Bệnh sởi xảy ra nhiều tại phía Bắc. Ở bài viết này cung cấp một số bài thuốc chữa sởi theo y học cổ truyền.
Dùng theo triệu chứng
* Có các chứng sợ lạnh, phát sốt, tắc mũi, chân tay lạnh, đi tiêu trong loãng, khát nước, không có mồ hôi, chất lưỡi đỏ, thì dùng bài thuốc gồm: kinh giới 12g, bạc hà 4g, tiền hồ 8g, thăng ma 8g, ngưu bàng 12g, phòng phong 12g, khương hoạt 4g, cát căn 8g, đạm đậu xị 12g, thông bạch 12g. Sắc uống ngày 1 thang.
* Có các chứng phát sốt, mặt đỏ, da nóng rát, tay duỗi chân co (dấu hiệu vật vã) thích đến chỗ mát, đi tiêu bế tắc hoặc kiết lỵ, rêu lưỡi vàng khô, thì dùng bài gồm: hoàng cầm 8g, sơn chi tử 4g, liên kiều 12g, thục đại hoàng 8g, bạc hà 8g, ngưu bàng tử 12g, kim ngân hoa 12g, tri mẫu 8g, bạch mao căn 16g. Sắc uống ngày 1 thang.
* Có các chứng sắc mặt hơi vàng, chân tay lười hoạt động, ợ hăng nuốt chua, mình nóng nhiệt khô, rêu lưỡi vàng nhớt, thì dùng bài thuốc gồm: liên kiều 12g, chỉ xác 8g, cát căn 8g, thần khúc 12g, la bặc tử 12g, hoàng cầm 8g, thanh bì 8g, hậu phác 8g, phục linh 12g, cam thảo 4g. Sắc uống ngày 1 thang. Nếu bụng chướng rắn, ngủ li bì, thở gấp, ỉa không thông thêm thục địa hoàng 8g, hoàng liên 4g. Sắc uống ngày 1 thang.
* Có các chứng đờm rãi đầy miệng, thở gấp phát hen, ho đờm không ra, rêu lưỡi trắng nhớt, thì dùng bài gồm: đình lịch tử 12g, cát cánh 8g, đởm nam tinh 12g, bạch giới tử 8g, cam thảo 4g, qua lâu nhân 8g, liên kiều 12g, la bặc tử 12g, chỉ xác 8g, trúc nhự 8g. Sắc uống ngày 1 thang.
Dùng theo từng thời kỳ
* Khi sởi chưa mọc
- Lá diếp cá 16g, cam thảo đất 12g, rau rệu 16g, sắc chia uống 3 lần trong ngày. Nếu có thêm rau má 20g thì càng tốt.
- Bèo cái 12g, ngưu bàng tử 8g, liên kiều 8g, sắn dây 12g, thăng ma 8g, xác ve sầu 4g, đậu xị 12g, sắc uống. Nếu sốt cao gia thêm kim ngân hoa 12g, hoàng cầm 12g.
- Kinh giới 12g, rau má 12g, sắn dây 12g, nước 1 bát, sắc lấy nửa bát, hòa với đường uống dần trong ngày.
- Lá mùi tàu 20g, húng chanh 20g, diếp cá 20g, tất cả rửa sạch, giã lấy nước cốt uống trong ngày.
- Lá mùi tàu 20g, cây nọc sởi 40g, sắc đặc chia uống 2 lần trong ngày.
- Hạt mùi 10 - 15g, giã nát, đem sao nóng với một chút rượu rồi gói vào miếng vải, để lên má mình thấy vừa nóng thì xoa đều lên trán, hai má, sau tai và gáy, đánh dọc hai bên cột sống người bệnh. Thường kết hợp với một bài thuốc uống thì hiệu quả mọc sởi càng cao.
* Khi sởi đã mọc
Ngưu bàng tử - Ảnh: K.Vy
- Lá tre 20g, sài đất 20g, củ sắn dây 12g, mạch môn 12g, cam thảo đất 20g, kim ngân hoa 20g, sắc uống.
- Củ sắn dây 20g, kinh giới 12g, lá từ bi 12g, đậu đen 12g, gừng tươi 3 lát, nước 3 bát, sắc còn 1 bát chia uống 2 lần trong ngày.
- Lá diếp cá 200g, rửa sạch, vò với nước đun sôi để nguội, chia uống nhiều lần trong ngày.
* Khi sởi đã bay
- Sa sâm 120g, hoài sơn 60g, cam thảo 80g, đậu đỏ 120g, mạch môn 80g, hoàng tinh 80g, lá dâu non 120g, hạt sen 120g. Tất cả sao thơm, tán thành bột, mỗi ngày uống 30g, chia làm 3 lần.
- Rễ cây chân trâu 30g, kim ngân hoa 15g, lá diếp cá 15g, vỏ quýt 12g, nước 2 bát, sắc còn nửa bát, chia uống 2 lần trong ngày.
Dự phòng bệnh sởi
- Đậu đen 50g, đậu đỏ 50g, đậu tím 50g, cam thảo dây 20g, tất cả đem ninh nhừ mỗi tuần ăn 2 lần trước và trong mùa bệnh sởi lưu hành.
- Đậu đen 50g, đậu đỏ 50g, đậu xanh 30g, ba thứ đem rang chín rồi nấu nước chia uống nhiều lần trong ngày.
- Đậu đỏ, đậu xanh, đậu vàng, đậu trắng, đậu đen, mỗi thứ 50g, tất cả sao vàng, sắc kỹ dùng làm nước uống hằng ngày.
