Theo đó, Nghị quyết này hướng dẫn áp dụng một số quy định tại Điều 214 về tội gian lận bảo hiểm xã hội (BHXH), bảo hiểm thất nghiệp (BHTN), Điều 215 về tội gian lận bảo hiểm y tế (BHYT) và Điều 216 về tội trốn đóng BHXH, BHYT, BHTN cho người lao động của Bộ luật Hình sự.
Nghị quyết số 05/2019/NQ-HĐTP của Hội đồng thẩm phán Tòa án nhân dân tối cao nêu rõ các thuật ngữ được sử dụng trong hướng dẫn áp dụng các Điều 214, 215 và 216 của Bộ luật Hình sự.
Đáng chú ý, Nghị quyết quy định một số tình tiết định khung hình phạt gồm: Có tính chất chuyên nghiệp; dùng thủ đoạn tinh vi, xảo quyệt; phạm tội 2 lần trở lên; không đóng số tiền bảo hiểm đã thu hoặc đã khấu trừ của người lao động.
Cụ thể, đối với tình tiết có tính chất chuyên nghiệp quy định tại điểm b khoản 2 Điều 214 và Điều 215 của Bộ luật Hình sự là trường hợp người phạm tội thực hiện hành vi gian lận BHXH, BHTN, BHYT từ 5 lần trở lên (không phân biệt đã bị truy cứu trách nhiệm hình sự hay chưa bị truy cứu trách nhiệm hình sự, nếu chưa hết thời hiệu truy cứu trách nhiệm hình sự hoặc chưa được xóa án tích) và người phạm tội lấy khoản lợi bất chính thu được từ việc phạm tội làm nguồn thu nhập.
Dùng thủ đoạn tinh vi, xảo quyệt quy định tại điểm đ khoản 2 các Điều 214 và Điều 215 của Bộ luật Hình sự là trường hợp người phạm tội sử dụng công nghệ cao, móc nối với người có chức vụ, quyền hạn trong cơ quan nhà nước hoặc thủ đoạn gian dối, mánh khóe khác để tiêu hủy chứng cứu, che giấu hành vi phạm tội, gây khó khăn cho việc phát hiện, điều tra, xử lý tội phạm.
Đối với tình tiết phạm tội 2 lần trở lên quy định tại điểm a khoản 2 Điều 216 của Bộ luật Hình sự là trường hợp đã thực hiện hành vi phạm tội trôn đóng BHXH, BHYT, BHTN cho người lao động từ 2 lần trở lên nhưng đều chưa bị truy cứu trách nhiệm hình sự và chưa hết thời hiệu truy cứu trách nhiệm hình sự.
Còn đối với tình tiết không đóng số tiền bảo hiểm đã thu hoặc đã khấu trừ của người lao động quy định tại điểm d khoản 2 và điểm c khoản 3 Điều 216 của Bộ luật Hình sự là trường hợp người sử dụng lao động đã thu hoặc đã khấu trừ tiền đóng bảo hiểm từ tiền lương tháng đóng bảo hiểm của người lao động nhưng không đóng cho cơ quan bảo hiểm.
Bên cạnh các nội dung trên, Nghị quyết số 05/2019/NQ-HĐTP cũng hướng dẫn chi tiết các nội dung như: Truy cứu trách nhiệm hình sự trong một số trường hợp cụ thể; Xử lý hành vi trốn đóng BHXH, BHYT, BHTN cho người lao động thực hiện trước 0 giờ 00 phút ngày 1/1/2018; Xác định tư cách tố tụng của cơ quan BHXH…
Nghị quyết số 05/2019/NQ-HĐTP đã được Hội đồng Thẩm phán Tòa án nhân dân tối cao thông qua ngày 25/6/2019 và có hiệu lực thi hành từ ngày 1/9/2019.
Tài liệu tham khảo:
- Bộ Tài chính.
- Tạp chí tài chính.
- Luật Việt Nam.
