Hiện nay, có rất nhiều doanh nghiệp với một số lý do khác nhau, dẫn đến tình trạng nợ thuế mà không đủ khả năng hoặc không chịu hoàn thành nghĩa vụ đóng thuế nhưng cũng không giải thể doanh nghiệp. Vậy hậu quả của việc nợ thuế ra sao?
(Ảnh: Internet)
1. Hậu quả của việc nợ thuế
1.1 Bị tạm hoãn xuất cảnh khỏi Việt Nam khi đang nợ thuế
– Pháp luật quy định: “Người nộp thuế thuộc trường hợp đang bị cưỡng chế thi hành quyết định hành chính về quản lý thuế, người Việt Nam xuất cảnh để định cư ở nước ngoài, người Việt Nam định cư ở nước ngoài, người nước ngoài trước khi xuất cảnh từ Việt Nam phải hoàn thành nghĩa vụ nộp thuế; trường hợp chưa hoàn thành nghĩa vụ nộp thuế thì bị tạm hoãn xuất cảnh theo quy định của pháp luật về xuất cảnh, nhập cảnh. Cơ quan quản lý thuế có trách nhiệm thông báo cho cơ quan quản lý xuất cảnh, nhập cảnh về cá nhân, người nộp thuế.”
1.2 Bị áp dụng chế tài cưỡng chế khi bỏ ngang doanh nghiệp đang nợ thuế
– Các trường hợp doanh nghiệp bị cưỡng chế nợ thuế đối với người nộp thuế:
+ Người nộp thuế nợ tiền thuế, tiền chậm nộp thuế đã quá 90 ngày kể từ ngày hết thời hạn, hạn gia hạn nộp thuế theo quy định của Luật Quản lý thuế và cơ quan nhà nước có thẩm quyền;
+ Người nộp thuế còn nợ tiền thuế, tiền phạt, tiền nộp chậm mà có hành vi bỏ trốn, tẩu tán tài sản;
+ Người nộp thuế không chấp hành quyết định xử phạt vi phạm hành chính về thuế trong thời hạn 10 ngày kể từ nhận được quyết định xử phạt vi phạm hành chính về thuế bị cưỡng chế thi hành quyết định xử phạt vi phạm hành chính vi phạm về thuế.
Trường hợp quyết định xử phạt vi phạm hành chính về thuế có thời hạn thi hành nhiều hơn 10 ngày mà Người nộp thuế không chấp hành quyết định xử phạt theo thời hạn ghi trên quyết định xử phạt thì bị cưỡng chế thi hành quyết định xử phạt vi phạm hành chính về thuế (trừ trường hợp được hoãn hoặc tạm đình chỉ thi hành quyết định xử phạt vi phạm hành chính về thuế).
Ngoài ra, cũng có thêm một số trường hợp vi phạm dưới đây:
+ Tổ chức tín dụng không chấp hành quyết định xử phạt hành chính về thuế theo quy định của Luật Quản lý thuế và Luật Xử lý vi phạm hành chính;
+ Tổ chức bảo lãnh nộp tiền thuế cho người nộp thuế: quá thời hạn quy định 90 ngày – tính từ ngày hết hạn nộp tiền thuế, tiền phạt, tiền chậm nộp tiền thuế theo văn bản chấp thuận của cơ quan thuế mà người nộp thuế chưa nộp đủ vào ngân sách nhà nước thì bên bảo lãnh bị cưỡng chế theo quy định của Luật Quản lý thuế và Luật Xử lý vi phạm hành chính;
+ Kho bạc nhà nước không thực hiện việc trích chuyển tiền từ tài khoản của đối tượng bị cưỡng chế mở tại kho bạc nhà nước để nộp vào ngân sách nhà nước theo quyết định xử phạt vi phạm hành chính về thuế của cơ quan thuế;
+ Tổ chức, cá nhân có liên quan không chấp hành các quyết định xử phạt vi phạm hành chính về thuế của cơ quan có thẩm quyền.