Dùng theo triệu chứng
* Có các chứng sợ lạnh, phát sốt, tắc mũi, chân tay lạnh, đi tiêu trong loãng, khát nước, không có mồ hôi, chất lưỡi đỏ, thì dùng bài thuốc gồm: kinh giới 12g, bạc hà 4g, tiền hồ 8g, thăng ma 8g, ngưu bàng 12g, phòng phong 12g, khương hoạt 4g, cát căn 8g, đạm đậu xị 12g, thông bạch 12g. Sắc uống ngày 1 thang.
* Có các chứng phát sốt, mặt đỏ, da nóng rát, tay duỗi chân co (dấu hiệu vật vã) thích đến chỗ mát, đi tiêu bế tắc hoặc kiết lỵ, rêu lưỡi vàng khô, thì dùng bài gồm: hoàng cầm 8g, sơn chi tử 4g, liên kiều 12g, thục đại hoàng 8g, bạc hà 8g, ngưu bàng tử 12g, kim ngân hoa 12g, tri mẫu 8g, bạch mao căn 16g. Sắc uống ngày 1 thang.
* Có các chứng sắc mặt hơi vàng, chân tay lười hoạt động, ợ hăng nuốt chua, mình nóng nhiệt khô, rêu lưỡi vàng nhớt, thì dùng bài thuốc gồm: liên kiều 12g, chỉ xác 8g, cát căn 8g, thần khúc 12g, la bặc tử 12g, hoàng cầm 8g, thanh bì 8g, hậu phác 8g, phục linh 12g, cam thảo 4g. Sắc uống ngày 1 thang. Nếu bụng chướng rắn, ngủ li bì, thở gấp, ỉa không thông thêm thục địa hoàng 8g, hoàng liên 4g. Sắc uống ngày 1 thang.
* Có các chứng đờm rãi đầy miệng, thở gấp phát hen, ho đờm không ra, rêu lưỡi trắng nhớt, thì dùng bài gồm: đình lịch tử 12g, cát cánh 8g, đởm nam tinh 12g, bạch giới tử 8g, cam thảo 4g, qua lâu nhân 8g, liên kiều 12g, la bặc tử 12g, chỉ xác 8g, trúc nhự 8g. Sắc uống ngày 1 thang.
Dùng theo từng thời kỳ
* Khi sởi chưa mọc
- Lá diếp cá 16g, cam thảo đất 12g, rau rệu 16g, sắc chia uống 3 lần trong ngày. Nếu có thêm rau má 20g thì càng tốt.
- Bèo cái 12g, ngưu bàng tử 8g, liên kiều 8g, sắn dây 12g, thăng ma 8g, xác ve sầu 4g, đậu xị 12g, sắc uống. Nếu sốt cao gia thêm kim ngân hoa 12g, hoàng cầm 12g.
- Kinh giới 12g, rau má 12g, sắn dây 12g, nước 1 bát, sắc lấy nửa bát, hòa với đường uống dần trong ngày.
- Lá mùi tàu 20g, húng chanh 20g, diếp cá 20g, tất cả rửa sạch, giã lấy nước cốt uống trong ngày.
- Lá mùi tàu 20g, cây nọc sởi 40g, sắc đặc chia uống 2 lần trong ngày.
- Hạt mùi 10 - 15g, giã nát, đem sao nóng với một chút rượu rồi gói vào miếng vải, để lên má mình thấy vừa nóng thì xoa đều lên trán, hai má, sau tai và gáy, đánh dọc hai bên cột sống người bệnh. Thường kết hợp với một bài thuốc uống thì hiệu quả mọc sởi càng cao.
* Khi sởi đã mọc
Ngưu bàng tử - Ảnh: K.Vy
- Lá tre 20g, sài đất 20g, củ sắn dây 12g, mạch môn 12g, cam thảo đất 20g, kim ngân hoa 20g, sắc uống.
- Củ sắn dây 20g, kinh giới 12g, lá từ bi 12g, đậu đen 12g, gừng tươi 3 lát, nước 3 bát, sắc còn 1 bát chia uống 2 lần trong ngày.
- Lá diếp cá 200g, rửa sạch, vò với nước đun sôi để nguội, chia uống nhiều lần trong ngày.
* Khi sởi đã bay
- Sa sâm 120g, hoài sơn 60g, cam thảo 80g, đậu đỏ 120g, mạch môn 80g, hoàng tinh 80g, lá dâu non 120g, hạt sen 120g. Tất cả sao thơm, tán thành bột, mỗi ngày uống 30g, chia làm 3 lần.
- Rễ cây chân trâu 30g, kim ngân hoa 15g, lá diếp cá 15g, vỏ quýt 12g, nước 2 bát, sắc còn nửa bát, chia uống 2 lần trong ngày.
Dự phòng bệnh sởi
- Đậu đen 50g, đậu đỏ 50g, đậu tím 50g, cam thảo dây 20g, tất cả đem ninh nhừ mỗi tuần ăn 2 lần trước và trong mùa bệnh sởi lưu hành.
- Đậu đen 50g, đậu đỏ 50g, đậu xanh 30g, ba thứ đem rang chín rồi nấu nước chia uống nhiều lần trong ngày.
- Đậu đỏ, đậu xanh, đậu vàng, đậu trắng, đậu đen, mỗi thứ 50g, tất cả sao vàng, sắc kỹ dùng làm nước uống hằng ngày.
),để lần sau đỡ fai bị sởi.hổi đấy nằm im trong nhà gần 1 tuần.sau đó lấy lá xông là khỏi
