Tính giá thành theo phương pháp phân bước.

[Son.Tran]

I. Tính giá thành theo phương pháp phân bước.
Phương pháp tính giá thành phân bước là một trong những phương pháp phổ biến để quản lý chi phí và tính toán giá thành sản phẩm tại Việt Nam, tương tự như trong các nền kinh tế khác. Đây là một phương pháp chi tiết, cho phép phân tích từng giai đoạn trong quy trình sản xuất để xác định chi phí và giá thành sản phẩm một cách rõ ràng. Dưới đây là cách áp dụng phương pháp tính giá thành phân bước ở Việt Nam:

1. Xác định các bước sản xuất:
   • Đầu tiên, công ty cần phân tích và xác định rõ từng bước hoặc giai đoạn trong quá trình sản xuất sản phẩm từ khi nguyên liệu vào cho đến khi sản phẩm hoàn thành. Mỗi bước này có thể bao gồm các hoạt động như chế biến, lắp ráp, kiểm tra chất lượng, đóng gói, và vận chuyển.
2. Phân tích chi phí trực tiếp:
   • Xác định và ghi nhận chi phí trực tiếp liên quan đến từng bước sản xuất. Đây là các chi phí có thể được gán trực tiếp cho sản phẩm như chi phí nguyên liệu và vật liệu trực tiếp, chi phí lao động trực tiếp (nhân công trực tiếp), chi phí máy móc thiết bị trực tiếp dùng cho từng giai đoạn.
3. Phân tích chi phí gián tiếp và phân bổ cho từng bước sản xuất:
   • Chi phí gián tiếp là những chi phí không thể phân bổ trực tiếp cho từng bước sản xuất một cách rõ ràng. Chúng bao gồm chi phí quản lý chung, chi phí bảo trì xưởng, chi phí nghiên cứu và phát triển tổng thể của công ty.
   • Các chi phí gián tiếp này được phân bổ cho từng bước sản xuất dựa trên một phương pháp phân bổ phù hợp như số giờ lao động trực tiếp, giá trị tiền lương, hoặc các chỉ số khác thích hợp.
4. Tính toán tổng chi phí và giá thành từng bước sản xuất:
   • Tổng hợp các chi phí trực tiếp và gián tiếp đã phân bổ để tính toán tổng chi phí của từng bước sản xuất.
   • Sau đó, công ty sẽ tính toán giá thành sản phẩm cho từng bước dựa trên tổng chi phí tính được và bổ sung lợi nhuận mong muốn hoặc theo chiến lược giá cụ thể của doanh nghiệp.
5. Quản lý và cải tiến chi phí:
   • Phương pháp tính giá thành phân bước cho phép doanh nghiệp quản lý chi phí một cách chi tiết và minh bạch hơn, từ đó có thể cải tiến hiệu quả sản xuất và tối ưu hóa lợi nhuận.
   • Các doanh nghiệp tại Việt Nam thường áp dụng phương pháp này để đảm bảo tính chính xác và công bằng trong việc tính toán giá thành sản phẩm, đồng thời tuân thủ các quy định kế toán và pháp lý của Nhà nước.

Phương pháp tính giá thành phân bước là một công cụ quan trọng giúp doanh nghiệp tại Việt Nam có thể quản lý chi phí sản xuất một cách hiệu quả, từ đó nâng cao sự cạnh tranh trên thị trường và đáp ứng được yêu cầu của khách hàng về chất lượng và giá cả.
II. Ví dụ minh hoạ phương pháp tính giá thành phân bước.
Để minh họa cách tính giá thành phân bước ở Việt Nam, dưới đây là một ví dụ cụ thể với các số liệu giả định. Giả sử Công ty XYZ sản xuất sản phẩm C qua ba bước sản xuất: Gia công nguyên liệu, lắp ráp và hoàn thiện sản phẩm. Trong tháng 6, công ty sản xuất 500 sản phẩm C.