1.3 Không được thành lập doanh nghiệp mới nếu trước đây có doanh nghiệp đang nợ thuế chưa hoàn tất thủ tục giải thế
Không thể trả nợ, một số doanh nghiệp đã lựa chọn phương án “bỏ doanh nghiệp”. Tuy nhiên, sau một thời gian “im lặng” thì các chủ doanh nghiệp này lại tiếp tục muốn thành lập doanh nghiệp khác và bỏ mặc “khoản thuế đang nợ” của doanh nghiệp cũ.
Nhưng nhờ có quy định liên thông thông tin giữa các Cơ quan nhà nước mà vấn đề này đã được xử lý. Khi tiếp nhận hồ sơ đăng ký thành lập doanh nghiệp, Sở Kế Hoạch và Đầu Tư sẽ đề nghị Tổng cục thuế cấp mã số thuế cho doanh nghiệp. Sau khi tiếp nhận yêu cầu, Tổng cục thuế tiến hành tra cứu, rà soát theo thông tin chứng thực cá nhân, Người đại diện nào đứng tên doanh nghiệp đang nợ thuế sẽ không được cấp mã số thuế để thành lập doanh nghiệp mới mà sẽ được yêu cầu xử lý nợ thuế của doanh nghiệp cũ tồn đọng trước.
Hệ thống đăng ký doanh nghiệp luôn cập nhật thường xuyên, liên tục thông tin, tình trạng của doanh nghiệp, cá nhân, dựa trên thông báo nhận được từ các Cơ quan nhà nước khác. Hơn nữa, Cục thuế các Tỉnh/Thành phố cũng có danh sách toàn bộ những trường hợp doanh nghiệp nợ thuế trên địa bàn. Do vậy, đối với những trường hợp doanh nghiệp đang nợ thuế như trên, Cơ quan đăng ký kinh doanh sẽ từ chối cấp Giấy phép mới khi chủ doanh nghiệp chưa xử lý nợ thuế của doanh nghiệp cũ.
1.4 Không thể thực hiện thủ tục doanh nghiệp tại Sở KH và Đầu tư khi đang bị cưỡng chế nợ thuế
Văn bản đề nghị cưỡng chế nợ thuế không những được gửi đến doanh nghiệp mà còn được gửi đến Sở Kế Hoạch và Đầu Tư nơi doanh nghiệp đặt trụ sở chính. Khi nhận được văn bản này, Sở Kế Hoạch và Đầu Tư sẽ tiến hành khóa hệ thống đăng ký doanh nghiệp trên Cổng thông tin quốc gia về đăng ký doanh nghiệp. Khi doanh nghiệp xử lý hết phần nợ thuế và yêu cầu mở khóa cưỡng chế để phục hồi tình trạng pháp lý bình thường thì mới có thể thực hiện được các thủ tục doanh nghiệp.
Thông thường doanh nghiệp sẽ không quan tâm hoặc không biết doanh nghiệp mình bị khóa cưỡng chế. Ảnh hưởng thấy rõ và mất nhiều thời gian giải quyết nhất là doanh nghiệp không kịp xử lý mở khóa để thực hiện thủ tục doanh nghiệp. Vì theo quy định của Luật doanh nghiệp, khi có thay đổi về thông tin đăng ký doanh nghiệp thì doanh nghiệp phải tiến hành thông báo với Sở Kế Hoạch và Đầu Tư trong vòng 10 ngày kể từ ngày có thay đổi hoặc khi muốn tạm ngừng kinh doanh thì phải thông báo chậm nhất 03 ngày làm việc trước ngày tạm ngừng kinh doanh.
Hậu quả trong trường hợp này là doanh nghiệp không thể thông báo với Sở Kế Hoạch và Đầu Tư đúng quy định nên chưa thể chuyển địa chỉ trụ sở, thay đổi ngành nghề,… theo kế hoạch. Hay rắc rối hơn chính là không tạm ngừng kinh doanh kịp thời gian làm phát sinh hồ sơ, chi phí thuế và các chi phí khác trong thời gian doanh nghiệp xử lý và chờ khôi phục tình trạng pháp lý bình thường.
