Bài 1: “Xác định các bên liên quan và thu thập giải trình bằng văn bản là hai thủ tục kiểm toán được thực hiện cuối cùng trong giai đoạn chuẩn bị hoàn thành kiểm toán”. Theo anh (chị) câu phát biểu này đúng hay sai? Tại sao?
a) Đoạn 22 và 23 VAS 26 “Thông tin về các bên liên quan" yêu cầu
“Trường hợp có các giao dịch giữa các bên liên quan thì doanh nghiệp bảo cao cần phải trình bày bản chất các mối quan hệ của các bên liên quan cũng như các loại giao dịch và các yếu tố của các giao dịch đó. Các yếu tố của các giao dịch thường bao gồm: Khối lượng các giao dịch thể hiện bằng giá trị hoặc tỷ lệ phần trăm tương ứng; Giá trị hoặc tỷ lệ phần trăm tương ứng của các khoản mục chưa thanh toán; Chính sách giá cả."
Để nhắc nhở đơn vị công bố, kiểm toán viên cần hiểu rõ bản chất. nội dung kinh tế của các nghiệp vụ giữa các bên liên quan vì nội dung của chúng có thể khác với tên gọi. Vì thế, kiểm toán viên cần nhận diện các bên liên quan ngay trong giai đoạn lập kế hoạch kiểm toán nhằm hiểu rõ hơn và thu thập bằng chứng liên quan đến nghiệp vụ giữa các bên này trong quá trình kiểm toán. Vì thế công việc này không thể thực hiện ở giai đoạn cuối của cuộc kiểm toán.
b) Mục đích của giải trình bằng văn bản là nhằm giúp họ tự nhắc nhớ về trách nhiệm của mình đối với báo cáo tài chính, đồng thời trình bày một số dự định trong tương lai của đơn vị... Thư giải trình thường được ký bởi giám đốc hay chủ tịch hội đồng quản trị (Theo VSA 580). Ngày ký thường trùng với ngày phát hành báo cáo kiểm toán. Do đó, thu thập thư này là thủ tục kiểm toán được thực hiện cuối cùng sau khi đã hoàn thành mọi thủ tục khác.
Bài 2: Hãy cho ý kiến về phát biểu sau: “Khi kiểm toán năm đầu tiên, công việc thu thập bằng chứng kiểm toán đầy đủ và thích hợp đối với số dư đầu kỳ có thể không cần thiết nếu báo cáo tài chính của năm trước đã được kiểm toán”.
Phát biểu trên là không đúng vì theo đoạn 06, VSA 510, nếu báo cáo tài chính kỳ trước đã được kiểm toán thì Kiểm toán viên phải soát xét giấy tờ làm việc của kiểm toán viên tiền nhiệm để thu thập bằng chứng liên quan đến số dư đầu kỳ nhằm:
a) Đánh giả liệu các thủ tục kiểm toán được thực hiện trong kỳ hiện tại có cung cấp bằng chứng liên quan đến số dư đầu kỳ hay không; hoặc
b) Tiến hành các thủ tục kiểm toán cụ thể nhằm thu thập bằng chứng liên quan đến số dư đầu kỳ.
Bài giải
a) Đoạn 22 và 23 VAS 26 “Thông tin về các bên liên quan" yêu cầu
“Trường hợp có các giao dịch giữa các bên liên quan thì doanh nghiệp bảo cao cần phải trình bày bản chất các mối quan hệ của các bên liên quan cũng như các loại giao dịch và các yếu tố của các giao dịch đó. Các yếu tố của các giao dịch thường bao gồm: Khối lượng các giao dịch thể hiện bằng giá trị hoặc tỷ lệ phần trăm tương ứng; Giá trị hoặc tỷ lệ phần trăm tương ứng của các khoản mục chưa thanh toán; Chính sách giá cả."
Để nhắc nhở đơn vị công bố, kiểm toán viên cần hiểu rõ bản chất. nội dung kinh tế của các nghiệp vụ giữa các bên liên quan vì nội dung của chúng có thể khác với tên gọi. Vì thế, kiểm toán viên cần nhận diện các bên liên quan ngay trong giai đoạn lập kế hoạch kiểm toán nhằm hiểu rõ hơn và thu thập bằng chứng liên quan đến nghiệp vụ giữa các bên này trong quá trình kiểm toán. Vì thế công việc này không thể thực hiện ở giai đoạn cuối của cuộc kiểm toán.
b) Mục đích của giải trình bằng văn bản là nhằm giúp họ tự nhắc nhớ về trách nhiệm của mình đối với báo cáo tài chính, đồng thời trình bày một số dự định trong tương lai của đơn vị... Thư giải trình thường được ký bởi giám đốc hay chủ tịch hội đồng quản trị (Theo VSA 580). Ngày ký thường trùng với ngày phát hành báo cáo kiểm toán. Do đó, thu thập thư này là thủ tục kiểm toán được thực hiện cuối cùng sau khi đã hoàn thành mọi thủ tục khác.
Bài 2: Hãy cho ý kiến về phát biểu sau: “Khi kiểm toán năm đầu tiên, công việc thu thập bằng chứng kiểm toán đầy đủ và thích hợp đối với số dư đầu kỳ có thể không cần thiết nếu báo cáo tài chính của năm trước đã được kiểm toán”.
Bài giải
Phát biểu trên là không đúng vì theo đoạn 06, VSA 510, nếu báo cáo tài chính kỳ trước đã được kiểm toán thì Kiểm toán viên phải soát xét giấy tờ làm việc của kiểm toán viên tiền nhiệm để thu thập bằng chứng liên quan đến số dư đầu kỳ nhằm:
a) Đánh giả liệu các thủ tục kiểm toán được thực hiện trong kỳ hiện tại có cung cấp bằng chứng liên quan đến số dư đầu kỳ hay không; hoặc
b) Tiến hành các thủ tục kiểm toán cụ thể nhằm thu thập bằng chứng liên quan đến số dư đầu kỳ.
