Nên dùng TK142 hay 242
Theo ý riêng của mình, nếu bạn dùng TK 142 thay cho 242 ở đây thì không những không sao mà còn quá đúng nữa. Tại sao mình lại trả lời có vẻ "tào lao mía lao" như thế, hẳn là có lý do của mình.
Mình đồ rằng số đông các bạn nhất định ghi vào TK242, ngay cả Hiền Triết và một vài bạn khác cũng cảm thấy phân vân, là do quy định ở Chế độ kế toán doanh nghiệp-QĐ15, phần hướng dẫn hạch toán TK242 có ghi: “Tài khoản này dùng để phản ánh các chi phí thực tế đã phát sinh nhưng có liên quan đến kết quả hoạt động sxkd của nhiều niên độ kế toán…” và “Chỉ hạch toán vào TK242 những khoản chi phí phát sinh có liên quan đến sx, kd trên một năm tài chính.”.
Nhưng mình cho rằng các bạn đã hiểu chưa rõ nghĩa những từ ngữ được nêu trên hay đúng hơn là quy định nêu trên đã diễn đạt chưa rõ nghĩa bản chất vấn đề. Hậu quả là, một số chúng ta hiểu chệnh vấn đề đi và thực thi khá máy móc. Mình xin nêu hai lý do khả dĩ giải thích được ý kiến của mình:
1/ Các bạn hấy rằng nếu như chúng ta mua trái phiếu có thời hạn trong vòng 12 tháng chẳng hạn thì trái phiếu này được liệt vào khoản đầu tư ngắn hạn, nếu trái phiếu đáo hạn trên 12 tháng thì được kê vào khoản đầu tư dài hạn cho dù bạn mua trái phiếu này ở thời điểm nào trong năm. Đó là một ví dụ về Tài Sản, phần Nguồn Vốn cũng thế thôi. Không kể bạn vay ngân hàng vào thời điểm nào trong năm tài chính, nếu thời hạn vay từ 12 tháng trở xống thì đó là vay ngắn hạn, còn khoản vay trên 12 tháng thì đưa vào vay dài hạn. Các bạn có nhớ, ngay cả các thành phần vốn gốc của vay dài hạn nếu chia ra từng lần trả trong các năm thì trong từng năm tài chính cũng phải hạch toán về TK315, đưa khoản trả gốc thành phần này lên ngắn hạn ở mục “Nợ dài hạn đến hạn trả”. Với hai ví dụ này các bạn hẳn đã thấy rõ bản chất khoản “Chi phí trả trước 3 tháng tiền thuê văn phòng” mà tác giả đã nêu sẽ hình thành nên Tài sản ngắn hạn.
2/ Mình cho rằng ý tứ trong các cụm từ “nhiều niên độ kế toán” hay “trên một năm tài chính” nói ở TK242 vẫn hàm ý là các chi phí liên quan đến hoạt động sxkd của một thời gian dài hơn một năm tài chính, thông thường là hơn 12 tháng. Cũng là QĐ15, nếu các bạn đọc hướng dẫn về Nội dung và phương pháp lập BCTC năm-phần Nguyên tắc lập và trình bày Bảng CĐKT sẽ thấy “Chi phí trả trước 3 tháng tiền thuê văn phòng” phải ghi nhận vào TK142-một nội dung của Tài sản Ngắn hạn vì: “trên Bảng CĐKT, các khoản mục Tài sản và Nợ phả trả phải được trình bày riêng biệt thành ngắn hạn và dài hạn tuỳ theo thời hạn của chu kỳ kinh doanh bình hường của doanh nghiệp, cụ thể như sau:
a/ Đối với doanh nghiệp có chu kỳ kinh doanh bình thường trong vòng 12 tháng, thì Tài sản và Nợ phải trả được phân thành ngắn hạn và dài hạn theo điều kiện sau:
+ Tài sản và Nợ phải trả được thu hồi hay thanh toán trong vòng 12 tháng tới kể từ ngày kết thúc kỳ kế toán năm, được xếp vào loại ngắn hạn;
+ Tài sản và Nợ phải trả được thu hồi hay thanh toán từ 12 tháng tới trở lên kể từ ngày kết thúc kỳ kế toán năm được xếp vào loại dài hạn.
…”
Cũng sẽ không có một lựa chọn trung gian theo kiểu: hạch toán vào TK242 nhưng lên Bảng CĐKT thì đưa vào Tài sản ngắn hạn bởi vì toàn bộ số dư nợ của TK142 sẽ được ghi vào chỉ tiêu “Chi phí trả trước ngắn hạn” (Mã số 151) và toàn bộ số dư nợ của TK242 sẽ được ghi vào chỉ tiêu “Chi phí trả trước dài hạn” (Mã số 261).
Do trên, mình sẵn lòng kết luận rằng “Chi phí trả trước 3 tháng tiền nhà” đang được thảo luận, mang bản chất là một thành phần của Tài sản ngắn hạn, phải được phản ánh trên TK142. Điều này cũng đồng thời phục vụ tốt cho công tác phân tích kế toán về mặt quản trị do có tính đồng nhất trong phân loại các đối tuợng tài sản và nguồn vốn.