Từ những điều trên, nếu một doanh nghiệp đang còn các khoản nợ thuế đến hạn phải hoàn tất mà không thực hiện nghĩa vụ sẽ gặp rất nhiều vấn đề rắc rối, không những gây ảnh hưởng đến doanh nghiệp mà còn gây ảnh hưởng đến cả bản thân Người đại diện của doanh nghiệp. Có rất nhiều doanh nghiệp vẫn còn đang xem nhẹ vấn đề này, thế nên đến khi phải xuất cảnh hay bị cưỡng chế mới tiến hành xử lý thì sẽ gặp nhiều khó khăn về thời gian và thủ tục.
2. Các trường hợp doanh nghiệp, cá nhân được xóa nợ thuế
Theo quy định tại Điều 85 Luật Quản lý thuế 2019, các trường hợp sau được xóa nợ tiền thuế, tiền chậm nộp, tiền phạt:
(1) Doanh nghiệp, hợp tác xã bị tuyên bố phá sản đã thực hiện các khoản thanh toán theo quy định của pháp luật về phá sản mà không còn tài sản để nộp tiền thuế, tiền chậm nộp, tiền phạt.
(2) Cá nhân đã chết hoặc bị Tòa án tuyên bố là đã chết, mất năng lực hành vi dân sự mà không có tài sản, bao gồm cả tài sản được thừa kế để nộp tiền thuế, tiền chậm nộp, tiền phạt còn nợ.
(3) Các khoản nợ tiền thuế, tiền chậm nộp, tiền phạt của người nộp thuế không thuộc trường hợp quy định tại khoản 1 và khoản 2 Điều 85 Luật Quản lý thuế 2019 mà cơ quan quản lý thuế đã áp dụng biện pháp cưỡng chế quy định tại điểm g khoản 1 Điều 125 Luật Quản lý thuế 2019 và các khoản nợ tiền thuế, tiền chậm nộp, tiền phạt này đã quá 10 năm kể từ ngày hết thời hạn nộp thuế nhưng không có khả năng thu hồi.
(4) Tiền thuế, tiền chậm nộp, tiền phạt đối với các trường hợp bị ảnh hưởng do thiên tai, thảm họa, dịch bệnh có phạm vi rộng đã được xem xét miễn tiền chậm nộp theo quy định tại khoản 8 Điều 59 Luật Quản lý thuế 2019 và đã được gia hạn nộp thuế theo quy định tại điểm a khoản 1 Điều 62 của Luật Quản lý thuế 2019 mà vẫn còn thiệt hại, không có khả năng phục hồi được sản xuất, kinh doanh và không có khả năng nộp tiền thuế, tiền chậm nộp, tiền phạt.
Như vậy, khi cá nhân, chủ doanh nghiệp nợ thuế thuộc vào 4 trường hợp nêu trên, sẽ được Nhà nước xóa nợ tiền thuế theo quy định của pháp luật.
3. Những biện pháp cưỡng chế nợ thuế hiện nay
Trong việc thi hành quyết định hành chính về quản lý thuế, có nhiều biện pháp cưỡng chế được áp dụng, bao gồm:
a) Trích tiền từ tài khoản của đối tượng bị cưỡng chế tại Kho bạc Nhà nước, ngân hàng thương mại hoặc tổ chức tín dụng khác; phong tỏa tài khoản để thu hồi số tiền đó;
b) Khấu trừ một phần tiền lương hoặc thu nhập của đối tượng;
c) Dừng thủ tục hải quan đối với hàng hóa xuất khẩu hoặc nhập khẩu của đối tượng;
d) Ngừng sử dụng hóa đơn của đối tượng;
đ) Kê biên tài sản của đối tượng và tiến hành bán đấu giá tài sản đó theo quy định của pháp luật;
e) Thu hồi tiền và tài sản khác mà đối tượng bị cưỡng chế đang được cơ quan, tổ chức hoặc cá nhân khác nắm giữ;
g) Thu hồi các giấy chứng nhận đăng ký doanh nghiệp, giấy chứng nhận đăng ký kinh doanh, giấy chứng nhận đăng ký hợp tác xã, giấy chứng nhận đăng ký đầu tư, giấy phép thành lập và hoạt động, giấy phép hành nghề mà đối tượng đã được cấp.
