiền thưởng sáng kiến; tiền ăn giữa ca; các khoản hỗ trợ xăng xe, điện thoại, đi lại, tiền nhà ở, tiền giữ trẻ, nuôi con nhỏ; hỗ trợ khi người lao động có thân nhân bị chết, người lao động có người thân kết hôn, sinh nhật của người lao động, trợ cấp cho người lao động gặp hoàn cảnh khó khăn khi bị tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp và các khoản hỗ trợ, trợ cấp khác thì ghi thành mục riêng trong hợp đồng lao động theo Khoản 11 Điều 4 Nghị định số 05/2015/NĐ-CP.
Do đó, căn cứ theo các quy định nêu trên, trong HĐLĐ phải nêu rõ mức lương, hình thức trả lương, thời hạn trả lương, phụ cấp lương và các khoản bổ sung khác.
Và, tiền hiệu quả làm việc theo kết quả đạt được từ KPI được ghi trong HĐLĐ là phụ cấp lương hoặc các khoản bổ sung.
Khoản tiền hiệu quả công việc này nếu không xác định được mức tiền cụ thể và không trả thường xuyên trong mỗi kỳ trả lương thì không thuộc khoản phải đóng BHXH, BHYT, BHTN, BHTN, BHTNLĐ-BNN.
Tài liệu tham khảo:
- Thư viện pháp luật;
- Bộ tài chính.
KPI (Key Performance Indicator) được hiểu là chỉ số đo lường hiệu quả công việc. Nó là một hệ thống bao gồm các mục tiêu tương ứng với các chức danh trong một tổ chức và chương trình hành động cụ thể cho từng bộ phận, từng lĩnh vực (về nhân sự: về tuyển dụng, về đào tạo, về năng suất của nguồn nhân lực, về an toàn lao động, về giờ làm việc, về lương, về đánh giá công việc, về hoạt động cải tiến, về lòng trung thành…; về tài chính, về sản xuất chất lượng, về quảng cáo…) và từng cá nhân.
Kèm với nó là hệ thống các chỉ tiêu đánh giá người giữ vị trí, chức năng đó có hoàn thiện mục tiêu đề ra hay không; và có thể có hệ thống mức thưởng, phạt tương ứng với hiệu suất đánh giá được.
Mỗi doanh nghiệp sẽ có hệ thống KPI riêng biệt, ngay cả mỗi bộ phận cũng sẽ có một KPI khác nhau (Sales, Marketing, Product, …) và ngay cả mỗi người trong một bộ phận cũng có KPI khác nhau (SEO KPIs, Email KPIs, Social KPIs, …). Vì lẽ đó, KPI vừa mang tính nguyên tắc lại vừa đa dạng, linh hoạt.
2. Doanh nghiệp trả lương theo KPI đóng các bảo hiểm (BHXH, BHYT, BHTN, BHTNLĐ-BNN) như thế nào?
Căn cứ theo quy định tại Điều 23 Bộ luật Lao động 2012 thì:
Một trong những nội dung chủ yếu phải có trong HĐLĐ là mức lương, hình thức trả lương, thời hạn trả lương, phụ cấp lương và các khoản bổ sung khác.
Căn cứ theo quy định tại Điều 30 Thông tư 59/2015/TT-BLĐTBXH và Điều 4 của Thông tư 47/2015/TT-BLĐTBXH về tiền lương tháng làm căn cứ đóng BHXH bao gồm:
- Mức lương: định mức số tiền chi trả cho người lao động theo công việc hoặc chức danh được ghi trong thang lương, bảng lương do người sử dụng lao động xây dựng theo quy định của pháp luật lao động mà hai bên đã thỏa thuận. Đối với người lao động hưởng lương theo sản phẩm hoặc lương khoán thì ghi mức lương tính theo thời gian để xác định đơn giá sản phẩm hoặc lương khoán. Mức lương không bao gồm phụ cấp lương và các khoản bổ sung khác.
- Phụ cấp lương: các khoản phụ cấp để bù đắp yếu tố về điều kiện lao động, tính chất phức tạp công việc, điều kiện sinh hoạt, mức độ thu hút lao động mà mức lương thỏa thuận trong HĐLĐ chưa được tính đến hoặc tính chưa đầy đủ. Ví dụ như phụ cấp chức vụ, chức danh; phụ cấp trách nhiệm; phụ cấp nặng nhọc, độc hại, nguy hiểm; phụ cấp thâm niên; phụ cấp khu vực; phụ cấp lưu động; phụ cấp thu hút và các phụ cấp có tính chất tương tự...
- Các khoản bổ sung khác: các khoản bổ sung mà hai bên đã thỏa thuận, bao gồm các khoản bổ sung xác định được mức tiền cụ thể cùng với mức lương thỏa thuận trong HĐLĐ và trả thường xuyên trong mỗi kỳ trả lương.
Theo đó, các khoản không tính làm căn cứ đóng BHXH bao gồm:
- Các khoản bổ sung không xác định được mức tiền cụ thể cùng với mức lương thỏa thuận trong hợp đồng lao động, trả thường xuyên hoặc không thường xuyên trong mỗi kỳ trả lương gắn với quá trình làm việc, kết quả thực hiện công việc của người lao động.
- Các chế độ và phúc lợi khác như: tiền thưởng theo quy định tại Điều 103 của Bộ luật lao động, tiền thưởng sáng kiến; tiền ăn giữa ca; các khoản hỗ trợ xăng xe, điện thoại, đi lại, tiền nhà ở, tiền giữ trẻ, nuôi con nhỏ; hỗ trợ khi người lao động có thân nhân bị chết, người lao động có người thân kết hôn, sinh nhật của người lao động, trợ cấp cho người lao động gặp hoàn cảnh khó khăn khi bị tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp và các khoản hỗ trợ, trợ cấp khác thì ghi thành mục riêng trong hợp đồng lao động theo Khoản 11 Điều 4 Nghị định số 05/2015/NĐ-CP.
Do đó, căn cứ theo các quy định nêu trên, trong HĐLĐ phải nêu rõ mức lương, hình thức trả lương, thời hạn trả lương, phụ cấp lương và các khoản bổ sung khác.
Và, tiền hiệu quả làm việc theo kết quả đạt được từ KPI được ghi trong HĐLĐ là phụ cấp lương hoặc các khoản bổ sung.
Khoản tiền hiệu quả công việc này nếu không xác định được mức tiền cụ thể và không trả thường xuyên trong mỗi kỳ trả lương thì không thuộc khoản phải đóng BHXH, BHYT, BHTN, BHTN, BHTNLĐ-BNN.
Tài liệu tham khảo:
- Thư viện pháp luật;
- Bộ tài chính.
