Bảo hiểm xã hội (BHXH) là sự bù đắp một phần thu nhập của người lao động khi họ bị ốm đau, thai sản, tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp, hết tuổi lao động hoặc chết. Trong quá trình tham gia BHXH, vì một số lý do khác nhau mà người lao động muốn được hưởng chế độ BHXH một lần. Trong phạm vi bài viết này, chúng tôi hướng dẫn cách tính BHXH bắt buộc một lần đối với người lao động là công dân Việt Nam.
1. Đối tượng được hưởng BHXH một lần
Người lao động là công dân Việt Nam thuộc đối tượng tham gia BHXH bắt buộc mà có yêu cầu được hưởng chế độ BHXH một lần sẽ được giải quyết nếu thuộc một trong các trường hợp sau:
- Đủ tuổi hưởng lương hưu mà chưa đủ 20 năm đóng BHXH và không tiếp tục tham gia BHXH tự nguyện;
- Sau một năm nghỉ việc mà chưa đủ 20 năm đóng BHXH và không tiếp tục đóng BHXH;
- Ra nước ngoài để định cư;
- Người đang bị mắc một trong những bệnh nguy hiểm đến tính mạng, gồm:
+ Ung thư, bại liệt, xơ gan cổ chướng, phong, lao nặng, nhiễm HIV đã chuyển sang giai đoạn AIDS đồng thời không tự kiểm soát hoặc không tự thực hiện được các hoạt động đi lại, mặc quần áo, vệ sinh cá nhân và những việc khác phục vụ nhu cầu sinh hoạt cá nhân hàng ngày mà cần có người theo dõi, trợ giúp, chăm sóc hoàn toàn.
+ Các bệnh, tật ngoài các bệnh nêu trên có mức suy giảm khả năng lao động hoặc mức độ khuyết tật từ 81% trở lên và không tự kiểm soát hoặc không tự thực hiện được các hoạt động đi lại, mặc quần áo, vệ sinh cá nhân và những việc khác phục vụ nhu cầu sinh hoạt cá nhân hằng ngày mà cần có người theo dõi, trợ giúp, chăm sóc hoàn toàn.
2. Mức hưởng BHXH một lần
Theo quy định tại Khoản 2 Điều 60 Luật Bảo hiểm xã hội 2014, mức hưởng BHXH một lần được tính như sau:
“Điều 60. Bảo hiểm xã hội một lần
…
2. Mức hưởng bảo hiểm xã hội một lần được tính theo số năm đã đóng bảo hiểm xã hội, cứ mỗi năm được tính như sau:
a) 1,5 tháng mức bình quân tiền lương tháng đóng bảo hiểm xã hội cho những năm đóng trước năm 2014;
b) 02 tháng mức bình quân tiền lương tháng đóng bảo hiểm xã hội cho những năm đóng từ năm 2014 trở đi;
c) Trường hợp thời gian đóng bảo hiểm xã hội chưa đủ một năm thì mức hưởng bảo hiểm xã hội bằng số tiền đã đóng, mức tối đa bằng 02 tháng mức bình quân tiền lương tháng đóng bảo hiểm xã hội.”
* Theo quy định nêu trên, đối với trường hợp người lao động có thời gian đóng BHXH đủ một năm trở lên thì mức hưởng BHXH một lần được tính theo công thức sau:
Mức hưởng = (1,5 x Mbqtl x số năm tham gia BHXH trước năm 2014) + (2 x Mbqtl x số năm tham gia BHXH từ năm 2014)
Trong đó:
- Thời gian đóng BHXH có tháng lẻ thì từ 01 - 06 tháng được tính là nửa năm, từ 07 - 11 tháng được tính là một năm.
- Mức bình quân tiền lương tháng đóng BHXH (Mbqtl) được tính như sau:
+ Tiền lương tháng đóng BHXH là tiền lương tháng đã đóng BHXH được điều chỉnh theo quy định tại khoản 2 Điều 63 của Luật Bảo hiểm xã hội 2014 và khoản 2 Điều 10 Nghị định số 115/2015/NĐ-CP.
* Đối với trường hợp người lao động có thời gian đóng BHXH chưa đủ một năm thì:
Mức hưởng = 22% của các mức tiền lương tháng đã đóng bảo hiểm xã hội (tối đa bằng 2 tháng Mbqtl)
Căn cứ pháp lý:
- Luật Bảo hiểm xã hội 2014.