Các bạn có thể tham khảo dịch vụ của VinaTas – Đại lý Thuế theo đường link sau:
https://vinatas.com.vn/tu-van-thue/
Hoặc các khóa học của CleverCFO theo đường link sau:
https://clevercfo.com/
(Ảnh: Internet)
1. Hậu quả của việc nợ thuế
1.1 Bị tạm hoãn xuất cảnh khỏi Việt Nam khi đang nợ thuế
– Pháp luật quy định: “Người nộp thuế thuộc trường hợp đang bị cưỡng chế thi hành quyết định hành chính về quản lý thuế, người Việt Nam xuất cảnh để định cư ở nước ngoài, người Việt Nam định cư ở nước ngoài, người nước ngoài trước khi xuất cảnh từ Việt Nam phải hoàn thành nghĩa vụ nộp thuế; trường hợp chưa hoàn thành nghĩa vụ nộp thuế thì bị tạm hoãn xuất cảnh theo quy định của pháp luật về xuất cảnh, nhập cảnh. Cơ quan quản lý thuế có trách nhiệm thông báo cho cơ quan quản lý xuất cảnh, nhập cảnh về cá nhân, người nộp thuế.”
1.2 Bị áp dụng chế tài cưỡng chế khi bỏ ngang doanh nghiệp đang nợ thuế
– Các trường hợp doanh nghiệp bị cưỡng chế nợ thuế đối với người nộp thuế:
+ Người nộp thuế nợ tiền thuế, tiền chậm nộp thuế đã quá 90 ngày kể từ ngày hết thời hạn, hạn gia hạn nộp thuế theo quy định của Luật Quản lý thuế và cơ quan nhà nước có thẩm quyền;
+ Người nộp thuế còn nợ tiền thuế, tiền phạt, tiền nộp chậm mà có hành vi bỏ trốn, tẩu tán tài sản;
+ Người nộp thuế không chấp hành quyết định xử phạt vi phạm hành chính về thuế trong thời hạn 10 ngày kể từ nhận được quyết định xử phạt vi phạm hành chính về thuế bị cưỡng chế thi hành quyết định xử phạt vi phạm hành chính vi phạm về thuế.
Trường hợp quyết định xử phạt vi phạm hành chính về thuế có thời hạn thi hành nhiều hơn 10 ngày mà Người nộp thuế không chấp hành quyết định xử phạt theo thời hạn ghi trên quyết định xử phạt thì bị cưỡng chế thi hành quyết định xử phạt vi phạm hành chính về thuế (trừ trường hợp được hoãn hoặc tạm đình chỉ thi hành quyết định xử phạt vi phạm hành chính về thuế).
Ngoài ra, cũng có thêm một số trường hợp vi phạm dưới đây:
+ Tổ chức tín dụng không chấp hành quyết định xử phạt hành chính về thuế theo quy định của Luật Quản lý thuế và Luật Xử lý vi phạm hành chính;
+ Tổ chức bảo lãnh nộp tiền thuế cho người nộp thuế: quá thời hạn quy định 90 ngày – tính từ ngày hết hạn nộp tiền thuế, tiền phạt, tiền chậm nộp tiền thuế theo văn bản chấp thuận của cơ quan thuế mà người nộp thuế chưa nộp đủ vào ngân sách nhà nước thì bên bảo lãnh bị cưỡng chế theo quy định của Luật Quản lý thuế và Luật Xử lý vi phạm hành chính;
+ Kho bạc nhà nước không thực hiện việc trích chuyển tiền từ tài khoản của đối tượng bị cưỡng chế mở tại kho bạc nhà nước để nộp vào ngân sách nhà nước theo quyết định xử phạt vi phạm hành chính về thuế của cơ quan thuế;
+ Tổ chức, cá nhân có liên quan không chấp hành các quyết định xử phạt vi phạm hành chính về thuế của cơ quan có thẩm quyền.
1.3 Không được thành lập doanh nghiệp mới nếu trước đây có doanh nghiệp đang nợ thuế chưa hoàn tất thủ tục giải thế
Không thể trả nợ, một số doanh nghiệp đã lựa chọn phương án “bỏ doanh nghiệp”. Tuy nhiên, sau một thời gian “im lặng” thì các chủ doanh nghiệp này lại tiếp tục muốn thành lập doanh nghiệp khác và bỏ mặc “khoản thuế đang nợ” của doanh nghiệp cũ.
