Các mẫu báo cáo phân tích chênh lệch chi phí tiêu chuẩn kèm theo giải thích mục đích sử dụng

[Son.Tran]

Dưới đây là nội dung chi tiết về các mẫu báo cáo phân tích chênh lệch chi phí tiêu chuẩn kèm theo giải thích mục đích sử dụng từng loại báo cáo, phù hợp với doanh nghiệp sản xuất và dịch vụ tại Việt Nam.

Các Mẫu Báo Cáo Phân Tích Chênh Lệch Chi Phí Tiêu Chuẩn

Các báo cáo này giúp doanh nghiệp:

• So sánh chi phí tiêu chuẩn và chi phí thực tế.
• Xác định nguyên nhân sai lệch trong sản xuất/dịch vụ.
• Đưa ra giải pháp cải thiện hiệu quả chi phí.

1. Báo Cáo Tổng Hợp Phân Tích Chênh Lệch Chi Phí
Mục đích: Cung cấp cái nhìn tổng thể về mức độ chênh lệch giữa chi phí tiêu chuẩn và thực tế theo từng yếu tố chi phí.

Mẫu báo cáo:​

Khoản mục chi phí	Tiêu chuẩn	Thực tế	Chênh lệch	Tỷ lệ (%)	Ghi chú
Nguyên vật liệu trực tiếp	120,000	130,000	+10,000	+8.3%	Giá tăng
Nhân công trực tiếp	50,000	48,000	-2,000	-4.0%	Tăng năng suất
SXC cố định	30,000	35,000	+5,000	+16.7%	Tăng chi phí bảo trì
SXC biến đổi	20,000	18,000	-2,000	-10.0%	Giảm sản lượng
Tổng cộng	220,000	231,000	+11,000	+5.0%

Áp dụng:​

• Báo cáo tháng/quý để trình Ban giám đốc.
• Giúp kiểm soát tổng thể và ra quyết định điều chỉnh chiến lược chi phí.

2. Báo Cáo Phân Tích Chênh Lệch Nguyên Vật Liệu
Mục đích: Phân tích chi tiết nguyên nhân chênh lệch do giá mua hoặc lượng tiêu hao nguyên vật liệu.

Mẫu báo cáo:​

Nguyên vật liệu	Đơn giá tiêu chuẩn	Đơn giá thực tế	Lượng tiêu chuẩn	Lượng thực tế	Chênh lệch giá	Chênh lệch lượng	Tổng chênh lệch	Ghi chú
Vải thun	50,000	55,000	1,000m	1,050m	+5,000,000	+2,500,000	+7,500,000	Giá tăng, hao hụt
Chỉ may	5,000	5,000	500 cuộn	480 cuộn	0	-100,000	-100,000

Áp dụng:​

• Gửi cho bộ phận mua hàng, sản xuất để điều chỉnh định mức hoặc lựa chọn nhà cung cấp.

3. Báo Cáo Phân Tích Chênh Lệch Nhân Công
Mục đích: Xác định sai lệch do lương thay đổi hoặc năng suất lao động khác với tiêu chuẩn.

Mẫu báo cáo:​

Bộ phận	Giờ công tiêu chuẩn	Giờ công thực tế	Lương tiêu chuẩn	Lương thực tế	Chênh lệch năng suất	Chênh lệch đơn giá	Tổng chênh lệch	Ghi chú
Tổ may	1,000	1,200	25,000,000	30,000,000	+5,000,000	0	+5,000,000	Thiếu kinh nghiệm
Tổ hoàn thiện	800	750	20,000,000	19,000,000	-1,250,000	-750,000	-2,000,000

Áp dụng:​

• Hỗ trợ bộ phận nhân sự và quản lý sản xuất trong đánh giá hiệu suất và thiết lập lương, thưởng.

4. Báo Cáo Phân Tích Chênh Lệch Chi Phí Sản Xuất Chung (SXC)
Mục đích:

• Tách riêng phần chênh lệch chi phí cố định và biến đổi.
• Đánh giá hiệu quả sử dụng máy móc, điện năng, bảo trì...

Mẫu báo cáo:​

Khoản mục SXC	Chi phí tiêu chuẩn	Chi phí thực tế	Chênh lệch	Loại chênh lệch	Ghi chú
Khấu hao máy móc	10,000,000	10,000,000	0	Cố định	Không đổi
Điện năng tiêu thụ	5,000,000	6,200,000	+1,200,000	Biến đổi	Máy chạy nhiều hơn
Chi phí bảo trì thiết bị	3,000,000	4,000,000	+1,000,000	Cố định	Tăng bảo trì định kỳ

Áp dụng:​

• Gửi cho quản lý nhà máy để kiểm soát hiệu quả vận hành và lên kế hoạch bảo trì.

5. Báo Cáo Phân Tích Theo Đơn Hàng/Sản Phẩm/Dịch vụ

Mục đích: Đo lường hiệu quả chi phí trên từng đơn hàng cụ thể hoặc dòng sản phẩm.​

Mẫu báo cáo:​

Đơn hàng/sản phẩm	Doanh thu	Chi phí tiêu chuẩn	Chi phí thực tế	Chênh lệch lợi nhuận	Ghi chú
Áo sơ mi nam	500,000	300,000	320,000	-20,000	Vải tăng giá
Quần short nữ	450,000	250,000	240,000	+10,000	Tiết kiệm vật tư

Áp dụng:​

• Hỗ trợ phân tích lợi nhuận, quản lý giá bán, xác định dòng sản phẩm hiệu quả.

Kết Luận & Khuyến Nghị

• Mục tiêu chính của báo cáo phân tích chênh lệch chi phí tiêu chuẩn là kiểm soát chi phí và cải tiến hiệu quả sản xuất/dịch vụ.
• Doanh nghiệp nên tùy chỉnh báo cáo theo mô hình riêng và kết hợp với phần mềm kế toán/quản trị như MISA, Bravo, Fast, hoặc Excel/Google Sheets.
• Tần suất báo cáo lý tưởng: Hàng tháng hoặc hàng quý, tùy theo quy mô và tính chất sản xuất.

Hiểu giúp chúng ta khác biệt và làm tốt hơn.

Dễ dàng hơn nữa các bạn có thể tham gia các khoá học của CLEVERCFO:
Khóa CFO: https://clevercfo.com/khoa-hoc-cfo
Khóa kế toán trưởng: https://clevercfo.com/ke-toan-truong
Khóa online: http://clevercfo.com/online