- Nghị quyết 93/2015/QH13.
- Nghị định số 115/2015/NĐ-CP.
- Thông tư 59/2015/TT-BLĐTBXH.
Nguồn: Thư viện Pháp luật
1. Đối tượng được hưởng BHXH một lần
Người lao động là công dân Việt Nam thuộc đối tượng tham gia BHXH bắt buộc mà có yêu cầu được hưởng chế độ BHXH một lần sẽ được giải quyết nếu thuộc một trong các trường hợp sau:
- Đủ tuổi hưởng lương hưu mà chưa đủ 20 năm đóng BHXH và không tiếp tục tham gia BHXH tự nguyện;
- Sau một năm nghỉ việc mà chưa đủ 20 năm đóng BHXH và không tiếp tục đóng BHXH;
- Ra nước ngoài để định cư;
- Người đang bị mắc một trong những bệnh nguy hiểm đến tính mạng, gồm:
+ Ung thư, bại liệt, xơ gan cổ chướng, phong, lao nặng, nhiễm HIV đã chuyển sang giai đoạn AIDS đồng thời không tự kiểm soát hoặc không tự thực hiện được các hoạt động đi lại, mặc quần áo, vệ sinh cá nhân và những việc khác phục vụ nhu cầu sinh hoạt cá nhân hàng ngày mà cần có người theo dõi, trợ giúp, chăm sóc hoàn toàn.
+ Các bệnh, tật ngoài các bệnh nêu trên có mức suy giảm khả năng lao động hoặc mức độ khuyết tật từ 81% trở lên và không tự kiểm soát hoặc không tự thực hiện được các hoạt động đi lại, mặc quần áo, vệ sinh cá nhân và những việc khác phục vụ nhu cầu sinh hoạt cá nhân hằng ngày mà cần có người theo dõi, trợ giúp, chăm sóc hoàn toàn.
2. Mức hưởng BHXH một lần
Theo quy định tại Khoản 2 Điều 60 Luật Bảo hiểm xã hội 2014, mức hưởng BHXH một lần được tính như sau:
“Điều 60. Bảo hiểm xã hội một lần
…
2. Mức hưởng bảo hiểm xã hội một lần được tính theo số năm đã đóng bảo hiểm xã hội, cứ mỗi năm được tính như sau:
a) 1,5 tháng mức bình quân tiền lương tháng đóng bảo hiểm xã hội cho những năm đóng trước năm 2014;
b) 02 tháng mức bình quân tiền lương tháng đóng bảo hiểm xã hội cho những năm đóng từ năm 2014 trở đi;
c) Trường hợp thời gian đóng bảo hiểm xã hội chưa đủ một năm thì mức hưởng bảo hiểm xã hội bằng số tiền đã đóng, mức tối đa bằng 02 tháng mức bình quân tiền lương tháng đóng bảo hiểm xã hội.”
* Theo quy định nêu trên, đối với trường hợp người lao động có thời gian đóng BHXH đủ một năm trở lên thì mức hưởng BHXH một lần được tính theo công thức sau:
Mức hưởng = (1,5 x Mbqtl x số năm tham gia BHXH trước năm 2014) + (2 x Mbqtl x số năm tham gia BHXH từ năm 2014)
Trong đó:
- Thời gian đóng BHXH có tháng lẻ thì từ 01 - 06 tháng được tính là nửa năm, từ 07 - 11 tháng được tính là một năm.
- Mức bình quân tiền lương tháng đóng BHXH (Mbqtl) được tính như sau:
+ Tiền lương tháng đóng BHXH là tiền lương tháng đã đóng BHXH được điều chỉnh theo quy định tại khoản 2 Điều 63 của Luật Bảo hiểm xã hội 2014 và khoản 2 Điều 10 Nghị định số 115/2015/NĐ-CP.
* Đối với trường hợp người lao động có thời gian đóng BHXH chưa đủ một năm thì:
Mức hưởng = 22% của các mức tiền lương tháng đã đóng bảo hiểm xã hội (tối đa bằng 2 tháng Mbqtl)
Căn cứ pháp lý:
- Luật Bảo hiểm xã hội 2014.
- Nghị quyết 93/2015/QH13.
- Nghị định số 115/2015/NĐ-CP.
- Thông tư 59/2015/TT-BLĐTBXH.
Nguồn: Thư viện Pháp luật
