Các sai phạm về hạnh toán Chi phí sản xuất, kinh doanh dở dang dài hạn gây rủi ro cho doanh nghiệp.

[Trần Văn Minh Khang]

Theo mình học thì dưới đây là các phạm về hạch toán chi phí sản xuất, kinh doanh dở dang dài hạn gây rủi ro cho doanh nghiệp và các quy định pháp luật Việt Nam kèm theo hướng giải quyết:

1. Ghi nhận sai chi phí vào chi phí sản xuất, kinh doanh dở dang dài hạn
   
   • Rủi ro: Khi doanh nghiệp ghi nhận sai các chi phí không liên quan (ví dụ: chi phí quản lý, chi phí bán hàng) vào chi phí sản xuất, kinh doanh dở dang dài hạn, sẽ dẫn đến báo cáo tài chính không phản ánh đúng bản chất hoạt động sản xuất, kinh doanh. Điều này gây ra sai lệch trong việc xác định giá trị tài sản và chi phí thực tế, làm giảm khả năng đánh giá hiệu quả kinh doanh của doanh nghiệp.
   • Quy định pháp luật: Theo Chuẩn mực kế toán Việt Nam (VAS) số 02 - Hàng tồn kho và các văn bản hướng dẫn kế toán, chỉ những chi phí trực tiếp liên quan đến quá trình sản xuất và tạo ra sản phẩm hoặc dịch vụ còn dở dang mới được ghi nhận vào chi phí sản xuất, kinh doanh dở dang dài hạn.
   • Hướng giải quyết: Doanh nghiệp cần kiểm tra và phân loại lại các chi phí được ghi nhận vào chi phí sản xuất, kinh doanh dở dang dài hạn, đảm bảo chỉ hạch toán các chi phí trực tiếp liên quan. Nếu phát hiện sai phạm, cần điều chỉnh lại các bút toán và thực hiện theo dõi chi phí đúng chuẩn mực.
2. Không theo dõi chi tiết chi phí dở dang theo từng công trình, dự án hoặc sản phẩm
   
   • Rủi ro: Nếu doanh nghiệp không theo dõi chi tiết chi phí sản xuất dở dang theo từng công trình, dự án hoặc sản phẩm cụ thể, sẽ dẫn đến việc khó kiểm soát được quá trình sản xuất và kinh doanh. Điều này gây khó khăn cho việc tính giá thành sản phẩm hoặc công trình, dễ phát sinh sai lệch về chi phí.
   • Quy định pháp luật: Theo Thông tư 200/2014/TT-BTC về chế độ kế toán doanh nghiệp, doanh nghiệp phải theo dõi chi tiết chi phí sản xuất, kinh doanh dở dang theo từng đối tượng, công trình, dự án, hoặc sản phẩm cụ thể.
   • Hướng giải quyết: Doanh nghiệp cần xây dựng hệ thống kế toán chi tiết để theo dõi chi phí dở dang theo từng dự án, sản phẩm cụ thể. Nếu có sai sót, cần thực hiện điều chỉnh và cập nhật hệ thống để đảm bảo tính chính xác và minh bạch.
3. Không đánh giá lại chi phí dở dang dài hạn vào cuối kỳ kế toán
   
   • Rủi ro: Việc không đánh giá lại chi phí sản xuất, kinh doanh dở dang dài hạn vào cuối kỳ kế toán có thể dẫn đến việc ghi nhận chi phí dở dang bị tồn đọng hoặc không còn giá trị, gây sai lệch trong việc phản ánh tài sản và chi phí của doanh nghiệp.
   • Quy định pháp luật: Theo VAS 02 - Hàng tồn kho, doanh nghiệp phải đánh giá lại chi phí sản xuất, kinh doanh dở dang vào cuối kỳ để xác định giá trị còn lại có thể thu hồi, tránh việc ghi nhận chi phí đã lỗi thời hoặc không có giá trị kinh tế.
   • Hướng giải quyết: Doanh nghiệp cần rà soát và đánh giá lại chi phí sản xuất, kinh doanh dở dang dài hạn vào mỗi kỳ kế toán để đảm bảo các chi phí này phản ánh đúng giá trị thực tế và khả năng thu hồi. Nếu phát hiện chi phí không còn giá trị, cần loại bỏ hoặc ghi giảm giá trị trên sổ sách.
4. Ghi nhận sai lệch thời gian phân bổ chi phí dở dang
   