Nhưng nhờ có quy định liên thông thông tin giữa các Cơ quan nhà nước mà vấn đề này đã được xử lý. Khi tiếp nhận hồ sơ đăng ký thành lập doanh nghiệp, Sở Kế Hoạch và Đầu Tư sẽ đề nghị Tổng cục thuế cấp mã số thuế cho doanh nghiệp. Sau khi tiếp nhận yêu cầu, Tổng cục thuế tiến hành tra cứu, rà soát theo thông tin chứng thực cá nhân, Người đại diện nào đứng tên doanh nghiệp đang nợ thuế sẽ không được cấp mã số thuế để thành lập doanh nghiệp mới mà sẽ được yêu cầu xử lý nợ thuế của doanh nghiệp cũ tồn đọng trước.
Hệ thống đăng ký doanh nghiệp luôn cập nhật thường xuyên, liên tục thông tin, tình trạng của doanh nghiệp, cá nhân, dựa trên thông báo nhận được từ các Cơ quan nhà nước khác. Hơn nữa, Cục thuế các Tỉnh/Thành phố cũng có danh sách toàn bộ những trường hợp doanh nghiệp nợ thuế trên địa bàn. Do vậy, đối với những trường hợp doanh nghiệp đang nợ thuế như trên, Cơ quan đăng ký kinh doanh sẽ từ chối cấp Giấy phép mới khi chủ doanh nghiệp chưa xử lý nợ thuế của doanh nghiệp cũ.
1.4 Không thể thực hiện thủ tục doanh nghiệp tại Sở KH và Đầu tư khi đang bị cưỡng chế nợ thuế
Văn bản đề nghị cưỡng chế nợ thuế không những được gửi đến doanh nghiệp mà còn được gửi đến Sở Kế Hoạch và Đầu Tư nơi doanh nghiệp đặt trụ sở chính. Khi nhận được văn bản này, Sở Kế Hoạch và Đầu Tư sẽ tiến hành khóa hệ thống đăng ký doanh nghiệp trên Cổng thông tin quốc gia về đăng ký doanh nghiệp. Khi doanh nghiệp xử lý hết phần nợ thuế và yêu cầu mở khóa cưỡng chế để phục hồi tình trạng pháp lý bình thường thì mới có thể thực hiện được các thủ tục doanh nghiệp.
Thông thường doanh nghiệp sẽ không quan tâm hoặc không biết doanh nghiệp mình bị khóa cưỡng chế. Ảnh hưởng thấy rõ và mất nhiều thời gian giải quyết nhất là doanh nghiệp không kịp xử lý mở khóa để thực hiện thủ tục doanh nghiệp. Vì theo quy định của Luật doanh nghiệp, khi có thay đổi về thông tin đăng ký doanh nghiệp thì doanh nghiệp phải tiến hành thông báo với Sở Kế Hoạch và Đầu Tư trong vòng 10 ngày kể từ ngày có thay đổi hoặc khi muốn tạm ngừng kinh doanh thì phải thông báo chậm nhất 03 ngày làm việc trước ngày tạm ngừng kinh doanh.
Hậu quả trong trường hợp này là doanh nghiệp không thể thông báo với Sở Kế Hoạch và Đầu Tư đúng quy định nên chưa thể chuyển địa chỉ trụ sở, thay đổi ngành nghề,… theo kế hoạch. Hay rắc rối hơn chính là không tạm ngừng kinh doanh kịp thời gian làm phát sinh hồ sơ, chi phí thuế và các chi phí khác trong thời gian doanh nghiệp xử lý và chờ khôi phục tình trạng pháp lý bình thường.
Từ những điều trên, nếu một doanh nghiệp đang còn các khoản nợ thuế đến hạn phải hoàn tất mà không thực hiện nghĩa vụ sẽ gặp rất nhiều vấn đề rắc rối, không những gây ảnh hưởng đến doanh nghiệp mà còn gây ảnh hưởng đến cả bản thân Người đại diện của doanh nghiệp. Có rất nhiều doanh nghiệp vẫn còn đang xem nhẹ vấn đề này, thế nên đến khi phải xuất cảnh hay bị cưỡng chế mới tiến hành xử lý thì sẽ gặp nhiều khó khăn về thời gian và thủ tục.
