Có cần lập định mức ngay lúc này?
Về đối tượng tính giá thành, nếu không có nhu cầu tính giá thành theo đơn đặt hàng thì bạn nên tính theo chủng loại sản phẩm. Trong từng chủng loại có nhiều kích cỡ sản phẩm khác nhau thì có thể dùng hệ số cho từng cỡ sản phẩm.
Ví dụ có 3 chủng loại sản phẩm là: cửa nhựa thông dụng; cửa nhựa đặc chủng; cửa nhựa xuất khẩu. Trong chủng loại cửa nhựa thông dụng chia ra 4 kích cỡ là 0.8x1.8; 1.0x2.0; 1.2x2.0 và 1.2x2.2. Trong đó, cỡ chuẩn là 1.0x2.0 thì bộ hệ số có thể là: 0.8; 1.0; 1.2 và 1.4. Tức là nếu giá thành loại chuẩn là 40.000 thì giá thành chủng loại cửa thông dụng trong kỳ lần lượt là: 32.000; 40.000; 48.000 và 56.000.
Về phương pháp tính giá thành, do mới sản xuất và không có số liệu cùng ngành tham khảo bạn nên chọn tính giá thành thực tế hơn là giá thành định mức. Nghĩa là tạm thời bạn chưa cần xây dựng định mức vội mà chỉ khảo sát tiêu hao thực tế qua một thời gian để tìm ra định mức chuẩn. Một điểm cần chú ý trong gia đoạn này là sự khác biệt bởi sản xuất lần đầu chưa kinh nghiệm và chưa cải tiến so với sản xuất lâu năm; sản xuất khối lượng nhỏ ban đầu so với sản xuất đại trà khối lượng lớn về sau. Từ khác biệt cơ bản này có thể dẫn tới các hệ quả:
- tiêu hao nhiều vật tư nguyên liệu
- tiêu hao nhiều công lao động
- tiêu hao nhiều giờ máy
- chi phí chung (cố định) cao hơn
Cho nên, định mức xây dựng được cũng sẽ có thay đổi trong từng gia đoạn.
Trở lại với phương pháp giá thực tế, bạn tập hợp chi phí thực tế phát sinh trong kỳ:
- nguyên vật liệu: TK621
- nhân công trực tiếp TK622
- các chi phí sản xuất chung: nhân công gián tiếp, khấu hao, chi phí sữa chữa, chi phí phân bổ công cụ dụng cụ....TK627
Đối với từng đối tượng tập hợp chi phí như trên, phần nào có thể xác định trực tiếp vào chủng loại sản phẩm thì vào, phần nào dùng chung thì chọn tiêu thức phân bổ phù hợp.
Ở mỗi chủng loại sản phẩm bạn sẽ tập hợp được tổng chi phí cho chúng. Bây giờ bạn phải xác định tổng khối lượng sản phẩm sản xuất đạt tiêu chuẩn nhập kho của chủng loại đó. Nhớ rằng do trong cùng chủng loại có các kích cỡ khác nhau nên phải dùng bộ hệ số quy đổi ra tổng khối lượng sản phẩm chuẩn (theo ví dụ là loại cửa thông dụng 1.0x2.0 đã nói). Từ đây bạn sẽ tính được giá thành thực tế của sản phẩm chuẩn trong từng chủng loại và suy ra giá thành của các sản phẩm khác.
Nguyên tắc là tổng trị giá nhập kho phải bằng tổng chi phí sản xuất trong kỳ tập hợp ở TK621, 622 và 627.