   • Rủi ro: Ghi nhận chi phí sản xuất dở dang dài hạn vào sai thời điểm hoặc kéo dài thời gian phân bổ không đúng với thực tế sẽ gây sai lệch về chi phí sản xuất, ảnh hưởng đến kết quả kinh doanh và báo cáo tài chính.
   • Quy định pháp luật: Theo Thông tư 200/2014/TT-BTC, chi phí sản xuất, kinh doanh dở dang phải được ghi nhận và phân bổ đúng theo thời gian sản xuất hoặc thi công của dự án, công trình.
   • Hướng giải quyết: Doanh nghiệp cần kiểm tra và đảm bảo ghi nhận chi phí vào đúng thời điểm sản xuất hoặc khi công trình thực hiện. Các sai lệch về thời gian ghi nhận cần được điều chỉnh kịp thời để không làm ảnh hưởng đến kết quả kinh doanh.
5. Không trích lập dự phòng giảm giá cho chi phí dở dang dài hạn có dấu hiệu giảm giá trị
   
   • Rủi ro: Khi doanh nghiệp không trích lập dự phòng giảm giá cho chi phí sản xuất, kinh doanh dở dang dài hạn có khả năng mất giá trị hoặc không còn thu hồi được, sẽ làm phóng đại tài sản và dẫn đến việc báo cáo sai lệch về giá trị tài sản trong bảng cân đối kế toán. Điều này gây rủi ro lớn khi có kiểm toán hoặc kiểm tra từ cơ quan thuế.
   • Quy định pháp luật: Theo Thông tư 48/2019/TT-BTC về dự phòng tổn thất tài sản, doanh nghiệp phải trích lập dự phòng cho các khoản chi phí dở dang nếu có dấu hiệu không thu hồi được hoặc giá trị giảm.
   • Hướng giải quyết: Doanh nghiệp cần thường xuyên kiểm tra các khoản chi phí sản xuất, kinh doanh dở dang dài hạn để xác định khả năng thu hồi và giá trị thực tế. Nếu phát hiện dấu hiệu giảm giá, cần trích lập dự phòng theo quy định để đảm bảo tính minh bạch và trung thực trong báo cáo tài chính.
6. Không loại bỏ chi phí dở dang của các dự án đã hoàn thành hoặc bị hủy bỏ
   
   • Rủi ro: Nếu doanh nghiệp không loại bỏ các chi phí dở dang của các dự án đã hoàn thành hoặc bị hủy bỏ, sẽ dẫn đến việc ghi nhận chi phí không hợp lý trên báo cáo tài chính, ảnh hưởng đến hiệu quả kinh doanh và khả năng tài chính của doanh nghiệp.
   • Quy định pháp luật: Theo VAS 02 - Hàng tồn kho, khi dự án hoàn thành hoặc bị hủy bỏ, các chi phí liên quan phải được xử lý ngay, không được giữ lại trên bảng cân đối kế toán.
   • Hướng giải quyết: Doanh nghiệp cần rà soát các dự án, công trình đã hoàn thành hoặc hủy bỏ để loại bỏ các chi phí dở dang liên quan, đảm bảo rằng không có các khoản chi phí tồn đọng không chính xác trên sổ sách kế toán.

Kết luận​

Sai phạm trong hạch toán chi phí sản xuất, kinh doanh dở dang dài hạn có thể dẫn đến nhiều rủi ro lớn cho doanh nghiệp, từ việc ghi nhận sai giá trị tài sản, chi phí đến các vấn đề pháp lý và thuế. Do đó, doanh nghiệp cần tuân thủ chặt chẽ các quy định pháp luật, như VAS 02, Thông tư 200/2014/TT-BTC và Thông tư 48/2019/TT-BTC, để quản lý và hạch toán chi phí này một cách chính xác, minh bạch.

Các anh chị đi trước góp ý thêm giúp em để hoàn thiện thêm phục vụ cho công việc.