2. Các trường hợp doanh nghiệp, cá nhân được xóa nợ thuế
Theo quy định tại Điều 85 Luật Quản lý thuế 2019, các trường hợp sau được xóa nợ tiền thuế, tiền chậm nộp, tiền phạt:
(1) Doanh nghiệp, hợp tác xã bị tuyên bố phá sản đã thực hiện các khoản thanh toán theo quy định của pháp luật về phá sản mà không còn tài sản để nộp tiền thuế, tiền chậm nộp, tiền phạt.
(2) Cá nhân đã chết hoặc bị Tòa án tuyên bố là đã chết, mất năng lực hành vi dân sự mà không có tài sản, bao gồm cả tài sản được thừa kế để nộp tiền thuế, tiền chậm nộp, tiền phạt còn nợ.
(3) Các khoản nợ tiền thuế, tiền chậm nộp, tiền phạt của người nộp thuế không thuộc trường hợp quy định tại khoản 1 và khoản 2 Điều 85 Luật Quản lý thuế 2019 mà cơ quan quản lý thuế đã áp dụng biện pháp cưỡng chế quy định tại điểm g khoản 1 Điều 125 Luật Quản lý thuế 2019 và các khoản nợ tiền thuế, tiền chậm nộp, tiền phạt này đã quá 10 năm kể từ ngày hết thời hạn nộp thuế nhưng không có khả năng thu hồi.
(4) Tiền thuế, tiền chậm nộp, tiền phạt đối với các trường hợp bị ảnh hưởng do thiên tai, thảm họa, dịch bệnh có phạm vi rộng đã được xem xét miễn tiền chậm nộp theo quy định tại khoản 8 Điều 59 Luật Quản lý thuế 2019 và đã được gia hạn nộp thuế theo quy định tại điểm a khoản 1 Điều 62 của Luật Quản lý thuế 2019 mà vẫn còn thiệt hại, không có khả năng phục hồi được sản xuất, kinh doanh và không có khả năng nộp tiền thuế, tiền chậm nộp, tiền phạt.
Như vậy, khi cá nhân, chủ doanh nghiệp nợ thuế thuộc vào 4 trường hợp nêu trên, sẽ được Nhà nước xóa nợ tiền thuế theo quy định của pháp luật.
3. Những biện pháp cưỡng chế nợ thuế hiện nay
Trong việc thi hành quyết định hành chính về quản lý thuế, có nhiều biện pháp cưỡng chế được áp dụng, bao gồm:
a) Trích tiền từ tài khoản của đối tượng bị cưỡng chế tại Kho bạc Nhà nước, ngân hàng thương mại hoặc tổ chức tín dụng khác; phong tỏa tài khoản để thu hồi số tiền đó;
b) Khấu trừ một phần tiền lương hoặc thu nhập của đối tượng;
c) Dừng thủ tục hải quan đối với hàng hóa xuất khẩu hoặc nhập khẩu của đối tượng;
d) Ngừng sử dụng hóa đơn của đối tượng;
đ) Kê biên tài sản của đối tượng và tiến hành bán đấu giá tài sản đó theo quy định của pháp luật;
e) Thu hồi tiền và tài sản khác mà đối tượng bị cưỡng chế đang được cơ quan, tổ chức hoặc cá nhân khác nắm giữ;
g) Thu hồi các giấy chứng nhận đăng ký doanh nghiệp, giấy chứng nhận đăng ký kinh doanh, giấy chứng nhận đăng ký hợp tác xã, giấy chứng nhận đăng ký đầu tư, giấy phép thành lập và hoạt động, giấy phép hành nghề mà đối tượng đã được cấp.
Các bạn có thể tham khảo dịch vụ của VinaTas – Đại lý Thuế theo đường link sau:
https://vinatas.com.vn/tu-van-thue/
Hoặc các khóa học của CleverCFO theo đường link sau:
https://clevercfo.com/