Bước 1: Xác định chi phí cho từng bước sản xuất​

Bước 1: Gia công nguyên liệu​

• Chi phí nguyên liệu trực tiếp: 30,000,000 VND
• Chi phí lao động trực tiếp: 10,000,000 VND
• Chi phí máy móc thiết bị trực tiếp: 5,000,000 VND

Bước 2: Lắp ráp​

• Chi phí nguyên liệu trực tiếp: 20,000,000 VND
• Chi phí lao động trực tiếp: 15,000,000 VND
• Chi phí máy móc thiết bị trực tiếp: 8,000,000 VND

Bước 3: Hoàn thiện sản phẩm​

• Chi phí nguyên liệu trực tiếp: 10,000,000 VND
• Chi phí lao động trực tiếp: 12,000,000 VND
• Chi phí máy móc thiết bị trực tiếp: 4,000,000 VND

Bước 2: Phân tích chi phí gián tiếp​

Giả sử chi phí gián tiếp trong tháng 6 là:

• Chi phí điện nước: 6,000,000 VND
• Chi phí bảo trì xưởng: 4,000,000 VND
• Chi phí quản lý chung: 10,000,000 VND

Tổng chi phí gián tiếp: 20,000,000 VND

Bước 3: Phân bổ chi phí gián tiếp cho từng bước sản xuất​

Phân bổ chi phí gián tiếp cho các bước sản xuất dựa trên tỷ lệ chi phí trực tiếp của từng bước.

1. Tổng chi phí trực tiếp cho tất cả các bước:
   • Gia công nguyên liệu: 30,000,000 + 10,000,000 + 5,000,000 = 45,000,000 VND
   • Lắp ráp: 20,000,000 + 15,000,000 + 8,000,000 = 43,000,000 VND
   • Hoàn thiện sản phẩm: 10,000,000 + 12,000,000 + 4,000,000 = 26,000,000 VND
   • Tổng chi phí trực tiếp: 45,000,000 + 43,000,000 + 26,000,000 = 114,000,000 VND
2. Tỷ lệ chi phí trực tiếp của từng bước:
   • Gia công nguyên liệu: 45,000,000 / 114,000,000 = 0.3947 (39.47%)
   • Lắp ráp: 43,000,000 / 114,000,000 = 0.3772 (37.72%)
   • Hoàn thiện sản phẩm: 26,000,000 / 114,000,000 = 0.2281 (22.81%)
3. Phân bổ chi phí gián tiếp:
   • Gia công nguyên liệu: 20,000,000 * 0.3947 = 7,894,000 VND
   • Lắp ráp: 20,000,000 * 0.3772 = 7,544,000 VND
   • Hoàn thiện sản phẩm: 20,000,000 * 0.2281 = 4,562,000 VND

Bước 4: Tính tổng chi phí cho từng bước sản xuất​

1. Gia công nguyên liệu:
   • Chi phí trực tiếp: 45,000,000 VND
   • Chi phí gián tiếp: 7,894,000 VND
   • Tổng chi phí: 52,894,000 VND
2. Lắp ráp:
   • Chi phí trực tiếp: 43,000,000 VND
   • Chi phí gián tiếp: 7,544,000 VND
   • Tổng chi phí: 50,544,000 VND
3. Hoàn thiện sản phẩm:
   • Chi phí trực tiếp: 26,000,000 VND
   • Chi phí gián tiếp: 4,562,000 VND
   • Tổng chi phí: 30,562,000 VND

Bước 5: Tính giá thành đơn vị sản phẩm​

Tổng chi phí sản xuất = 52,894,000 + 50,544,000 + 30,562,000 = 134,000,000 VND
Số lượng sản phẩm sản xuất: 500 sản phẩm
Giá thành đơn vị sản phẩm = Tổng chi phí sản xuất / Số lượng sản phẩmGiá thành đơn vị sản phẩm = 134,000,000 VND / 500 sản phẩmGiá thành đơn vị sản phẩm = 268,000 VND/sản phẩm

Kết quả:​

Giá thành mỗi sản phẩm C của công ty XYZ trong tháng 6 là 268,000 VND.

Tóm tắt:​

• Bước 1: Gia công nguyên liệu
  • Tổng chi phí: 52,894,000 VND
• Bước 2: Lắp ráp
  • Tổng chi phí: 50,544,000 VND
• Bước 3: Hoàn thiện sản phẩm
  • Tổng chi phí: 30,562,000 VND
• Tổng chi phí sản xuất: 134,000,000 VND
• Số lượng sản phẩm sản xuất: 500 sản phẩm
• Giá thành đơn vị sản phẩm: 268,000 VND/sản phẩm

Phương pháp tính giá thành phân bước cho phép doanh nghiệp theo dõi chi phí chi tiết cho từng bước sản xuất, từ đó quản lý và tối ưu hóa chi phí hiệu quả hơn.

Hiểu giúp chúng ta khác biệt và làm tốt hơn.

Dễ dàng hơn nữa các bạn có thể tham gia các khoá học của CLEVERCFO:
Khóa CFO: https://clevercfo.com/khoa-hoc-cfo
Khóa kế toán trưởng: https://clevercfo.com/ke-toan-truong
Khóa online: http://clevercfo.com/online