“Người sử dụng lao động đang đóng BHXH theo số tiền ghi trên hợp đồng lao động, trong khi mức tiền lương này thấp hơn thực tế chi trả cho người lao động. Tình trạng trên sẽ dần chấm dứt theo một lộ trình thu đúng, thu đủ của Bảo hiểm xã hội từ 1/1/2016...”.
Việc tính đúng và đủ mức đóng BHXH sẽ giúp người lao động có thêm quyền lợi hưu trí
Ông Đỗ Ngọc Thọ, Phó trưởng Ban Thực hiện chính sách BHXH (BHXH VN), trao đổi với PV Dân trí liên quan tới quy định thu BHXH theo Luật BHXH năm 2014 có hiệu lực từ ngày 1/1/2016.
Theo đó, đa số người sử dụng lao động đang dùng mức lương ghi trên hợp đồng lao động làm căn cứ đóng BHXH. Mức lương này thấp hơn nhiều so với thực tế chi trả cho người lao động.
Vì ngoài mức lương, người chủ sử dụng còn bổ sung nhiều phụ cấp chuyên cần, kinh nghiệm...cho người lao động.
“Tổng số tiền từ phụ cấp đôi khi còn cao hơn số tiền làm căn cứ đóng BHXH. Tuy nhiên, các khoản bổ sung này không được tính vào BHXH, gây thiệt thòi về lâu dài cho người lao động, ngân sách BHXH bị thất thu”.
Để hạn chế tình trạng này, Luật BHXH năm 2014 áp dụng từ 1/1/2016 quy định mới lộ trình thu đúng, thu đủ. Theo đó, từ năm 2016 - 2017: Căn cứ tính BHXH trên cơ sở lương và phụ cấp, từ năm 2018 trở đi, căn cứ tính BHXH sẽ gồm mức lương, phụ cấp và các khoản bổ sung khác.
Về việc xác định rõ khoản nào là phụ cấp, ông Đỗ Ngọc Thọ cho rằng, BHXH VN sẽ yêu cầu cơ quan thuế cung cấp cho chi phí lương để tính thuế. “Trên cơ sở đó chúng tôi sẽ căn cứ vào mức đó để tính”.
Liên quan tới việc tính BHXH sau 1/1/2016, ông Trần Hải Nam, Phó Vụ trưởng Vụ Bảo hiểm Xã hội (Bộ LĐ-TB&XH) giải thích thêm: Bộ Luật Lao động sửa đổi năm 2012 đã ghi rõ trong Điều 90: “Tiền lương gồm mức lương, phụ cấp và các khoản bổ sung khác”. Việc thực hiện từ 1/5/2013 (thời điểm Luật có hiệu lực).
Tuy nhiên, trong quá trình triển khai Luật Lao động, nhiều DN còn gặp khó khăn nên Quốc hội cho phép tạm chưa thực hiện theo quy định trên. Khi Luật BHXH 2014 ra đời, việc thu BHXH đúng đủ mới được quy định lộ trình cụ thể tới năm 2018.
“Phải thừa nhận, các khoản phụ cấp lương và bổ sung khác thường không cố định. Nếu không quy định cụ thể thì cơ quan BHXH sẽ gặp khó khi thu. Vì việc thu BHXH đang thực hiện theo tháng, nếu khoản thu không ổn định thì sẽ khó” - ông Trần Hải Nam nói.
Trước mắt, về phụ cấp lương, ông Trần Hải Nam đưa ra quan điểm: Khoản phụ cấp để tính BHXH sẽ căn cứ trên nội dung của hợp đồng lao động.
“Trong Dự thảo Nghị định hướng dẫn chi tiết một số điều về BHXH bắt buộc đang được Bộ LĐ-TB&XH trình Chính phủ đã ghi rõ: Tiền lương và phụ cấp lương ghi trong hợp đồng lao động từ 1/1/2016 sẽ được tính BHXH. Phụ cấp lương đươc tính BHXH sẽ theo hướng là các khoản ổn định”
Tới năm 2018, BHXH VN sẽ thực hiện thu thêm “khoản bổ sung khác”. Theo đó, ngành LĐ-TB&XH sẽ xây dựng cơ chế phối hợp giữa Thuế - BHXH để đảm bảo mức đóng BHXH đúng và đủ, đảm bảo quyền lợi của người lao động.
Hoàng Mạnh
